Bertrand Russell mbi pavdekësinë dhe “jetën e mirë”

“Ka fuqi që krijojnë lumturi, dhe fuqi që krijojnë mjerim. Ne nuk e dimë se cila do të mbizotërojë, por duhet të veprojmë me mençuri dhe të jemi vigjilent për të dyja”.

Bertrand Russell është një nga mendimtarët më të shquar, shkrimet e të cilit iluminojnë dhe vetëdijesojnë botën njerëzore. Është pothuajse një profet në mënyrën se si ka krijuar ura të përjetshme mbi idetë dhe mendimet, afatet kohore të krijuara një dekadë më parë, por që tani janë shumën relevante në këto kohë moderne, duke shkruar se mërzia e bën lumturinë të mundshme dhe se shkenca është çelësi për demokracinë. Por, askund gjenialiteti i tij nuk shkëlqen më shumë sesa në “What I Believe”.

Botuar në vitin 1925, libri është një lloj i katalogut të shpresave, duke eksploruar vendin tonë në univers dhe “rrugët për të arritur një jetë më të mirë”.

Një nga pikat me të cilat Russell merret është alergjia jonë civilizuese ndaj pasigurisë, të cilën ne përpiqemi ta lehtësojmë në mënyra që nuk i shërbejnë shpirtit të njeriut.

Russell veçanërisht i kushtoi rëndësi dëshirës së njeriut për pavdekësi e cila, pavarësisht se jetojmë në një univers, natyra e të cilit e kundërshton këtë mundësi, të gjitha fetë e mëdha adresojnë disa versione të një premtimi për jetën e përjetshme.

Me kombinimin e tij karakteristik me kthjelltësi të ftohtë dhe dhembshuri të ngrohtë për përvojën njerëzore, Russell shkruan: “Perëndia dhe pavdekësia… nuk gjejnë mbështetje në shkencë… Nuk ka dyshim që njerëzit do të vazhdojnë të praktikojnë këto besime, sepse ato janë të këndshme, ashtu siç është e këndshme të mendosh për veten si i virtytshëm dhe armikun si të pabesë. Por, unë nuk po shoh asnjë themel për të dyja çështjet”.

Obsesioni ynë me pavdekësinë, Russell thotë, i ka rrënjët në frikën tonë ndaj vdekjes – një frikë që Alan Watts e argumenton me elokuencë, është e gabuar sepse nëse me të vërtetë jemi pjesë e kozmosit, atëherë pavdekësia nuk ka kuptim.

Njerëzit janë pjesë e botës së përditshme me të cilat shkenca është e shqetësuar, dhe kushtet që përcaktojnë ekzistencën e tyre janë të zbulueshme.

Të gjitha provat tregojnë se ajo që ne e konsiderojnë si jetë mendore është e lidhur me strukturën e trurit dhe e organizuar nga energjia trupore. Prandaj është e arsyeshme të supozojmë se jeta mendore pushon kur jeta trupore pushon.

“What I Believe” është një lexim parashikues dhe i dobishëm në tërësinë e tij, Russell vazhdon të eksplorojë natyrën e jetës së mirë, çfarë do të thotë “shpëtimi” në një kuptim laik për individin dhe shoqërinë, marrëdhënia midis shkencës, lumturisë, fesë dhe më shumë.

Përkufizimi i Bertrand Russellit për një “jetë të mirë” mbetet i thjeshtë dhe më inkurajuesi në letërsitë botërore.

“Jeta e mirë është e frymëzuar nga dashuria dhe udhëhiqet nga dija. Dashuria dhe dija zgjerohen në një kohë të pacaktuar, prandaj, sado e mirë të jetë një jetë, një jetë më e mirë mund të imagjinohet. As dashuria pa dije dhe as dija pa dashuri nuk mund të prodhojnë një jetë të mirë”.