Të vërteta të papërshtatshme për emigracionin

Sociologjia, antropologjia dhe historia kanë bërë hapa të mëdha në debatin mbi emigracionin. Duket se Homo Economicus, i cili jeton vetëm për bukë, i ka hapur rrugë dikujt për të cilin një ndjesi përkatësie është të paktën po aq e rëndësishme sa e ngrëna.
Kjo e bën një njeri të dyshojë se armiqësia ndaj emigracionit masiv është thjesht një protestë kundër humbjeve të vendeve të punës, pagave të ulëta dhe pabarazisë në rritje. Ekonomia ka luajtur një rol të rëndësishëm në nxitjen e politikës së identitetit, por kriza e identitetit nuk do të zgjidhet vetëm nga reformat ekonomike. Mirëqenia ekonomike nuk është njësoj si mirëqenia sociale.

Megjithatë, le të fillojmë me ekonominë, duke përdoru Mbretërinë e Bashkuar – tani duke dalë nga BE-ja – si një shembull. Midis viteve 1991 dhe 2013 kishte një hyrje neto 4,9 milion emigrantësh të huaj në Britani.

Teoria ekonomike standarde na tregon se migrimi neto brendshëm, si tregtia e lirë, është në dobësi të popullsisë vendase vetëm pas një periudhe kohe. Argumenti këtu është se nëse rrisni sasinë e punës, çmimi i saj (pagat) bie. Kjo do të rrisë fitimet. Rritja e fitimit çon në më shumë investime, të cilat do të rrisin kërkesën për punë, duke përmbysur rënien fillestare të pagave. Imigracioni në këtë mënyrë i mundëson një popullsie më të madhe të gëzojë të njëjtin standard jetese siç bëri më parë popullsia e vogël – një përmirësim i qartë në mirëqenien totale.

Një studim i kohëve të fundit nga ekonomisti i Universitetit të Kembrixhit Robert Rowthorn, megjithatë, ka treguar se ky argument ka shumë boshllëqe. Të ashtuquajturat efekte të përkohshme në lidhje me punëtorët vendas të zhvendosur dhe pagat më të ulëta mund të zgjasin pesë apo dhjetë vjet, ndërkohë që efektet e dobishme kanë një mungesë recesioni. Dhe, edhe pa recesion, nëse ka një fluks të vazhdueshëm emigrantësh, sesa një rritje të menjëhershme në madhësinë e fuqisë punëtore, kërkesa për punë mund të lërë pas rritjen në furnizim. “Pretendimi se emigrantët marrin punë nga punonjësit lokalë dhe ulin rrogat e tyre” argumenton Rowthorn, “mund të jetë e ekzagjeruar, por nuk është gjithmonë e rreme”.

Një argument i dytë ekonomik është se emigracioni do të rinojë forcën punëtore dhe të stabilizojë financat publike, sepse punëtorët e rinj dhe importuar do të gjenerojnë taksat e kërkuara për të mbajtur numrin në rritje të pensionistëve. Popullsia e Kombeve të Bashkuara është projektuar të kalojë 70 milionë para fundit të dekadës së ardhshme, një rritje prej 3.6 milionë ose 5.5% për shkak të emigracionit neto dhe një rritje të lindjeve në krahasim me vdekjet.

Rowthorn e hedh poshtë këtë argument. “Përtëritje përmes imigracionit diçka e pafund,” tha ai. “Për të ruajtur një reduktim një herë e përgjithmonë në raportin e varësisë duhet një fluks i pafund emigrantësh. Pasi fluksi të ndalojë, struktura e moshës do të kthehet në trajektoren e saj origjinale. “Një fluks më i ulët dhe një moshë pensioni më e lartë do të ishte një zgjidhje shumë më e mirë për plakjen e popullsisë”.

Kështu, madje edhe me rezultate optimale, si shmangia e recesionit, argumentet ekonomike për imigracionin në shkallë të gjerë nuk janë aspak përfundimtare. Pra, thelbi i çështjes është në të vërtetë efekti i tij shoqëror. Këtu, përfitimi i njohur i diversitetit përballet me rrezikun e një humbje kohezioni social.

David Goodhart, ish-redaktor i revistës Prospect, ka argumentuar rastin për kufizim nga një perspektivë socialdemokrate. Goodhart nuk ndëmrerr asnjë pozicion në lidhje faktin nëse diversiteti kulturor është moralisht diçka e mirë apo e keqe. Ai thjesht e merr për të mirëqenë se shumica e njerëzve preferojnë të jetojnë me llojin e tyre dhe që politikëbërësit duhet të marrin pjesë në këtë preferencë. Një qëndrim laissez-faire për përbërjen e popullsisë së një vendi është po aq i papërshtatshëm sa indiferenca ndaj madhësisë së tij.

Për Goodhart, armiqësia e liberalëve ndaj kontrollit të migracionit është pikëpamja e tyre individuale e shoqërisë. Duke dështuar të kuptojnë lidhjen e njerëzve me komunitetet e vendosura, ata etiketojnë armiqësinë ndaj emigracionit si irracional ose racist.

Liberalizmi mbi optimizmin për lehtësimin e integrimit të emigrantëve buron nga i njëjti burim: nëse shoqëria nuk është gjë tjetër veçse një koleksion individësh, integrimi është një çështje jo shumë e rëndësishme. Natyrisht, thotë Goodhart, emigrantët nuk duhet t’i braktisin plotësisht traditat e tyre, por “ekziston një gjë e tillë si shoqëria” dhe nëse ata nuk bëjnë asnjë përpjekje për t’iu bashkuar asaj, qytetarët vendas do ta kenë të vështirë t’i konsiderojnë ata pjesë të “komunitetit të imagjinuar”.

Një fluks shumë i shpejtë emigrantësh dobëson lidhjet e solidaritetit dhe, në afat të gjatë, dëmton lidhjet afektive të nevojshme për të mbështetur gjendjen e mirëqenies. “Njerëzit gjithmonë do të favorizojnë familjet dhe komunitetet e tyre,” argumenton Goodhart dhe “është detyrë e një liberalizmi realist të përpiqet për një përkufizim të komunitetit që është mjaft i gjerë për të përfshirë njerëz nga shumë prejardhje të ndryshme, pa qenë aq të i gjerë sa të bëhet i pakuptimtë.”

Liberalët ekonomikë dhe politikë janë ndihmëtarë në mbrojtjen e emigracionit të pakufizuar. Liberalët ekonomikë i shohin kufijtë kombëtarë si pengesa irracionale për integrimin global të tregjeve. Shumë liberalë politikë i shohin shtetet sovrane dhe besnikëritë që ata frymëzojnë si pengesa për integrimin më të gjerë politik të njerëzimit. Të dy u drejtohen detyrimeve morale që shtrihen përtej kufijve kulturorë dhe fizikë të kombeve.

Në qendër të vëmendjes është debati më i vjetër në shkencat sociale. A mund të krijohen komunitetet nga politikat dhe tregjet apo ato presupozojnë një ndjenjë paraprake përkatësie?

Mua më duket se kushdo që mendon për çështje të tilla është i detyruar të pajtohet me Goodhart se nënshtetësia, për shumicën e njerëzve, është diçka me të cilën ata lindin. Vlerat rriten nga një histori dhe gjeografi specifike. Nëse përbërja e një komuniteti ndryshon shumë shpejt, kjo i ndan njerëzit nga historia e tyre, duke i bërë ata pa rrënjë. Shqetësimi i liberalëve për të mos u dukur racist i fsheh këto të vërteta nga ata. Një shpërthim i asaj që tani quhet populizëm është rezultati i pashmangshëm.

Përfundimi i politikave që duhet të nxirret është banal, por vlen të ripërcaktohet. Toleranca e popullit për ndryshim dhe përshtatje nuk duhet të tensionohet përtej kufijve të tij, edhe pse kjo do të jetë ndryshe në vende të ndryshme. Specifikisht, emigracioni nuk duhet të vihet shumë nën presion, sepse është e sigurt që do të shkaktojë armiqësi. Politikanët që “nuk arrijnë të kontrollojnë kufijtë” nuk e meritojnë besimin e popullit të tyre. /Project Syndicate/reporter.al/