IKD: Propozimi për shuarjen e Departamentit Anti-Korrupsion shihet si hakmarrje për hetimet ndaj anëtarëve të PDK-së, LDK-së e AAK-së

Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD) ka reaguar ndaj propozimit të Qeverisë së Kosovës për shuarjen e Departamentit Special Anti-Korrupsion në Policinë e Kosovës.

IKD në reagim thekson se tendenca e Qeverisë së Kosovës për të shuar institucionet që veprojnë në luftën kundër korrupsionit po shihet si hakmarrje për hetimet që ka bërë kjo Task Forcë ndaj anëtarëve të partive politike.

“Në këtë drejtim, tendenca e Qeverisë së Kosovës për të shuar institucione që veprojnë për më shumë se 10 vite në luftën kundër korrupsionit, pa analizë dhe konsultim publik me akterët kompetent në Kosovë, shihet si hakmarrje e Qeverisë për hetimet e kryera nga kjo Task Forcë ndaj një numri të madh të anëtarëve të partive politike që kanë pozita udhëheqëse, e veçanërisht të PDK-së, LDK-së dhe AAK-së, raste të cilat kryesisht kanë dështuar në organet e ndjekjes dhe gjyqësorit”, thuhet në komunikatë.

Përmes një komunikate për medie, IKD ka thënë se “Vendimi për shuarjen e kësaj Task Force hyn në vazhdën e vendimeve ad-hoc të Qeverisë dhe shkarkimit të Drejtorit të Policisë, Drejtorit të Administratës Tatimore të Kosovës dhe Drejtorit të Doganave të Kosovës”.

Po ashtu në këtë reagim, theksohet se “Me qëllim të funksionalizimit të kësaj Task Force, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian përmes mekanizmave të tyre, kanë trajnuar dhe specializuar pothuajse të 30 zyrtarë policorë që shërbejnë në këtë mekanizëm”

Reagimi i plotë:

Qeveria e Kosovës në agjendën e takimit të radhës së Qeverisë të datës 19 tetor 2020, në pikën gjashtë (6) të rendit të ditës ka përcaktuar “Shqyrtimin e propozim vendimit për shfuqizimin  e Vendimit të Qeverisë Nr. 02/110 të datës 26 shkurt 2010”, i cili vendim kishte themeluar task forcën anti-korrupsion në kuadër të Policisë së Kosovës.

Më 26 shkurt 2010, Qeveria e Kosovës në bashkëpunim me EULEX-in, kishte kërkuar nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) që në kuadër të saj të themeloj një Departament Speciale Anti-Korrupsion me qëllim të hetimit dhe luftimit të dukurive korruptuese në Kosovë.

Qeveria e Kosovës për këtë qëllim kishte marr përsipër përzgjedhjen dhe rekrutimin e 30 oficerëve hetues të Policisë së Kosovës, të cilët do të angazhohen drejtpërdrejtë në hetimin e rasteve, të cilat do të hetoheshin nga Departamenti Special Anti Korrupsion i PSRK-së.

Funksionalizimi i Departamentit Special Anti-Korrupsion, që në publik njihet si Task Forca Anti-Korrupsion në kuadër të Policisë së Kosovës, vepron si njësi e specializuar në kuadër të Departamentit të Hetimeve dhe mbikëqyret nga PSRK.

Kjo task forcë ishte themeluar me anë të vendimit të Qeverisë, të datës 26 shkurt 2020, dhe për nga mënyra e funksionimit, kjo task forcë është lloj ose precedent i policisë gjyqësore në kuadër të sistemit të drejtësisë në Kosovë.

Me qëllim të funksionalizimit të kësaj Task Force, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian përmes mekanizmave të tyre, kanë trajnuar dhe specializuar pothuajse të 30 zyrtarë policorë që shërbejnë në këtë mekanizëm, me qëllim që ata të jenë në gjendje të hetojnë rastet e korrupsionit të nivelit të lartë dhe krimeve financiare si dhe të shërbejnë si mjet efikas i PSRK-së në hetimin dhe ndjekjen e korrupsionit të nivelit të lartë.

Që nga funksionalizimi i kësaj Task Force rastet më komplekse dhe të nivelit të lartë, ku të përfshirë kanë qenë figura politike të partive kryesore si PDK, LDK, AAK, parti të tjera dhe zyrtarëve të lartë publik janë hetuar nga kjo Task Forcë.

Në këtë drejtim vendimi i Qeverisë për të shqyrtuar mundësinë e shfuqizimit dhe shpërbërjes së kësaj Task Force pa asnjë konsultim publik qoftë në rrafshin institucional apo në raport më partnerët ndërkombëtare dhe shoqërinë civile mund të shihet si hakmarrje e politikës ndaj zyrtarëve të kësaj Task Force.

Për më tepër lidhur me punën e kësaj Task Force për çdo vit, Raporti i Progresit të  Bashkimit Evropian, ka kërkuar që të promovohet puna e kësaj Task Force, duke përfshirë kërkesën që kjo Task Forcë të specializohet edhe më tutje për të ushtruar mandatin e saj në shërbim të PSRK-së.

Vendimi i Qeverisë së Kosovës po ashtu bie në kundërshtim edhe me vet procesin e Rishikimit Funksional të Sektorit të Sundimit të Ligjit në Kosovë, i cili proces ka bërë vlerësimin e detajuar të punës së kësaj Task Force, duke ofruar edhe rekomandime konkrete për të përmirësuar integritetin dhe performancën e kësaj task Force, por në asnjë rrethanë shuarjen dhe shpërbërjen e saj.

Në kuadër të dokumenteve të politikave, të nxjerra gjatë procesit të Rishikimit Funksional të Sektorit të Sundimit të Ligjit në Kosovë, dokumenti që trajton këtë task-forcë është dokumenti “Përmirësimi i Kornizës Institucionale për Luftimin e Korrupsionit”. Për këtë task forcë, kalimthi flitet edhe në dokumentin “Integriteti i Policisë së Kosovës”.

Nevojën e kësaj task force në asnjë rast nuk e konteston asnjëri prej dokumenteve të Rishikimit Funksional, por se në raport me këtë task-forcë, si probleme specifike dokumenti i politikave i nxjerrë në kuadër të Rishikimit Funksional identifikon mungesën e dispozitave procedurale për kryerjen e hetimeve të përbashkëta nga PSRK dhe DSAK apo task-forca. Po ashtu, sipas dokumentit të Rishikimit Funksional, problem specifik identifikohet edhe paqartësia nëse ekziston ndonjë mekanizëm koordinues dhe bashkëpunues në mes të DSAK dhe Zyrave të Prokurorive Themelore.

Përballë këtyre dy (2) problemeve specifike, dokumenti i Rishikimit Funksional rekomandon përmirësimin e punës së DSAK apo task-forcës në fjalë.

Madje, në kuadër të rekomandimit 7.2.3. të dokumentit “Përmirësimi i Kornizës Institucionale për Luftimin e Korrupsionit” janë detajuar aktivitetet që duhet të ndërmerren dhe rezultatet e pritura me rastin e përmirësimit të punës së DSAK apo task-forcës Anti-Korrupsion.

Në këtë drejtim, tendenca e Qeverisë së Kosovës për të shuar institucione që veprojnë për më shumë se 10 vite në luftën kundër korrupsionit, pa analizë dhe konsultim pubik më akterët kompetent në Kosovë, shihet si hakmarrje e Qeverisë për hetimet e kryera nga kjo Task Forcë ndaj një numri të madh të anëtarëve të partive politike që kanë pozita udhëheqëse, e veçanërisht të PDK-së, LDK-së dhe AAK-së, raste të cilat kryesisht kanë dështuar në organet e ndjekjes dhe gjyqësorit.

Vendimi për shuarjen e kësaj Task Force hyn në vazhdën e vendimeve ad-hoc të Qeverisë dhe shkarkimit të Drejtorit të Policisë, Drejtorit të Administratës Tatimore të Kosovës dhe Drejtorit të Doganave të Kosovës, pa analizë adekuate, pa informim adekuat të publikut lidhur me bazën mbi të cilat janë bazuar këto vendime dhe që në publik perceptohen si mjete për të kapur institucionet kryesore ligj-zbatuese në Kosovë që kanë kompetencë luftimin e korrupsionit dhe kriminalitetit.

IKD rekomandon Qeverinë e Kosovës, që mos të ndërmerr veprime të një anshme, që cenojnë drejtpërdrejtë politikat e veta, duke marrë vendime, të cilat në publik kuptohen si vendime të marra në qëllim të kapjes së institucioneve të pavarura. Ky propozim vendim për shuarjen e Task Forcës, bie në kundërshtim me procesin e Rishikimit Funksional të Sektorit të Sundimit të Ligjit, hedhë poshtë të gjitha investimet e bëra nga partnerët ndërkombëtarë në profilizimin e hetuesve në luftën kundër korrupsionit dhe paraqet mesazhin më të keq për institucionet e pavarura se kushdo që vepron në kundërshtim me interesat e politikës, do ta ketë fatin e njëjtë.

Informacion i shkurtë lidhur me Task Forcën Anti-Korrupsion

Shumica e raporteve ndërkombëtare gabimisht i referohen ekzistencës së dy Task Forcave Anti-Korrupsion: njëra – në kuadër të Policisë së Kosovës, dhe tjetra – në kuadër të Zyrës së Prokurorisë Speciale (PSRK).

Në realitet Departamenti Special Anti-Korrupsion (DSAK) apo e ashtuquajtur “Task Forca Anti-Korrupsion” është pjesë Policisë së Kosovës e cila vepron si njësi e specializuar në kuadër të Departamentit të Hetimeve dhe mbikëqyret nga PSRK.

DSAK është themeluar në bazë të Vendimit të Qeverisë nr-02/110 të datës 26.02.2010, për hetimin e “rasteve të ndjeshme të karakterit të korrupsionit dhe financiar” [1]ne kuadër të Zyrës së Prokurorisë Speciale të Republikës së Kosovës. Vendimi i Qeverisë ka përcaktuar përfshirjen edhe të prokurorëve të EULEX-it edhe atyre vendor në DSAK, si dhe oficerët e policisë dhe ekspertët tatimor[2].

Aktualisht DSAK përbëhet nga prokurorët special dhe 30 hetues policor. Kryen hetime në bashkëpunim me dhe nën mbikëqyrjen e PSRK-së. Në të njëjtën kohë, ne bazë të raporteve, del se Shefi i PSRK-së shërben si koordinator i hetimeve të përbashkëta dhe procesit të ndjekjes penale për rastet më të rënda. Andaj, mund të thuhet se DSAK është lloj ose precedent i policisë gjyqësore në sistemin e drejtësisë kosovare.

Sipas DSAK pas përfundimit të hetimeve paraprake, Departamenti gjithashtu bashkëpunon edhe me Zyrat e Prokurorive Themelore kur është e përshtatshme. Edhe pse në pajtim me Ligjin për Prokurorinë Speciale, PSRK-ja mund të koordinojë dhe drejtojë hetimin dhe ndjekjen penale të rasteve që bien nën kompetencën e saj ekskluzive ose kompetencat plotësuese përmes zyrave të prokurorëve të ndryshëm që punojnë në Kosovë, as në legjislacionin primar as në aktet nënligjore nuk ka referenca ndaj dispozitave procedurale për kryerjen e hetimeve të përbashkëta nga PSRK dhe DSAK. /Telegrafi/