Afati joreal për zbatimin e marrëveshjes së Brukselit për drejtësi

Marrëveshja e Brukselit për drejtësinë ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, gjegjësisht për integrimin në sistemin e Kosovës të gjykatësve dhe prokurorëve serbë nga veriu i vendit, marrëveshje kjo e cila është arritur në shkurt të vitit 2015, do të fillojë të zbatohet më 17 tetor, është konfirmuar të enjten në Bruksel. Në veri të Kosovës, konsiderojnë se ky është një lajm i mirë, por joreal se mund të realizohet më 17 tetor.

Jelena Krivokapiq, gjykatëse në Gjykatën Themelore në Mitrovicën e veriut, shpreh mendimin që gjykata nuk do të mund të bëhet funksionale deri më 17 tetor.

“Nuk mund të pritet që drejtësia e integruar do të mund të nisë me gjykimet, më 17 tetor. Por, deri atëherë mund të kryhen disa çështje, disa punë organizative, të cilat janë të domosdoshme”, thotë Krivokapiq.

Ajo shton se në këtë kuptim bëhet fjalë për rregullimin e të drejtave lidhur me çështjen e marrëdhënieve të punës së gjykatësve dhe prokurorëve në Republikën e Serbisë dhe se 17 tetori është caktuar pikërisht si datë deri kur duhet të zgjidhen problemet paraprake.

Dushan Radakoviq, drejtor ekzekutiv i organizatës joqeveritare “Qendra për përfaqësim të kulturës demokratike”, thotë se me siguri që çështja e pensioneve të gjykatësve dhe prokurorëve, në Serbi do të zgjidhet me rregullore.

“Për të pasur ata pensione të garantuara, duhet të ndryshohet Ligji për pensionet i Serbisë dhe duhet të ndryshojë Kushtetuta e Serbisë. Kjo është e pamundur të bëhet në disa vitet e ardhshme e lëre më për një muaj e gjysmë. Kjo do të jetë një rregullore. Se si do ta pranojnë atë gjykatësit dhe prokurorët, këtë nuk e di, sepse rregullorja mund të ndërpritet në qeverinë e ardhshme. Por, me siguri që tash për tash, kështu do të bëhet”, thotë Radakoviq.

Ndonëse e konsideron lajm të mirë fillimin e zbatimit të marrëveshjes për drejtësinë, megjithatë, Radakoviq shpreh dyshimet e tij se mund të ndodhë me datën 17 tetor, për shkak të mungesës së infrastrukturës, por edhe për shkak se gjykatësit dhe prokurorët serbë, të cilët duhet të integrohen në sistemin e drejtësisë së Kosovës, nuk e kanë kaluar përgatitjen në Këshillin Gjyqësor të Kosovës.

“Mendoj se është mjaft e vështirë që të arrihet kjo. Informacion i mirë është fakti se po punohet për këtë dhe se po fillohet rrëfimi për këtë dhe se ka lëvizje në këtë drejtim, por unë jam skeptik për realizimin”, shprehet Radakoviq.

Megjithatë, ajo konsideron që me fillimin e punës së Gjyqësorit, nuk do të përmirësohet menjëherë sundimi i ligjit në veri të Kosovës.

“Kjo nuk do të ndodhë për shkak do të krijohet një situatë e re, ku përsëri qytetarët, por as gjykatësit dhe prokurorët nuk do të arrijnë të adaptohen. Por, më vonë, kjo do të bëhet me siguri”, thekson Krivokapiq.

Qytetarët e Mitrovicës veriore konsiderojnë se është lajm i mirë që marrëveshja për drejtësi do të nisë të zbatohet, ashtu siç është paralajmëruar, më 17 tetor.

Petar Zhivkoviq thotë se një gjë e tillë është dashur të ndodhë që moti.

“Kjo është dashur të bëhet moti, sepse këtu kemi vjedhje, vrasje, maltretime. Në një fshat të afërm këtu, një njeriu të varfër ia vodhën bagëtinë. Nuk ka me çfarë të jetojë tash”, thotë Zhivkoviq.

Por, Dushan Jovanoviq nuk pret ndonjë përmirësim në fushën e sundimit të ligjit në veri të Kosovës:

“Mendoj se nuk do të ketë përmirësim as tash e as pas 10 vjetësh”.

Ndryshe mendon Sandra Milovanoviq: “Pres që më 17 tetor të fillohet me punën dhe të fillohet me shqyrtimin e lëndëve, të cilat për një kohë të gjatë janë në pritje”.

Me zbatimin e Marrëveshjes për drejtësinë, është paraparë që të shuhen gjykatat dhe prokuroritë serbe në Kosovë dhe në Serbi, të cilat deri më tash janë marrë me lëndët nga territori i Kosovës.

Për rajonin e Mitrovicës është paraparë një Gjykatë Themelore, e cila do të funksionojë në dy objekte. Prokuroria do të funksionojë në një objekt në veri. Gjykatësit dhe prokurorët do të punojnë së bashku dhe nuk do të ndahen mbi baza etnike. Në veri do të vendoset edhe reparti i Gjykatës së Apelit.

Në krye të Prokurorisë në Mitrovicë do të jetë një shqiptar, ndërkaq në krye të Gjykatës së Apelit do të jetë një serb. Aktualisht, Gjykata Themelore e Mitrovicës është duke funksionuar në Vushtrri, ndërkohë që në Mitrovicën veriore është duke funksionuar gjykata në kuadër të sistemit të drejtësisë së Serbisë. /REL/