Rezoluta e PE-së pas sulmit terrorist në Banjskë, analistët serbë: Si në kohën e Milosheviqit – Serbia sërish pjesë e problemit

Më shumë se dy dekada pas rënies së regjimit të Slobodan Milosheviqit dhe heqjes së sanksioneve evropiane dhe amerikane ndaj të cilave ishte ekspozuar ish-Jugosllavia gjatë viteve të ’90-ta, në vitin 2023 Serbia është sërish në prag që partnerët e saj evropianë dhe amerikanë të vendosin sanksione ndaj saj.

Sipas rezolutës së Parlamentit Evropian të miratuar sot, autoritetet në Serbi ftohen të bashkëpunojnë plotësisht në hetimin për sulmin e fundit në Banjskë të Zveçanit, si dhe ta ekstradojnë tek autoritetet e Kosovës ish-nënkryetarin e Listës Serbe, Milan Radoiçiq, pasi ai mori përgjegjësinë për ngjarjet në Banjskë, ku grupi terrorist serb vrau një pjesëtar të Policisë së Kosovës dhe plagosi një tjetër.

Vladimir Medjak nga Lëvizja Evropiane në Serbi, për Zërin e Amerikës (edicioni në gjuhën serbe), thotë se kjo po ndodh pikërisht në kohën kur në Bruksel flitet për zgjerim të mëtejshëm të përshpejtuar të BE-së.

“Për herë të parë pas dhjetë vitesh, zgjerimi po përshpejtohet dhe në këtë moment ne po biem nga ai. Ky është problemi më i madh në të gjithë këtë dhe prandaj sinqerisht mendoj se këto nuk janë çështje të palidhura dhe se kjo ndodhi pikërisht sepse zgjerimi tani ka filluar të përshpejtohet dhe se pas kësaj qëndrojnë forcat lokale që nuk duan që Serbia t’i bashkohet BE. Në të njëjtën kohë, Kosova është vetëm një ‘mjet i përshtatshëm’ për të penguar hyrjen e Serbisë në BE”, thotë Medjak dhe paralajmëron se problem i veçantë është se ky lloj mesazhi vjen nga një organ evropian që ishte propozuesi më i madh i zgjerimit të BE-së.

“Kjo është katastrofike nga pikëpamja e integrimit evropian të Serbisë, sepse perceptimi i Serbisë tani është ndryshe. Tani Serbia është sërish pjesë e problemit. Serbia u perceptua si pjesë e problemit në disa dokumente edhe më herët – si përhapja e dezinformatave, propaganda ruse, e kështu me radhë nga viti 2020. Dhe tani kjo ka afektuar në këto dokumente në nivelin më të lartë të mundshëm”, thekson Medjak.

Sipas mendimit të Nemanja Milosheviqit nga organizata politike “Glas”, politika e udhëhequr nga qeveria që ka udhëhequr Serbinë për 11 vjet duket se po i kthehet fjalisë së dikurshme të paraardhësit të Vuçiqit, ish-presidenti i Serbisë, Tomislav Nikoliq.

“Gjithçka që ai ka bërë gjatë dhjetë viteve të fundit tani po realizohet dhe kam frikë se do të ndodhë akoma. Nuk besoj se në muajt e ardhshëm do të shohim të pasmet e regjimit të Aleksandër Vuçiqit, por ai regjim definitivisht ka filluar ta marrë seriozisht kurorën, është tronditur seriozisht, por pikërisht në një situatë të tillë shoh rrezikun më të madh për qytetarët dhe shtetin e Serbisë. Dhe kam frikë se ajo që paraardhësi i tij premtoi në një fushatë, që do të jemi vrimë në qilimin persian të BE-së – kam frikë se ata vërtetë po punojnë në atë drejtim gjatë gjithë kësaj kohe”, thotë Milosheviq.

Vladimir Medjak kujton se deri para dy muajsh situata ishte e kundërt, se institucionet në Prishtinë ishin nën shënjestër të sanksioneve dhe masave, por që pas Banjskës situata ndryshoi në mënyrë dramatike.

Siç thotë ai për Zërin e Amerikës, Serbia në dhjetë vitet e fundit udhëhiqej nga një stabilokraci që lejohej të bënte çfarë të donte, me kusht që gjithçka të ishte stabile dhe të mos vritej askush.

“Tani e kemi parë atë që kemi thënë gjithmonë, se kjo stabilokraci gjithmonë çon në faktin se nuk ka stabilitet dhe se në fund dikush gjithmonë do të vdesë. Dhe ky tani është një problem i madh me tërë politikën, sepse pyetja tani është se çfarë të bëhet tutje. Ky është me të vërtetë një skenar shumë katastrofik për Serbinë që ka ndodhur, sepse ne tani jemi sërish të njollosur si dikush që krijon probleme, në një situatë ku serbët në Kosovë po jetojnë shumë rëndë”, ka deklaruar ai, transmeton Telegrafi.

Sipas Nemanja Milosheviqit, rrethanë lehtësuese në paketën e masave të propozuara nga Parlamenti Evropian është se ajo i përjashton qytetarët dhe vetë shtetin, dhe se sanksionet janë të drejtuara kryesisht kundër regjimit që po e largon Serbinë gjithnjë e më shumë nga BE-ja.

“Kam frikë se do të jetë një problem, jo për ne qytetarët, por për këtë regjim dhe do ketë turbulenca që regjimi do të përpiqet t’i paraqesë sërish si të njëjtën që kemi dëgjuar prej vitesh e dekadash, e kjo është se BE nuk na do, se ata nuk na duan në radhët e tyre. Prandaj do të mundohen edhe më shumë me propagandë antievropiane përmes mediave të tyre dhe do të mundohen t’u tregojnë qytetarëve se ky nuk është sulm ndaj regjimit, por përkundrazi ndaj qytetarëve”, thotë Milosheviq, i cili konsideron problem të veçantë, që rezoluta e PE përmend edhe kishën ortodokse serbe dhe kontrabandën e armëve.

Ai kujton gjithashtu se Vuçiq shkoi në Kinë pikërisht kur kryeministrja Ana Brnabiq ishte në Tiranë në takimin e Procesit të Berlinit. “Shumë njerëz tashmë e perceptojnë Serbinë si një provincë ruse, dhe tani duket sikur Serbia po përpiqet të jetë kali i Trojës së Kinës në Evropë”, thotë Milosheviq.

“Ai dërgon në Tiranë një Ana Brnabiq të vrenjtur, ndërsa ai shkon në Kinë për të shtrënguar duart me Putinin, për të bërë një foto me Xi-në dhe për të konfirmuar miqësinë e çeliktë me Kinën. Prandaj, dërgon një mesazh tjetër të qartë që është krejtësisht në kundërshtim me gjithçka që është ende politikë zyrtare e shtetit të Serbisë, që është anëtarësimi në BE”.

Vladimir Medjak gjithashtu paralajmëron se deklaratat e Vuçiqit për rritjen e shkëmbimeve dhe marrëdhënieve ekonomike me Kinën nuk janë plotësisht të sakta – përveç distancës së madhe, shkëmbimi tregtar dhe ekonomik midis dy vendeve duket si marrëdhënie midis një metropoli dhe një kolonie – Serbia eksporton materiale të papërpunuara në formën e bakrit të papërpunuar dhe të parafinuar nga Bori dhe lëndë drusore të papërpunuar nga pyjet në Serbi, dhe importon telefona, televizorë, kompjuterë dhe gjëra të tjera.

“Është simbolike që ai shkoi në Kinë ndërsa në Tiranë po diskutohet për zgjerimin e Ballkanit Perëndimor. E ndërsa në Tiranë betohet për vlerat europiane dhe i bëhet thirrje BE-së të na ndihmojë në sundimin e ligjit dhe në përshpejtimin e procesit të anëtarësimit, presidenti nga Kina thotë se në Kinë ndihet si në shtëpinë e tij. Dhe në momentin që ne po flasim dhe PE po flet për sanksione, ai po nënshkruan një marrëveshje të tregtisë së lirë me Kinën”.

Nëse ka sanksione dhe masa evropiane ndaj Serbisë, siç thotë Nemanja Millosheviq, duhet ta dini se Kina nuk mund të zëvendësojë bashkëpunimin me BE-në.

“Mënyra se si funksionon Kina në raport me vendet e tjera – është se marrëveshjet me Kinën dhe mbështetja në Kinë mund të çojnë, ndoshta po e them shumë ashpër tani, në skllavërinë e borxhliut, por mund të çojë në probleme serioze ekonomike për një vend që do të ishte shumë i varur nga një superfuqi kaq e fuqishme si Kina. Nga ana tjetër, ne kemi një marrëdhënie krejtësisht të ndryshme me BE-në, kemi fonde të para-anëtarësimit, kemi ndihmë ekonomike nga BE-ja, kemi kredi të pakthyeshme”, thotë Millosheviq. /Telegrafi/