Mjetet e kontrollit: Ku i kanë bllokuar të gjitha autoritetet në botë rrjetet sociale?

Në vitet e fundit, autoritetet e vendeve rreth botës janë përpjekur në çdo mënyrë për të parandaluar qytetarët nga organizimi i demonstratave dhe shprehja e pakënaqësisë, dhe një nga mjetet më të zakonshme të përdorura për atë qëllim është mbyllja e rrjeteve sociale.

Masat shtypëse që përfshijnë bllokimin e punës së rrjeteve sociale në vendet janë përdorur intensivisht që nga viti 2015. Që atëherë, ne mund të dëgjojmë pothuajse çdo ditë se si strukturat qeverisëse po ndërmarrin veprime të shumta për t’i censuruar ose ndaluar ato.

Megjithëse ndalesat e punës janë vërejtur në të gjitha kontinentet në një masë më të madhe ose më të vogël, ka vende që janë në krye të këtij lloji të masave shtypëse.

Vendet aziatike janë kampione të censurës

Sipas të dhënave zyrtare, që nga viti 2015, gjithsej 27 nga 48 vendet aziatike kanë parandaluar qytetarët të kenë qasje në internet dhe rrjete sociale. Aktualisht, disa vende në Azi vazhdojnë të përdorin këto masa, me Kinën, Korenë e Veriut dhe Iranin që kryesojnë, transmeton Telegrafi.

Vendi që mund të thuhet patjetër se ka masat më kufizuese kur bëhet fjalë për rrjetet sociale është Kina.

Gjiganti aziatik ka bllokuar punën e Facebook, Twitter, Instagram, YouTube në vitet e fundit, por edhe aplikacionet e komunikimit si Viber dhe WhatsApp. E fundit në një seri shembujsh është bllokada e aplikacionit Clubhouse.

Gjegjësisht, Partia Komuniste e Kinës vendosi të censurojë këtë kërkesë pasi mësoi se flet hapur dhe diskuton lëvizjet e autoriteteve kineze, marrëdhëniet midis Kinës dhe Tajvanit, si dhe çështjen e qëndrimit të zyrtarëve kinezë ndaj Ujgurëve.

Meqenëse aplikacioni funksionon në parimin e ftesave dhe nuk është e mundur të hyni në të me vetë instalimin, qytetarët e Kinës blenë të ashtuquajturën “Kodet e hyrjes” që varionin midis 20 dhe 60 dollarë.

Pavarësisht bllokadës në fuqi që prej 8 shkurtit, qytetarët mund të kenë përsëri këtë aplikacion nëse përdorin një VPN.

Situata është e ngjashme në vendet e tjera aziatike. Kohët e fundit, Myanmar u bashkua me listën e censorëve, qeveria ushtarake e të cilëve vendosi të pezullojë përkohësisht punën e internetit dhe rrjetit social Facebook pas grusht-shtetit.

Si justifikim për një vendim të tillë, gjeneralët ushtarakë deklaruan se dezinformata të shumta të drejtuara kundër vendimeve të ushtrisë po përhapeshin në rrjetet sociale, dmth. Se ata duhej të “reagonin” për shkak të kësaj.

Atje, Facebook zë vendin e parë kur bëhet fjalë për informimin e qytetarëve, dhe shumë e konsiderojnë atë kanalin e vetëm të komunikimit demokratik.

Afrika – bllokada për shkak të zgjedhjes dhe mashtrimit në teste

Në Afrikë, që nga viti 2015, 27 nga 54 vende kanë bllokuar punën e rrjeteve sociale. Autoritetet më së shumti vendosën për këtë lëvizje gjatë zgjedhjeve ose demonstratave.

E fundit në një seri shembujsh është Uganda, e cila bllokoi punën e të gjitha rrjeteve sociale dhe aplikacionet e mesazheve gjatë zgjedhjeve presidenciale në janar, gjë që shkaktoi pakënaqësi tek qytetarët të cilët e interpretuan këtë veprim nga autoritetet si një konfirmim i shtypjes kundër popullsisë.

Një shembull interesant në Afrikë vjen nga Algjeria. Gjegjësisht, autoritetet algjeriane kanë vendosur të çaktivizojnë hyrjen në rrjetet sociale në mënyrë që të parandalojnë studentët të mashtrojnë në provime dhe teste.

Vendet e Lindjes janë në krye në Evropë

Sa i përket Evropës, disa vende, kryesisht në lindje të kontinentit, kanë vendosur të bllokojnë rrjetet sociale në vitet e fundit. Para së gjithash, këto vende janë Rusia, Bjellorusia, Ukraina, si dhe Turqia, e cila kohët e fundit shtrëngoi rregulloret kur bëhet fjalë për rrjetet sociale.

Pas aneksimit të Krimesë në vitin 2017, Ukraina bllokoi punën e disa rrjeteve sociale pro-ruse, të tilla si VKontakte. Gjatë protestave në vitin 2020, autoritetet në Bjellorusi bllokuan disa herë hyrjen në Twitter, por protestuesit arritën të organizonin protesta masive kryesisht falë Telegramit.

Rasti i fundit i ndikimit në punën e rrjeteve sociale ndodhi në Rusi gjatë protestës së mbështetësve të Alexei Navalny. Megjithëse ata nuk e pezulluan plotësisht hyrjen në rrjetet sociale, autoritetet ruse u përpoqën të censuronin përmbajtje të shumta në lidhje me demonstratat.

Censura i referohej kryesisht Facebook, Twitter, Instagram, si dhe TikTok, për të cilin autoritetet ruse pretenduan se ishte bërë një “oaz për protestuesit e mitur”.

Venezuela udhëheq Amerikën e Jugut

Në pjesën tjetër të botës, rrjetet sociale janë bllokuar kryesisht në vendet e Amerikës Jugore dhe Qendrore. Sipas informacionit zyrtar, një total prej 11% të vendeve kanë bllokuar punën e rrjeteve sociale në një moment që nga viti 2015.

Venezuela qëndron më së shumti në censurë, e cila ka bllokuar rrjetet sociale më shumë se 10 herë në dy vitet e fundit. Filloi përsëri në vitin 2019, kur Juan Guaido erdhi në pushtet.

Në një përpjekje për të ndaluar transmetimin e fjalimit të Guaido, qeveria e Nicolas Maduro bllokoi hyrjen në rrjetet sociale sa herë që Guaido ose bashkëpunëtorët e tij shfaqeshin në publik.

Nga vendet e tjera të Amerikës Latine, Ekuadori, Kuba dhe Brazili kanë vendosur për lëvizje të tilla që nga viti 2015, ku bllokada referohej kryesisht në WhatsApp dhe Facebook.

Zonat e vetme ku nuk është regjistruar asnjë përpjekje për të bllokuar rrjetet sociale deri më tani janë Australia dhe Zelanda e Re, si dhe Amerika e Veriut, ku autoritetet në asnjë kohë nuk kanë shqyrtuar mundësinë e pezullimit të punës së rrjeteve sociale. /Telegrafi/