Cilat janë “mbrojtjet ajrore” të Izraelit – dhe pse janë kaq efektive?

Izraeli pretendon se ka “kapur” 99% të raketave dhe dronëve të lëshuar nga Irani gjatë natës ndërmjet të shtunës dhe të dielës.

Bëhet fjalë për Izraelin, vendin që ka një nga sistemet më të mira të mbrojtjes ajrore në botë.

Gjatë natës nga e shtuna deri të dielën, Irani gjuajti më shumë se 300 dronë dhe raketa në Izrael – por që zyrtarët izraelitë raportuan shumë pak dëme.

Siç edhe dihet, sistemi i mbrojtjes ajrore të Izraelit është me shumë shtresa, por qendra e tij është “Kupola e Hekurt”, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.

Duke përdorur radarin për të zbuluar dhe përgjuar raketa dhe dron me rreze të shkurtër veprimi, sistemi i mbrojtjes ajrore “Iron Dome” filloi të funksionojë në vitin 2011.

עלות ההגנה הישראלית ממתקפת הטילים של איראן: “5-4 מיליארד שקל בלילה”https://t.co/MfR3sTd7Ci pic.twitter.com/zo06CldwrP

— ynet עדכוני (@ynetalerts) April 14, 2024

E shtyrë prej kohësh nga zyrtarët izraelitë të mbrojtjes, ajo më në fund u inicua në përgjigje të luftës së vitit 2006 që përfundoi me marrjen e kontrollit të Gazës nga Hamasi vitin më pas.

Sistemi përbëhet nga një seri njësish të lëvizshme të tërhequra me kamionë, të shpërndara në të gjithë vendin në vende strategjike.

Kur zbulohet një kërcënim, personeli ushtarak e analizon atë në një “qendër të menaxhimit të betejës” të drejtuar 24 orë në ditë, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.

Më pas ata vendosin se cilin lëshues do të përdornin për të përgjuar.

“Raketat dytësore” lëshohen për të siguruar që një kërcënim të neutralizohet siç duhet.

Izraeli thotë se ka një shkallë suksesi mbi 90%, duke shkatërruar predha nga një distancë prej 4 deri në 70 km larg. Koha e përgjigjes është në pak sekonda.

Izraeli e zhvilloi atë me mbështetjen e SHBA-së.

Uashingtoni kontribuoi me 1.6 miliard dollarë (1.5 miliard euro) për krijimin e sistemit midis 2011 dhe 2021, ndërsa Kongresi i SHBA miratoi 1 miliard dollarë të tjerë (940 milionë euro) në vitin 2022.

Në fillim të viteve 1990, Izraeli sugjeroi idenë e zhvillimit të një sistemi antiraketë me rreze të shkurtër veprimi, megjithëse zyrtarët e mbrojtjes amerikane në atë kohë thanë se ai do të ishte “i dënuar të dështonte”.

Një dobësi e sistemit “Iron Dome” është se ai nuk mund të mbrojë më shumë se 100 – 150 km katrorë, duke kufizuar efektivitetin e tij për vendet më të mëdha.

Edhe në Izrael, një vend relativisht i vogël, bateritë duhet të lëvizin sipas rrezikut të perceptuar të sulmit.

Izraeli e ka eksportuar teknologjinë në disa vende anembanë botës, duke përfshirë SHBA-në, Rumaninë, Indinë dhe Azerbajxhanin.

Uashingtoni e përdor atë për të mbrojtur bazat e tij ushtarake jashtë shtetit.

Mbrojtja “me shumë shtresa”

Mbrojtja ajrore e Izraelit është “me shumë shtresa” dhe “Kupola e Hekurt” përbën vetëm një pjesë të mbrojtjes ajrore të Izraelit.

Izraeli përdor “Arrow” për të “kapur” raketa me rreze të gjatë veprimi, përfshirë ato që Irani tha se lëshoi kundër këtij vendi të shtunën.

“Arrow”, që operon jashtë atmosferës, është përdorur në luftën aktuale për të kapur raketat me rreze të gjatë të lëshuar nga militantët Houthi në Jemen.

Dhe ai u zhvillua përsëri me mbështetjen e SHBA-së.

Mbrojtja ajrore e Izraelit përfshin gjithashtu “David’s Sling” – e projektuar për të kapur raketat me rreze të mesme veprimi si ato të kaluara nga Hezbollah në Liban – dhe raketat Patriot, komponenti më i vjetër i mbrojtjes së vendit.

Patriotët u përdorën për herë të parë gjatë Luftës së Parë të Gjirit në vitin 1991 për të kapur raketat Scud të lëshuara nga udhëheqësi i Irakut në atë kohë, Sadam Hussein.

Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS) vlerëson se çdo bateri Patriot kushton rreth 1.1 miliard dollarë (1 miliard euro): 400 milionë dollarë (375 milionë euro) për sistemin, 690 milionë dollarë (647 milionë euro) për raketat – kostoja e një raketë e vetme vlerësohet në 4.1 milionë dollarë (3.8 milionë euro).

“Patriotët” tani përdoren kryesisht për të rrëzuar fluturake, përfshirë dronët. Ushtria e Ukrainës e përdor atë për një qëllim të ngjashëm kundër pushtimit rus.

Ndërkohë Izraeli po zhvillon një sistem të ri të njohur si “Iron Beam” për të kapur kërcënimet hyrëse me teknologjinë lazer.

Megjithatë, ai nuk është ende funksional.

Zyrtarët izraelitë thonë se ky sistem do të ndryshojë lojën, sepse është shumë më i lirë të funksionojë se sistemet ekzistuese. /Telegrafi/