Pse Libani është “shtëpia” e kaq shumë refugjatëve dhe udhëheqësve palestinezë?

Kur anëtari i Byrosë Politike të Hamasit, Saleh al-Arouri u varros në kampin e refugjatëve Shatila në Bejrut, Liban, të enjten në mbrëmje, palestinezë nga i gjithë vendi u mblodhën për t’i dhënë lamtumirën.

Al-Arouri u vra në një sulm me dron në një lagje të Bejrutit që është një bastion i grupit libanez Hezbollah, aleat i Hamasit.

Udhëheqësi i Hamasit ishte në Liban që nga viti 2015 – një nga dhjetëra mijëra palestinezët në këtë vend.

Ndryshe, sipas një shkrimi të Al Jazeera, përcjell Telegrafi, valët e njëpasnjëshme të refugjatëve palestinezë në Liban kanë çuar në një popullsi “pa shtetësi” deri në rreth 270,000 njerëz, të cilët jetojnë në 12 kampe në të gjithë vendin.

Ato filluan me Nakba-n e vitit 1948, kur 750,000 palestinezë u dëbuan nga Palestina gjatë krijimit të Izraelit dhe ka vazhduar që atëherë, ndërsa udhëheqësit e rezistencës dhe refugjatët kërkuan strehim nga sulmet izraelite.

Por ndërsa Libani i ka pritur këta refugjatë, ata janë përballur me diskriminim sistemik – dhe komuniteti palestinez dhe udhëheqësit e tij kanë jetuar vazhdimisht nën kërcënimin e sulmeve izraelite.

Kush i qeveris kampet palestineze?

Që nga viti 1969, forcat libaneze të sigurisë janë ndaluar të hyjnë në kampe, me sigurinë e ofruar nga disa fraksione të armatosura palestineze.

Ndonjëherë, këto grupe të armatosura janë përplasur mes tyre, duke konkurruar për ndikim, kontroll dhe mbështetje nga komuniteti palestinez.

Dhe kampet e refugjatëve mbeten baza rekrutimi për fraksionet e armatosura palestineze: në fillim të dhjetorit Hamasi bëri një thirrje për njerëzit në kampe që t’i bashkohen grupit, thuhet në shkrimin e Al Jazeera, përcjell Telegrafi.

Sa refugjatë ka aty?

Numrat e saktë të popullsisë janë të vështira për t’u arritur, me regjistrimin libanez të vitit 2017 që raporton rreth 170,000 refugjatë që banojnë brenda kampeve libaneze, ndërsa UNRWA – agjencia e OKB-së që mbështet refugjatët palestinezë – raporton se më shumë se 270,000 palestinezë jetojnë në Liban.

Por rreth 475,000 palestinezë janë të regjistruar në UNRWA në Liban.

Si janë kushtet aty?

Mbipopullimi, varfëria dhe mungesa e vendeve të punës karakterizojnë kampet.

Shumica e palestinezëve janë të përjashtuar nga marrja e kartave të identitetit të nevojshme për të hyrë në shumicën e vendeve të punës ose shërbimeve sociale.

Në vend të kësaj, ndërsa Libani kërkon të ruajë ekuilibrin e tij të brishtë sektar, ata duhet të mbështeten tek UNRWA për t’u siguruar atyre shumë nga nevojat e jetës së përditshme.

Sa vjet kanë këto kampe?

Palestinezët mbërritën për herë të parë në Liban në një numër të konsiderueshëm në vitin 1948 pas krijimit të Izraelit.

Shifrat fillestare që atëherë janë rritur nga ardhjet e mëtejshme pas luftës arabo-izraelite të vitit 1967, e cila rezultoi në pushtimin e mëtejshëm të territorit palestinez nga Izraeli.

Kohët e fundit kanë ardhur nga ata që ikin nga luftimet në Siri.

A kanë shërbyer si baza për grupet e armatosura palestineze?

Në fund të viteve 1960, Organizata për Çlirimin e Palestinës (PLO) po luftonte kundër Izraelit në disa fronte.

Kryesisht, ajo vepronte jashtë Jordanisë, ku ishin regjistruar rreth dy milionë refugjatë, dhe Libanit, ku kushtet e këqija, infrastruktura joekzistente dhe strehimi nën standard ndihmuan në përhapjen e një ndjenje padrejtësie.

Sa me ndikim ishte PLO në Liban?

Pas një sërë përplasjesh midis ushtrisë libaneze dhe milicive palestineze të armatosur rëndë në 1968 dhe 1969, ushtria libaneze nënshkroi një marrëveshje të njohur si Marrëveshja e Kajros.

Ndërsa detajet nuk diheshin të gjitha, marrëveshja u dha palestinezëve autonomi mbi administrimin e kampeve, si dhe të drejtën për të vazhduar luftën e armatosur nga Libani.

Menjëherë pas nënshkrimit të marrëveshjes, PLO u dëbua nga Jordania, ku kishte ndihmuar në organizimin e një revolte kundër mbretit, në kampet libaneze ku gëzonte më shumë liri për të vepruar.

Ndërkohë gjatë viteve 1970, udhëheqësit e PLO dhe fraksionet e saj me bazë në Liban ishin objektiva të përsëritura të tentativave izraelite për vrasje.

Sa thellë arriti ndikimi i tyre?

Në vitin 1982, organizata u dëbua nga Libani në Tunizi, pas pjesëmarrjes së saj në luftën civile libaneze.

Megjithatë, gjatë kohës së tij në Liban, grupi kishte tërhequr pakënaqësinë brenda kampeve të refugjatëve për të vendosur kontroll të rëndësishëm mbi Libanin jugor, duke përfshirë themelimin e forcës së tij policore, përpara se rajoni të pushtohej më pas nga Izraeli disa vite pas largimit të PLO.

Si shfaqet kjo trashëgimi sot?

Një shumëllojshmëri grupesh tani konkurrojnë për kontrollin mbi kampet dhe kanë një prani politike dhe ushtarake në Liban.

Al-Arouri ishte një bashkëbisedues kyç i Hamasit me Hezbollahun dhe grupet e tjera të armatosura aleate.

Së paku dy udhëheqës të tjerë të lartë ushtarakë të Hamasit u vranë me të në sulmin e 2 janarit: Azzam al-Aqra, një komandant kryesor i Brigadave Qassam – njësia e armatosur e Hamasit – jashtë Gazës; dhe Samir Fendi, komandanti i Libanit jugor për Brigadat Qassam. /Telegrafi/