Konfiteori i artistit

Nga: Charles Baudelaire
Përktheu: Roland Çipa

Sa depërtuese janë fundet e ditëve të vjeshtës! Ah! Depër­tojnë thellë derisa e ndien dhembjen! Të ngjallin ndjenja të këndshme që s’e merr vesh nga burojnë, por që janë shumë të fuqishme. E nuk ka majë më të mprehtë për të të shpuar se ajo e Pafundësisë![1]

Sa kënaqësi e madhe është ta zhytësh vështrimin në detin dhe qiellin e pafund!

Vetmi, qetësi, dëlirësi e pakrahasueshme e kaltërsisë.

Vela e vogël që dridhet në horizont dhe që me vogëlsinë e vetminë e saj imiton ekzistencën time të pandreqshme, apo melodia monotone e valëve të detit janë gjëra që mendojnë nëpërmjet meje, ose ndoshta unë mendoj nëpërmjet tyre (sepse në madhështinë e ëndërrimit, uni humbet shpejt). Ato men­dojnë, sipas meje, në mënyrë muzikore, piktoreske, pa kotësi, pa fjalë të tepërta, pa joshje.

Gjithsesi, këto mendime që dalin nga unë apo që çlirohen nga gjërat që më rrethojnë, bëhen shpejt fuqiplota. Energjia që buron nga ëndja krijon në shpirt një gjendje të turbullt dhe një vuajtje pozitive. Nervat e mia të tendosura tej mase nuk pro­dhojnë gjë tjetër veçse vibracione ulëritëse dhe të dhimbshme.

Thellësia e qiellit papritmas më shtang; kthjelltësia e tij më acaron. Pandjeshmëria e detit dhe pandryshueshmëria e spek­taklit më revoltojnë.

Ç’duhet të bëj, të vuaj përjetësisht apo t’i largohem përjetë­sisht së bukurës?

Natyrë, magjistare e pamëshirshme, rivale që fiton gjithmonë, lërmë të qetë! Mjaft tundove dëshirat dhe krenarinë time!

Studimi i të bukurës është si një dyluftim ku artisti ulërin me tmerr para se ta pranojë përfundimisht humbjen. /Revista “Akademia”/

_______

[1] Bodëler e shkruan fjalën pafundësi me germë të madhe sepse e konsideron atë si një emër të përveçëm, si diçka që ekziston konkretisht dhe jo si një koncept të përgjithshëm abstrakt. Ai bën të njëjtën gjë dhe për kohën dhe jetën në poemën “Dhoma me dy fytyra”, për mospërfilljen te poema “Secili Kimerën e vet” apo për mërzitjen te “Një vdekje heroike”