Njerëzit të cilët flasin më shumë se një gjuhë plaken më ngadalë dhe më vonë preken nga dementia apo, eventualisht, sëmundja Alzheimer - pohojnë shkencëtarët.
Studimet kanë treguar se "dygjuhësorët" preken nga dementia katër deri në pesë vjet më vonë se njerëzit që e flasin një gjuhë – thonë hulumtuesit e Qendrës për Plakjen kognitive dhe epidemiologjisë kognitive në Universitetin e Edinburgut.
Shkencëtarët deri më tani nuk kanë qenë në gjendje të përcaktojnë nëse ata që e kanë mësuar një gjuhë të dytë, përveç gjuhës amtare, kishin "blerë" më shumë kohë për plakjen e trurit apo edhe pa këtë kishin parakushte që të plaken më ngadalë.
Por në një studim të ri, të moshuarit të cilët e flasin më shumë se një gjuhë i kishin zgjidhur më mirë testet kognitive se njerëzit që e flasin vetëm një gjuhë, madje edhe në rastet kur në testet e inteligjencës kishin rezultate më të dobëta dhjetë vite më herët.
Kjo do të thotë se, të paktën pjesërisht, të mësuarit e një gjuhe të dytë mundëson shëndet më të mirë të trurit në pleqëri.
Shkencëtarët i përdorën të dhënat e marra gjatë testeve në të cilat morën pjesë 853 skocezë, të cilëve për herë të parë u ishin dhënë testet e inteligjencës në vitin 1947, kur ata ishin vetëm 11 vjeç, dhe pastaj testet e dyta në mes të viteve 2008 dhe 2010, kur ishin në të shtatëdhjetat e tyre.
Vetëm 262 prej tyre kishin mësuar edhe një gjuhë tjetër përveç anglishtes – shumica para moshës 18 vjeçare, dhe vetëm 90 prej tyre e kishin përdorur në mënyrë aktive një gjuhë tjetër në vitin 2008.
Duke marrë parasysh testet e inteligjencës nga viti 1947, personat që e mësuan një gjuhë të dytë kishin rezultate më të mira në lexim, transmeton Koha.net, saktësi të të folurit dhe në përgjithësi në inteligjencë në moshë të shtyrë se personat të cilët nuk e kishin mësuar kurrë ndonjë gjuhë tjetër.
Rezultatet e njëjta i kishin arritur edhe 65 persona që e mësuan një gjuhë të dytë pas moshës 18 vjeçare.
Gjithmonë ekziston pyetja: Çfarë vjen më parë – dygjuhësia apo truri i shëndetshëm? Njerëzit, në përgjithësi, nuk mësojnë më shumë gjuhë për shkak se ata janë të zgjuar, ose për shkak se ata duan, por për shkak të nevojës.
Të mësuarit e një gjuhe të dytë i përmirëson funksionet e caktuara mendore, kryesisht ato në lobin e përparmë të trurit, por jo edhe të gjitha funksionet e tjera – konsiderojnë shkencëtarët. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëInvestoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Santiana Maloku dhe Lirimi i japin fund lidhjes së tyre?
Persona të maskuar shihen në pjesën serbe të pikëkalimit kufitar në Bërnjak
Mbyllet edhe pika kufitare në Merdar, Sveçla: Ekstremistët e maskuar brenda Serbisë po kryejnë veprime fashiste
Trajneri i Rumanisë tregohet një profesionist i vërtetë kur flet për lojën e Kosovës
Sveçla: Mbyllet vendkalimi kufitar në Bërnjak, serbët maltretuan një familje shqiptare që po udhëtonte për në Gjermani
Gërvalla kërkon reagim nga bashkësia ndërkombëtare: Ndaleni Vuçiqin përpara se ai të shkaktojë luftë