Odiseu dhe Orfeu luftuan kundër tyre: Si u zëvendësuan krahët e sirenës me bishtin e një peshku?

Sipas mitologjisë greke, sirenat kanë qenë qenie hibride me trup zogu dhe fytyrë femre të cilat me këngët e tyre hipnotike joshnin marinarët, duke i çuar deri në vendin fatal

Imazhi që kemi për sirenat sot – gjysmë grua, gjysmë peshk – është larg nga forma e tyre fillestare.

Sipas një versioni, dukja fillestare e këtyre qenieve mitologjike është pasojë e dënimit, të cilin merrnin sepse nuk e mbronin Persefonën nga Hadesi, perëndinë e nëntokës, transmeton Telegrafi.

Udhëtimi i Odiseut dhe Orfeu virtuoz

Vepra e parë e shkruar në të cilën përmenden sirenat është “Odiseja” e Homerit. Në këngën XII, Odiseu përballet me sirenat misterioze në rrugën drejt shtëpisë pas Luftës së Trojës duke i mbyllur me dyllë veshët e vet dhe të bashkudhëtarëve të tij, kështu që ata nuk do të ishin në gjendje të dëgjonin këngën e tyre. I lidhur në direk, i urdhëroi të mos e linin të ikte nëse i nënshtrohej magjisë së sirenës.

Të bukurat dhe perfidët i premtuan Odiseut famë dhe njohuri me këngën e tyre, dhe ai, i mahnitur nga zëri dhe muzika e tyre simpatike, iu lut ekipit të tij që ta lironin të ikte. Ata e refuzuan, sipas urdhrit. Për shkak të shpërfilljes, ata humbën dhuratën e tyre, pas së cilës ata notuan në fund të detit. Falë strategjisë së tij të zgjuar, Odiseu mbijetoi dhe arriti të vazhdojë udhëtimin e tij drejt Itakës së tij të dashur.

Një tjetër takim i famshëm me këto krijesa legjendare ishte Orfeu, i cili luftoi kundër këngës së sirenave, duke i mposhtur ato. Vetë Orfeu e rrëfen këtë aventurë në Argonautica Orphic, një poezi e një autori anonim që tregon për ekspeditën e argonautëve në kërkim të misterit të artë dhe fitoren mbi sirenat që më pas u shndërruan në shkëmbinj.

Rrëmbimi i Persefonës dhe mite të tjera

Sipas këtij miti të lashtë grek, Persefona e re – vajza e Zeusit dhe Demetrës – po mblidhte lule me nimfat kur Hadesi e rrëmbeu. Zoti i nëntokës doli nga toka, duke e çuar vajzën e pafajshme në mbretërinë e të vdekurve. E tërbuar me nimfat, nëna e saj Demetra i ktheu ato në sirenë.

Disa versione të mitit thonë se vetë nimfat i kërkuan Zeusit t’u jepte krahë, në mënyrë që ata të mund të ndiqnin Hadesin dhe të shpëtonin Persefonin.

Një tjetër legjendë tregon se pas metamorfozës së tyre, sirenat sfiduan muzat në një konkurs. Pas humbjes, muzat e ofenduara i grisën flokët dhe u kurorëzuan me plaçkën.

Gjithashtu, vlen të theksohet se, sipas poetit grek Hesiod, ato jetonin në ishullin shkëmbor të Antemoes dhe prisnin aty për të ngrënë gjahun e tyre.

Bishti i peshkut?

Nuk dihet se çfarë e ka shkaktuar transformimin, por gjithçka tregon se trupat e tyre janë kthyer në peshq për shkak të lidhjes me detin. Përmendja e parë e sirenave me bisht peshku gjendet në një dorëshkrim anglo-latin që daton nga fundi i shekullit të 7-të ose fillimi i shekullit të 8-të. Nga koka deri në kërthizë, figurat e errëta kishin një trup femre, nga kërthiza e poshtë kishin një bisht të gjatë me luspa, identik me një peshk.

Evolucioni i këtyre krijesave mitologjike ka ndryshuar gjatë shekujve. Sidoqoftë, sirenat e lashta kanë shumë të ngjarë të lidhen me botën tjetër – figura që transportonin shpirtrat e të vdekurve në Hadesin e ftohtë dhe të errët. /Telegrafi/