Nga: Matthew Henderson / The Telegraph (titulli origjinal: Britain, Russia and America came to grief on the Afghan frontier. Beijing is following in their footsteps)
Përkthimi: Telegrafi.com
Kurrë nuk kanë përparuar fuqitë që zgjedhin të jenë pjesë e lojës së madhe në kufirin midis Pakistanit dhe Afganistanit. Pavarësisht guximit të gjeneralëve dhe trurit të agjentëve politikë, planet e menduara në detaje – qofshin britanike në shekullin XIX, ruse në shekullin XX apo amerikanë në shekullin XXI – në përgjithësi kanë përfunduar në katastrofë dhe tërheqje. Tashti, duket se Kina – e cila prej kohësh e ka trajtuar Pakistanin si klient dhe përfaqësues të saj në shtytjen për një rol përcaktues rajonal, së fundmi edhe përmes Iniciativës Brez dhe Rrugë – po përballet me të njëjtin fat. Si ka ndodhur kjo?
Me shekuj të tërë datojnë ambiciet e Kinës për të kontrolluar dhe dominuar Azinë Jugore. Rivaliteti i saj me Indinë e bëri më tërheqës opsionin e Pakistanit për ndërtimin e varësive ndaj saj, ndërkohë që regjimet kineze me plot vetëbesim kanë shtrënguar kontrollin e tyre në Sinkiang dhe kanë shikuar më në perëndim për ta përhapur fuqinë dhe ndikimin. Me zgjerimin global të fuqisë ekonomike të Kinës, erdhi dëshira për ndikim ushtarak jo vetëm në konkurrencë me Indinë, por me Perëndimin në tërësi. Nëse Kina do të mund të vendoste një bazë detare dhe ekonomike në një port pakistanez pranë ngushticës së Hormuzit, kjo do ta hapte një mundësi të rëndësishme në të dy frontet.
Porti Guadar u mendua të jetë kjo pikënisje, si xhevahir në kurorën e brezit dhe rrugës aziatike dhe si një hinkë e kontrolluar nga Kina për tregti jo vetëm nga fuqia e saj ekonomike, por edhe nga aleatët e saj në Azinë Qendrore. Udhëtimi nga Kina përmes ngushticës së Malakës në gji është rreth 10 mijë kilometra; manovrimi nga Guadari shkurton 7 500 kilometra udhëtim, dhe gjithashtu krijon një rrezik të madh gjeostrategjik. Por, ç’të themi për rrugën tokësore prej 2 500 kilometrave nga Ksinjangu në det, përmes Balokistanit, duke kaluar nëpër kufirin afgan ku nuk sundon ligji?
Anashkalimi i shtypjes së Pekinit ndaj pakicave islamike në Sinkiang, mund të arsyetohet përmes sistemit politik jofunksional pakistanez që është i mbërthyer nga borxhet. Megjithatë, nuk mungojnë luftëtarët në talibanët të Pakistanit që janë të gatshëm të marrin armët në mbështetje të vëllezërve të tyre ujgurë. Së bashku me menaxhimin e paaftë të rezistencës etnike të Pakistanit në Balokistan dhe natyrën qartësisht neokoloniale të marrëdhënieve midis Pekinit dhe Islamabadit, ky korridor ekonomik është futur në vijën e vërtetë të zjarrit.
Kanë pasuar sulmet vdekjeprurëse ndaj inxhinierëve kinezë në infrastrukturë, pavarësisht se ushtarët pakistanezë janë ngritur në këmbë për t’i mbrojtur ata. Veprimet e egra kundër terrorizmit në Balokistan, kanë dështuar në mbrojtjen e kinezëve në një ambient të pakënaqësisë së madhe midis grupeve lokale, të cilët praninë e tyre e shohin si përvetësim të atdheut. Planet e sigurisë së Pekinit janë krejtësisht jashtë mundësive të tyre.
Gjërat edhe më shumë mund të përkeqësohen. Javën e kaluar, një komandant taliban pakistanez njoftoi se nëse nuk paguhet një “taksë” prej pesë për qind për Korridorin Ekonomik Kinë-Pakistan, projekti masiv i infrastrukturës që lidh Sinkiangun me detin do të “shkatërrohet” – së bashku me punëtorët kinezë dhe pajisjet e tyre.
Historia bën me dije për nevojën për kujdes. Në vitin 1841, William Macnaghten – agjenti politik britanik në Kabul – vendosi të shkurtojë “subvencionet” (ryshfetet) që u paguheshin militantëve vendas. Menjëherë pas kësaj, atij iu pre koka, kaos pasoi dhe filloi tërheqja e parë britanike nga Afganistani. Duket se “Ëndrra e Kinës” e shumëpërfolur po kthehet në një makth të njohur – një makth që mund të përfundojë gjithashtu në një varrezë të palavdishme imperialiste. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumë![Koci jep detajet e fundit për rastin e Faton Hajrizit: Çdo informacion po e marr me rezervë të madhe](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/w3tw-380x233.png)
Koci jep detajet e fundit për rastin e Faton Hajrizit: Çdo informacion po e marr me rezervë të madhe
![Ish-fituesi i Kupës së Botës, Philipp Lahm, jep shtëpi me qira me Airbnb për vetëm 21 euro në natë - ai premton se do të mirëpresë personalisht mysafirët](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot-2024-07-26-234938-380x233.png)
Ish-fituesi i Kupës së Botës, Philipp Lahm, jep shtëpi me qira me Airbnb për vetëm 21 euro në natë - ai premton se do të mirëpresë personalisht mysafirët
![](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot_19-27-380x233.png)
"Unë jam gjallë, nuk është ende vonë", gjermani i dënuar me vdekje në Bjellorusi kërkon ndihmë përmes televizionit shtetëror
![E nisi me humbje të thellë me Juventusin, këto janë fjalët e Thiago Mottas](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot-2024-07-26-222432-380x233.png)
E nisi me humbje të thellë me Juventusin, këto janë fjalët e Thiago Mottas
![“Nuk mu lejua ta shoh kufomën”, avokati Koci tregon çfarë po kërkon policia serbe që ta dorëzojë trupin e Faton Hajrizit](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Untitled-design-2024-07-26T081830.605-696x392-1-380x233.png)
“Nuk mu lejua ta shoh kufomën”, avokati Koci tregon çfarë po kërkon policia serbe që ta dorëzojë trupin e Faton Hajrizit
![Sondazhi i New York Times - kush po udhëheq, Harris apo Trump](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot_3-80-380x233.jpg)
Sondazhi i New York Times - kush po udhëheq, Harris apo Trump
![Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/1a-1-380x233.jpg)
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
![Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/DSC00994-380x233.jpg)
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
![Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Template-per-Instagram-380x233.jpg)
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
![Ofertë e veçantë – vila në Brezovicë ofrohet me zbritje ID-246](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2023/11/Foto-Kryesore-4-380x233.jpg)
Ofertë e veçantë – vila në Brezovicë ofrohet me zbritje ID-246
![Një jetë e re fillon këtu – banesa e gatshme 2+1 në rrugën ‘Gazmend Zajmi’ ID-251](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/02/Foto-Kryesore-380x233.jpg)
Një jetë e re fillon këtu – banesa e gatshme 2+1 në rrugën ‘Gazmend Zajmi’ ID-251
Më të lexuarat
![Zana Spahiu dorëhiqet nga ushtruesja detyrës së drejtoreshës në RTK](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Zana-Spahiu-380x233.jpg)
Zana Spahiu dorëhiqet nga ushtruesja detyrës së drejtoreshës në RTK
![Liverpooli po i transferon dy yjet e rivalit nga Liga Premier për 100 milionë euro](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/arne-slot-380x233.png)
Liverpooli po i transferon dy yjet e rivalit nga Liga Premier për 100 milionë euro
![Ripërserit Daçiq: Është i pamundur ekstradimi i Radoiçiqit, Serbia nuk e njeh Kosovën](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/dacic-radoicic-768x517-1-380x233.jpg)
Ripërserit Daçiq: Është i pamundur ekstradimi i Radoiçiqit, Serbia nuk e njeh Kosovën
![I kërkuar nga Real Madridi: Trent Alexander-Arnold ka vendosur për të ardhmen e tij](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/trent-alexander-arnold-380x233.png)
I kërkuar nga Real Madridi: Trent Alexander-Arnold ka vendosur për të ardhmen e tij
![Trump: Nëse iranianët më vrasin, Amerika dua që ta zhduk Iranin](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/Screenshot_2-99-380x233.jpg)
Trump: Nëse iranianët më vrasin, Amerika dua që ta zhduk Iranin
![Kur do të kthehet trupi i Faton Hajrizit, flet Ivica Daçiq](https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2024/07/image-2024-07-25T175333.484-380x233.jpg)
Kur do të kthehet trupi i Faton Hajrizit, flet Ivica Daçiq