Hendeku gjinor i pagave: Ekziston vetëm një vend në Evropë që paguan gratë më shumë se burrat

Hendeku gjinor i pagave është shumë më tepër se paga e barabartë për punë të barabartë.

Gratë në Evropë përballen me pabarazi të mëdha në qasjen në punë, përparimin dhe shpërblimet.

Bëhet e ditur se hendeku gjinor i pagave është ende shumë i dukshëm në Evropë.

Disa tregues tregojnë pabarazinë midis grave dhe burrave në shumë fusha, por jeta ekonomike është një nga fushat kryesore që prek më shumë gratë.

Pavarësisht disa përmirësimeve në Evropë, gratë ende vuajnë nga boshllëqet gjinore kur bëhet fjalë për pagat, pjesëmarrjen në fuqinë punëtore, punësimin dhe pozicionet hierarkike në vendin e punës.

Euronews ka përmbledhur të dhënat në këta tregues kryesorë për të dhënë një pamje më të plotë të ndarjes aktuale gjinore.

Sa më shumë fitojnë meshkujt se femrat?

Pabarazia gjinore në paga është debatuar gjithnjë e më shumë vitet e fundit.

Hendeku i parregulluar i pagave gjinore është një tregues domethënës, që tregon diferencën midis të ardhurave mesatare bruto për orë të burrave dhe grave.

Nuk merr parasysh arsimin, moshën, orët e punës ose llojin e punës.

Kjo në thelb zbulon se sa më pak fitojnë gratë sesa burrat, përcjell Telegrafi.

Në vitin 2022, hendeku gjinor ishte 12.7% në BE. Me fjalë të tjera, gratë fituan mesatarisht 12.7% më pak në orë se burrat.

Kjo tregon se gratë fitojnë mesatarisht 87.3 € për çdo 100 € të fituar nga burrat.

Me pak fjalë, gratë do të duhet të punojnë 1.5 muaj shtesë për të bërë diferencën.

Por, hendeku gjinor i pagave ndryshonte ndjeshëm në BE dhe në bllokun e Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë (EFTA).

Në vitin 2022, ishte mbi 17% në disa vende.

Estonia kishte diferencën më të lartë të pagave gjinore me 21.3% e ndjekur nga Austria me 18.4% dhe Zvicra dhe Çekia të dyja me 17.9%.

Luksemburgu me -0.7% ishte i vetmi vend me një shifër negative, që do të thotë se gratë fitonin pak më shumë se burrat.

Përveç Luksemburgut, Italia, Rumania dhe Belgjika kishin diferencën më të ulët të pagave me më pak se 5%.

Ndërsa Gjermania me 17.7% dhe Franca me 13.9% kishin boshllëqe më të larta se mesatarja e BE-së.

A po bie hendeku gjinor i pagave në Evropë?

Një nga synimet e Komisionit Evropian është zvogëlimi i hendekut gjinor të pagave në bllok.

A ka pasur ndonjë përmirësim në këtë drejtim? Progresi është i qëndrueshëm, por i ngadalshëm.

Midis 2012 dhe 2022, hendeku gjinor i pagave ra me 3.7 pikë përqindje (pp) në BE, nga 16.4% në 12.7%.

Hendeku i pagave u rrit në gjashtë vende

Në gjashtë vende, përkatësisht Slloveni, Letoni, Poloni, Maltë, Zvicër dhe Lituani, hendeku gjinor i pagave u rrit, duke variuar nga 0.1 pp në 3.7 pp.

Përmirësim i dukshëm në Spanjë, Estoni dhe Islandë

Spanja shënoi përmirësimin më të lartë në hendekun e pagave gjinore me një rënie prej 10 pp në këtë periudhë, e ndjekur nga Estonia me 8.6 pp, Islanda me 8.4 pp dhe Luksemburgu me 7.6 pp.

Gjermania dhe Britania e Madhe gjithashtu shënuan rënie të konsiderueshme me përkatësisht 5 pp dhe 4.7 pp.

A është hendeku gjinor i pagave më i lartë në sektorin privat?

Po, është.

Në vitin 2022, hendeku gjinor ishte më i lartë në sektorin privat sesa ai publik në 21 nga 24 vende evropiane.

Sipas agjencisë së të dhënave të BE-së, Eurostat, kjo mund të jetë për shkak të faktit se pagesa në sektorin publik përcaktohet kryesisht nga rrjetet transparente të pagave që zbatohen në mënyrë të barabartë për burrat dhe gratë.

Raportohet se hendeku i pagave ishte më i lartë në sektorin publik vetëm në Portugali, Slloveni dhe Finlandë.

Qipro regjistroi -0.2%, një hendek negativ në sektorin publik, duke treguar se gratë ishin më të paguara se burrat.

Qipro gjithashtu regjistroi diferencën më të lartë midis publikut dhe privatit me 19.7 pp.

Ky ndryshim ishte mbi 10 pp në pesë vende, duke sugjeruar se pabarazia gjinore në paga ishte e fortë në shumë vende.

Gratë fitojnë 12.7% më pak se burrat në sektorin privat gjerman

Çekia kishte diferencën më të lartë të pagave gjinore në sektorin privat me 20.5%, e ndjekur nga Gjermania me 19.9%.

Kjo tregon se gratë fitojnë mesatarisht 80 € për çdo 100 € të fituar nga burrat në sektorin privat gjerman.

Pse femrat fitojnë më pak?

Arsyet pas hendekut gjinor të pagave nuk janë të thjeshta. Është më shumë se çështja e pagës së barabartë për punë të barabartë.

“Ajo kupton një numër të madh pabarazish me të cilat përballen gratë në punë, përparimin dhe shpërblimet”, nënvizon Komisioni Evropian.

Sipas Komisionit, arsyet kryesore janë:

Ndarja sektoriale: Rreth 24% e hendekut gjinor të pagave lidhet me mbipërfaqësimin e grave në sektorë relativisht me pagë të ulët, si kujdesi, shëndetësia dhe arsimi.

Në vitin 2022, 28% e grave në BE punonin me kohë të pjesshme krahasuar me 8% të burrave.

Diskriminimi i pagesës: Gratë fitojnë më pak se burrat për të kryer punë të barabartë ose punë me vlerë të barabartë në disa raste.

Pjesa e pabarabartë e punës së papaguar: Gratë kanë më shumë orë pune në javë se burrat, por ato shpenzojnë më shumë orë në punë pa pagesë, një fakt që mund të ndikojë edhe në zgjedhjet e tyre të karrierës.

Tavani prej xhami: Pozicioni në hierarki padyshim ndikon në nivelin e pagës. Për shembull, profesioni me diferencat më të mëdha në të ardhurat për orë në BE ishin menaxherët: 23% fitime më të ulëta për gratë sesa për burrat.

Ndryshe, përveçse paguhen më shumë se femrat, meshkujt në përgjithësi zënë pozita më të larta se femrat.

Në vitin 2021, gratë përbënin vetëm 35% të menaxherëve në BE.

Gratë janë më të arsimuara por më pak të punësuara

Shumë faktorë ende duhet të merren parasysh për të kuptuar hendekun gjinor të pagave.

Në vitin 2022, gratë me arsim të lartë 37.1% që përfshin universitete, kolegje, trajnime teknike, në BE ishin qartësisht më të larta se burrat 31.4%.

Përqindja e grave me arsim të lartë ishte më e lartë se pjesa përkatëse e burrave në pothuajse të gjitha vendet e BE-së, përveç Gjermanisë dhe Austrisë.

Megjithatë, shkalla e punësimit të grave 83.6% ishte më e ulët se e burrave 88.9% në BE.

Këto shifra tregojnë qartë se gratë janë më pak të punësuara edhe pse janë më të arsimuara.

Burrat janë të punësuar më shumë në të gjitha vendet e BE-së

Mes moshës 15-64 vjeç, shkalla e punësimit në BE për burrat ishte 74.7% në vitin 2023, duke tejkaluar atë të grave 64.9% me 9.8 pp.

Shkalla e punësimit të burrave ishte më e lartë se ajo e grave në të gjitha vendet e BE-së, duke filluar nga 0.3 pp në Lituani në 19.1 pp në Greqi.

Turqia, një vend kandidat, kishte një shkallë të punësimit të burrave më të lartë për 34.6 pp.

Përmirësim në pjesëmarrjen në fuqinë punëtore, por hendeku është ende i lartë

Shkalla e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore të grave ishte gjithashtu më e ulët se ajo e burrave në të gjitha vendet e BE-së.

Në vitin 2022, kjo diferencë ishte 9.9 pp në BE sipas të dhënave të OECD.

Kjo shifër ishte 16.6 pp në 2002.

Ndërsa pothuajse të gjitha vendet, përveç Rumanisë, përjetuan përmirësime për të ngushtuar këtë hendek në dy dekadat e fundit, hendeku gjinor në shkallën e pjesëmarrjes në fuqinë punëtore ishte ende mbi 10 pp në tetë vende të BE-së, përfshirë Rumaninë, Italinë dhe Greqinë.

Spanja, Malta dhe Luksemburgu shënuan përmirësime të konsiderueshme në ngushtimin e hendekut gjinor në pjesëmarrjen në fuqinë punëtore në dy dekadat e fundit. /Telegrafi/