BE-ja “embargo” eksportit kosovar

Skadimi i Marrëveshjes preferenca autonome tregtare mes Kosovës dhe Bashkimit Evropian (BE) në fund të vitit që lamë pas ka dëmtuar në masë të madhe disa prodhues vendorë kosovarë, që falë kësaj marrëveshjeje kanë plasuar produktet e tyre në tregun e Bashkimit Evropian pa iu nënshtruar taksave doganore.

Berat Rukiçi, sekretar i përgjithshëm i Odës Ekonomike e Kosovës, thotë se OEK-u i ka propozuar Komisionit Evropian (KE) që ta vazhdojë këtë marrëveshje deri në fund të vitit 2015. Por, sipas tij, për këtë çështje problem janë duke paraqitur disa shtete që ende nuk e kanë njohur shtetin e Kosovës.

“Krejt problemi qëndron te shtetet që nuk e kanë njohur Kosovën. Deri sa KE-ja të marrë një vendim se si të identifikohen prodhimet e Kosovës në treg, BE-ja do ta aplikojë taksën donatore. Në momentin kur vendimi hyn në fuqi, atëherë eksporti vazhdon si më parë”,tha ai.

Sipas Rukiçit, nga kjo shkëputje e marrëveshjes janë dëmtuar veraria “Stone Castle” në Rahovec, industria e gomës “Ballkan” në Suharekë, “Ferronikeli” në Drenas, por edhe prodhues të vegjël të Kosovës.

Në anën tjetër, ministri në largim i Integrimeve Evropiane, Besim Beqaj, theksoi se Kosova i ka dërguar rekomandimet që kjo marrëveshje të vazhdojë edhe me tej. “Kjo është procedurë. Nga 1 janari BE-ja ka filluar ta aplikojë doganën për prodhimet kosovare, por unë besoj se kjo pagesë do t’iu kthehet prodhuesve vendorë në momentin kur të hyjë në fuqi marrëveshja”, theksoi Beqaj.

Zyrtarë nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë thonë se kjo marrëveshje ka mbetur vetëm të ratifikohet nga Parlamenti Evropian.

Por, në anën tjetër, prodhuesit vendorë në vend thonë se qeveria duhet të bëjë një zgjedhje të shpejtë për të vazhduar marrëveshjen, ose në të kundërtën prodhuesit vendorë që kanë eksportuar do të falimentojnë.

Shani Mullabazi, drejtor i verarisë “Stone Castle” në Rahovec, thotë se më shumë se 80 për qind të prodhimit e kanë të destinuar për eksport. “Nëse ne paguajmë doganën, në asnjë mënyrë nuk jemi konkurrentë në tregun evropian. Institucionet duhet ta bëjnë të pamundurën që ta vazhdojnë këtë marrëveshje për të mos ardhur deri te bllokimi i prodhimit vendor në Kosovë”, tha ai.

Por, preferencave tregtare me Bashkimin Evropian dhe me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kosova nuk ua ka parë shumë hairin. Gjatë vitit 2009, eksporti i përgjithshëm i Kosovës ka qenë afër 163 milionë euro, apo gati tre milionë euro më pak se në vitin 2008. Nga tregjet e BE-së janë realizuar 81.5 milionë euro, ose 19 për qind më pak se një vit më parë. /Zëri/Telegrafi/