RMV: Pak gjykatës sa ka procese gjyqësore

Sipas raportit vjetor për punën e gjykatave të Këshillit Gjyqësor në vitin 2022, nga gjithsej 27 gjykata themelore në të gjithë vendin, 14 janë të azhurnuara, ndërsa 13 të paazhurnuara. Ky vlerësim bazohet në diferencën ndërmjet numrit të lëndëve të pranuara dhe atyre të zgjidhura në vit.

Domethënë, gjykatat që kanë zgjidhur më shumë nga lëndët e pranuara gjatë vitit janë azhurnuara, ndërsa ato që kanë dështuar dhe kanë shtuar numrin e lëndëve të mbetura jo të azhurnuara.

Pra, ndër lëndët më të azhurnuara, gjegjësisht numri i lëndëve të mbetura është zvogëluar më së shumti në Gjykatën Themelore në Gostivar – 649, kështu që çdo gjykatës aktiv ka përfunduar mesatarisht 1.968 lëndë, ndërsa në mesin e lëndëve të pazgjidhura, ato të deritanishme, siç është Gjykata Themelore në Tetovë, edhe pse ka zgjidhur 3.906 lëndë për gjykatës, megjithatë, ajo nuk është azhurnuar dhe ka numër të madh të 1.223 lëndëve. Nëse marrim parasysh zonat e apelit, më e azhurnuar është Zona e apelit Gostivar ku çdo gjykatës aktiv ka zgjidhur mesatarisht 2.829 lëndë, por në të njëjtën kohë është një nga zonat më të populluara të apelit me 65 për qind dhe 13,7 gjykatës aktivë për 100 mijë.

Në nivel shtetëror mesatarisht çdo gjykatës aktiv në gjykatat themelore në vitin 2022 ka zgjidhur mesatarisht 2.133 lëndë, në GJTH Resnjë, e cila është vlerësuar si e azhurnuar, çdo gjykatës ka zgjidhur mesatarisht 1.419 lëndë, ndërsa në GJTH Manastir, e cila është vlerësuar si e azhurnuar, çdo gjykatës ka zgjidhur 2.320 çështje.

Regjistrimi i vitit 2021 hapi edhe një çështje tjetër, që është vendosja e rrjetit gjyqësor në vend. Kështu, GJTH Gostivar ka 21,2 gjykatës për 100 mijë banorë dhe është e azhurnuar, ndërsa GJTH Prilep ka 6.8 gjykatës për 100 mijë banorë dhe nuk është e azhurnuar. Nga të gjitha gjykatat themelore në vitin 2022, vetëm një ka punuar me kapacitet 100 për qind pas sistematizimit. Është GJTH Negotinë e cila pas sistematizimit është dashur të punojë me pesë gjykatës dhe sipas Raportit vjetor të Këshillit Gjyqësor ka pasur pesë gjykatës aktivë. Çdo gjykatës në Gjykatën Themelore Negotinë ka zgjidhur mesatarisht 1.419 lëndë dhe në fund të vitit kjo gjykatë ka reduktuar numrin e lëndëve për 318. Për krahasim, në Gjykatën Themelore në Strugë çdo gjykatës ka zgjidhur mesatarisht 2.718 lëndë, por në fund të vitit numri i lëndëve të pazgjidhura është rritur për 1.259.

Në vitin 2022, në gjykatat themelore në të gjithë vendin kishte gjithsej 288 gjykatës aktivë, që do të thotë se secili u shërbeu mesatarisht 6.364 banorëve, ose mesatarisht 15.7 gjykatës për 100.000 banorë. Por, GjTH e Negotinës është një përjashtim i rrallë pozitiv në mesin e gjykatave, kështu që përderisa të gjitha gjykatat kanë punuar mesatarisht me rreth 2/3 e kapacitetit, ka nga ato që kanë qenë gjysma e kapacitetit të kërkuar, madje disa edhe pa gjykatës aktivë, që me siguri kanë punuar me gjykatës të deleguar nga gjykata të tjera. Kështu, GJTH Dellçevë edhe pse në vitin 2022 nuk kishte asnjë gjykatës aktiv, sipas raportit të Këshillit Gjyqësor, ka zgjidhur 5.012 lëndë. Por edhe me kaq shumë lëndë të zgjidhura, sipas Raportit vjetor të Këshillit Gjyqësor, sipas punës, kjo gjykatë është vlerësuar jo e azhurnuar në vitin 2022. Sipas evidencës së pozitave të plotësuara gjyqësore në gjykatat e vendit në fillim të vitit 2022 ka 20 gjykatës më pak krahasuar me një vit më parë 2021. Në fund të vitit 2022, janë 68 gjykatës më pak krahasuar me fundin e vitit 2021.
Mesatarisht, të gjitha gjykatat themelore në nivel të shtetit në vitin 2022 kanë punuar me dy nga tre gjykatës të nevojshëm sipas sistematizimit, respektivisht nga 456 gjykatës të parashikuar sipas sistematizimit janë plotësuar rreth 63 për qind. Këshilli Gjyqësor si arsye për reduktimin e gjykatësve edhe daljen natyrale në pension për shkak të plotësimit të kushteve për pension pleqërie, si dhe mungesën e kushteve ligjore për përzgjedhjen e gjykatësve të rinj, duke marrë parasysh se nuk ka kandidatë që kanë përfunduar Akademinë për Gjykatës dhe Prokurorë Publikë.

Numri i gjykatësve në vend ka qenë në rënie të vazhdueshme në vitet e fundit nga 499 në vitin 2019, në 493 më 2020, 473 më 2021, në 449 gjykatës në vitin 2022.

Gjykatat e Zonës së Apelit Shkup kanë nisur vitin 2022 me 38.200 lëndë të pazgjidhura, ndërsa ka pranuar 259.034 lëndë të reja. Prej tyre janë zgjidhur 254.135 lëndë, ndërsa të pazgjidhura kanë mbetur 43.099 lëndë. Me kapacitet prej 69,9 për qind dhe mesatarisht 1.540 lëndë të zgjidhura për gjykatës, gjykatat themelore të Zonës së Apelit në Shkup nuk kanë përballuar fluksin e lëndëve dhe kanë rritur numrin e lëndëve të pazgjidhura për 4.899 lëndë në nivel të zonës së apelit.

Megjithatë, nga nëntë gjykatat themelore në këtë zonë të apelit, shtatë janë të azhurnuara, ndërsa Gjykatat Penale dhe Civile në Shkup janë vlerësuar si jo të azhurnuara.

Gjykata Themelore Veles vitin 2022 e ka nisur me 2737 lëndë të pazgjidhura, ka pranuar 25443 lëndë. Nga ky fond i punës janë zgjidhur 25.555 lëndë, ndërsa kanë mbetur të pazgjidhura 2.625 lëndë. Sipas kësaj, ajo ka përballuar fluksin e lëndëve dhe ka reduktuar numrin e lëndëve të pazgjidhura për 112 lëndë. Në vitin 2022, Gjykata Themelore e Velesit vlerësohet azhurne.

Pas sistematizimit, në këtë gjykatë janë parashikuar 18 gjykatës, ndërsa në vitin 2022 ajo ka punuar me kapacitet prej 77 për qind ose 14 vende për gjykatës. Sipas të dhënave të Këshillit Gjyqësor, nga 6 marsi i këtij viti në Gjykatën e Velesit janë aktivë 13 gjykatës, njëri prej të cilëve është kryetar i gjykatës. Pozitat e dy të tjerëve janë në pushim. Sipas kësaj, numri i vendeve të zbrazëta është 3. Ndërkohë, një gjykatës do të dalë në pension.

Numri i përgjithshëm i të punësuarve në gjykatë bashkë me nëpunësit gjyqësor, nëpunësve teknikë dhe pjesëtarët e policisë gjyqësore dhe punëtorët arrin në 65 persona. GJTH Veles, sipas regjistrimit të vitit 2021, u ka shërbyer gjithsej 59.638 banorëve. Prandaj, GJTH Veles në vitin 2022 ka pasur një gjykatës për 4,259 banorë, ose rreth 23,4 gjykatës për 100.000 banorë. Gjykata Themelore Kumanovë vitin 2022 e ka nisur me 3 606 lëndë të pazgjidhura, ka marrë 36 575 lëndë. Nga ky fond i punës janë zgjidhur 36680 lëndë, ndërsa të pazgjidhura 3501 lëndë. Sipas kësaj, ka përballuar fluksin e lëndëve dhe ka ulur numrin e lëndëve të pazgjidhura për 105 lëndë.

Në vitin 2022, Gjykata Themelore e Kumanovës vlerësohet si e azhurnuar. Pas sistematizimit, në këtë gjykatë janë parashikuar 34 gjykatës, ndërsa në vitin 2022 ka punuar me 58 për qind të këtij numri, pra me 20 gjykatës.

Numri i përgjithshëm i të punësuarve në gjykatë bashkë me nëpunësit gjyqësor, nëpunësit teknikë dhe pjesëtarët e policisë gjyqësore dhe punëtorëve arrin në 135 persona. GJTH Kumanovë, sipas regjistrimit të vitit 2021, u ka shërbyer gjithsej 123.913 banorëve. Sipas kësaj, GJTH Kumanovë në vitin 2022 kishte një gjykatës për 6.195 banorë, ose rreth 16.1 gjykatës për 100.000 banorë. Gjykata Themelore Penale Shkup vitin 2022 e ka nisur me 13 064 lëndë të pazgjidhura, ka marrë 112 012 lëndë. Nga ky fond i punës janë zgjidhur 109.183 lëndë, ndërsa të pazgjidhura kanë mbetur 15.893 lëndë. Sipas kësaj, ajo nuk ka përballuar fluksin e lëndëve dhe ka rritur numrin e lëndëve të pazgjidhura për 2829 lëndë.

Në vitin 2022, Gjykata Themelore Penale Shkup vlerësohet jo e azhurnuar. Pas sistematizimit, në këtë gjykatë janë parashikuar 70 gjykatës dhe në vitin 2022 ka punuar me kapacitet prej 68 për qind, respektivisht me 48 gjykatës.

Sipas të dhënave të Këshillit Gjyqësor, deri më 6 mars i këtij viti në Gjykatën Themelore Penale të Shkupit janë aktivë 48 gjykatës, njëri prej të cilëve është kryetar i gjykatës. Në përputhje me këtë, numri i pozitave të zbrazëta është 22, ndërsa është shpallur konkurs për dy gjykatës. Tre gjykatës, ndërkohë do të duhet të dalin në pension. Numri i përgjithshëm i të punësuarve në gjykatë së bashku me nëpunësit gjyqësor, nëpunësit teknikë dhe pjesëtarët e policisë gjyqësore dhe punëtorët arrin në 338 persona./Koha