Pse Xi Jinping ‘po e vendos’ Kinën kundër botës?

Më herët këtë javë, udhëheqësi kinez Xi Jinping zhvilloi një takim të rrallë në Pekin me drejtuesit e biznesit.

Siç shkruan The Guardian, përcjell Telegrafi, duke pranuar se pandemia COVID-19 kishte një “ndikim të madh” në ekonominë e vendit, Xi ndër tjerash ka thënë: “Nëse i përmbahemi strategjisë sonë… do të gjejmë mundësi në krizë dhe trazira. Populli kinez me siguri do të tejkalojë të gjitha vështirësitë dhe sfidat përpara”.

Vërejtjet e Xi – janë raportuar në mediat shtetërore nën titullin: “Xi Jinping përcolli besim!”.

Në vetëm dy muajt e fundit, Kina ka pasur një përplasje kufitare me Indinë, një kufi i pazgjidhur që kërcënon të shpërthejë përsëri; ka parë fundin e papritur të të ashtuquajturës “epokë të artë” të marrëdhënieve me Mbretërinë e Bashkuar; detyroi miratimin e një ligji të sigurisë kombëtare në Hong Kong, duke marrë kritika ndërkombëtare; dhe u fut edhe më tej në një rivalitet me SHBA-në që po detyron vendet e tjera të zgjedhin në mes palëve – të cilat gjithnjë e më shumë, janë duke zgjedhur SHBA-në.

Po sipas shkrimit të The Guardian, kompanitë dhe qytetarët kinezë kanë filluar të vuajnë koston e rritjes së mosbesimit.

Pesëdhjetë e nëntë ndërmarrje kineze tani janë mbyllur nga India, një nga tregjet në rritje më të shpejtë në botë, përfshirë WeChat dhe TikTok – një e treta e përdoruesve globalë të së cilës ishin në Indi.

Kampioni kombëtar kinez Huawei ka humbur qasjen “në themel” në Evropë pasi Britania e Madhe, duke u përafruar me SHBA, njoftoi se po bllokonte gjigantin e teknologjisë.

Territori kinez gjithashtu ka të ngjarë të shohë një ikje të trurit.

Më shumë vende kanë filluar të flasin kundër ndalimit masiv të Kinës ndaj ujgurëve dhe pakicave të tjera myslimane në Xinjiang, pasi avokatët bëjnë thirrje për sanksione dhe masa ligjore.

Shkencëtarët, studentët dhe të tjerët kinezë janë nën kontroll më të madh jashtë vendit.

“Kjo ndryshon tërë narrativën e synimeve të Kinës. Kina duket sikur ka një interes të ngushtë vetjak që po ndjek sesa një qasje më bashkëpunuese, dhe kjo do të thotë se vendet e tjera do të ngrejnë të gjitha llojet e barrierave. Do të ketë kosto reale – jo vetëm kosto reputacioni, por ekonomike”, vlerëson Susan Shirk, kryetare e Qendrës së Kinës së Shekullit 21 në Universitetin e Kalifornisë, San Diego.

Për vite të tëra, Kina punoi për të siguruar bashkësinë ndërkombëtare që ngritja e saj ishte paqësore, se nuk do të përpiqej të rrëzonte status quo-në.

Një Kinë më bindëse ka dalë nën Xi, një më e gatshme për t’u përballur me kritikët e saj dhe dëmet e guximshme për reputacionin e saj.

Këtë vit, pasi përmbajti shpërthimin e COVID-19 në vend, Pekini ka “mbizotëruar” mbi disa nga rivalët e saj, siç janë SHBA, që ende duke luftuar me pandeminë.

“Këtë herë ata mendojnë, ‘Ndoshta jemi mjaft të fortë. Ne jemi të barabartë tani dhe prandaj mund të shkaktojmë aq shumë dhimbje për ju sa ne. Ne mund të luftojmë’”, tha Dali Yang, një profesor i shkencave politike, i përqendruar në Kinën në Universitetin e Çikagos.

Sipas shkrimit të The Guardian, përcjell Telegrafi, zyrtarët kinezë kanë rritur sulmet, duke kritikuar SHBA-në dhe vendet e tjera perëndimore për përgjigjen e tyre ndaj COVID-19, mbrojtën politikat e saj në Xinjiang, dëbuan gazetarët e huaj dhe zbatuan shpejt ligjin e sigurisë në Hong Kong, me arrestimet e bëra më pak se një ditë pas miratimit të ligjit.

Pekini gjithashtu e gjen veten të mbyllur në konfrontime me vendet që tradicionalisht nuk shihen si rivalë.

Pasi Australia mbështeti një hetim ndaj COVID-19, Kina vendosi tarifa 80% në elbin australian dhe dënoi me vdekje një burrë australian.

Ndërsa çështja për ekstradimin e një nga zyrtarët e financave të Huawei, Meng Wanzhou në Kanada, gjykatat kineze kanë filluar akuzat zyrtare kundër dy kanadezëve të arrestuar në atë që u pa gjerësisht si hakmarrje.

Dërgimet e fundit të anijeve kineze në ishuj të pretenduar nga Japonia dhe Kina kanë dëmtuar vitet e afrimit, me ligjbërësit konservatorë tani duke i bërë thirrje qeverisë të anulojë një vizitë shtetërore nga Xi.

“Ka shumë kohë që ekziston një pyetje nëse Pekini mund të jetë autoritar në shtëpi ndërsa vepron me përgjegjësi dhe në mënyrë konstruktive jashtë vendit”, tha Mira Rapp-Hooper, një studiuese e lartë për studime të Azisë në Këshillin për Marrëdhëniet e Jashtme.

“Hong Kongu, Xinjiang, Deti i Kinës së Jugut, Huawei, bëhen bashkë në një pamje shqetësuese. Është e vështirë të mos ndjehesh sikur na është dhënë një vrojtim i asaj se si do të dukej një udhëheqje botërore kineze”, tha ajo. “Kjo i vë të gjithë fqinjët e saj në roje menjëherë”.

Shkrimi i The Guardian tregon edhe se analistët janë shprehur në mëdyshje nga sjellja e udhëheqjes kineze gjatë disa muajve të fundit, duke paralajmëruar se është e vështirë të deshifrohet pse janë marrë vendime të caktuara dhe kush i ka marrë ato.

Por është e qartë se udhëheqja më e përqendruar e Xi ka shkaktuar më shumë reagime.

“Është e rrallë në fakt që udhëheqja kineze ka zgjedhur luftimet me të gjithë në të njëjtën kohë”, tha Shirk. “Është diçka e thyer me procesin e hartimit të politikave. Ky është një pasqyrim i asaj që Deng Xiaoping e quajti ‘përqendrimi i pushtetit’ që çon në gabime të politikës. Dhe pse çon në gabime në politikë? Kjo është për shkak se askush nuk guxon t’i thotë udhëheqësit se kjo është një ide e keqe”.

Në vend, Kina përballet me kërcënimin e papunësisë së lartë pasi ekonomia – veçse duke u ngadalësuar para pandemisë – lufton për t’u rikuperuar. Pas shpërthimit, censura në internet duket se është përkeqësuar. Ata që kanë shprehur mendime kritike për qeverinë ose përgjigjen e saj ndaj COVID-19 janë arrestuar, përfshirë një profesor të njohur të drejtësisë dhe aktivistë të rinj të internetit që punojnë për të kursyer informacionin e fshirë nga interneti kinez”.

“Populli kinez me siguri ka filluar të kuptojë që vendi i tyre është në këtë luftë të ftohtë me SHBA – e ardhmja duket mjaft e pasigurt – dhe si do të merren me këtë. Sepse për 40 vitet e fundit, Kina jetoi në një mjedis shumë të qetë dhe tani gjithçka ka ndryshuar”, tha Minxin Pei, një ekspert për qeverisjen në Kinë në Kolegjin Claremont McKenna.

Sipas The Guardian, përcjell Telegrafi, për udhëheqjen kineze, ajo që është më e rëndësishmja mund të mos jetë reagimi ndërkombëtar, por mbajtja e mbështetjes nga qytetarët e saj.

Suksesi ndaj virusit, krahasuar me vendet e tjera, duket se ka ndihmuar.

Një studim i kohëve të fundit të 1.000 banorëve urbanë nga China Data Lab në Universitetin e Kalifornisë, San Diego zbuloi se besimi në qeverinë qendrore është rritur.

Në një shkallë prej një deri në 10, besimi mesatar në qeverinë qendrore ishte 8.65 në kulmin e shpërthimit në Kinë në shkurt dhe 8.87 në maj, krahasuar me 8.23 në qershor të vitit të kaluar.

Për Xi, i cili ka kaluar disa javë të fundit duke bërë paraqitje në të gjithë vendin – duke folur me fermerët në Kinën verilindore, duke pozuar në një helikopter sulmi gjatë vizitës në forcën ajrore, ose duke dhënë “udhëzime të rëndësishme” për përmbytjet që kapërcejnë pjesën më të madhe të vendit – kjo mund të të jetë më e rëndësishme se çdo reagim ndërkombëtar.

“Për njerëzit që janë duke marrë vendime, ata e shohin atë si çmimin që duhet të paguajnë dhe ata janë të gatshëm ta paguajnë atë”, vlerëson Yang. /Telegrafi/