Si vrasja e liderit të Hezbollahut mund të provokojë një luftë më të gjerë në Lindjen e Mesme?

Siç raportohet, 48 orët e fundit në Lindjen e Mesme – në të cilat Izraeli vrau liderin e Hezbollahut, Hassan Nasrallah dhe vazhdoi të bombardonte grupin e mbështetur nga Irani në të gjithë Libanin – kanë rritur edhe një herë frikën se ky konflikt afatgjatë mund të shndërrohet në një luftë më të gjerë rajonale.

Vrasja e Nasrallahut në një grup të madh sulmesh ajrore izraelite në selinë e tij nëntokësore në Bejrut të premten, shënon një përshkallëzim të rëndësishëm në konfliktin midis Izraelit dhe grupit militant me bazë në Liban, i cili ka sulmuar Izraelin që nga fillimi i luftës së tij kundër Hamasit në Gaza.

Ai është gjithashtu i fundit në një varg goditjesh të mëdha ndaj Hezbollahut, i cili tani ka humbur komandantë të shumtë.

Izraeli ka paralajmëruar se një “epokë e re” lufte po fillonte me lëvizjen e “qendrës së gravitetit” në veri, duke iu referuar kufirit me Libanin.

Një nga qëllimet e deklaruara të luftës është të kthejë dhjetëra mijëra civilë të zhvendosur nga luftimet ndërkufitare.

Qindra mijëra janë zhvendosur brenda Libanit për shkak të luftimeve të fundit, ndërsa më shumë se një mijë janë vrarë që nga përshkallëzimi i sulmeve ajrore javën e kaluar, sipas zyrtarëve të qeverisë libaneze.

Izraeli ka ngritur mundësinë e një inkursioni tokësor në Liban, i cili, nëse ndërmerret, do të ishte pushtimi i katërt izraelit i vendit në 50 vitet e fundit.

Hezbollahu është zotuar se do të “vazhdojë luftën e tij për t’u përballur me armikun”, ndërsa Irani, i cili e mbështet grupin militant si pjesë e rrjetit të tij të përfaqësuesve rajonalë, ka dhënë një garanci për solidaritetin e tij.

Ja çfarë dihet deri më tani dhe deri ku mund të shkojnë gjërat më pas.

Konflikti në rritje

Izraeli ka goditur ato që thotë se janë objektiva të Hezbollahut në kryeqytetin libanez të Bejrutit, duke përfshirë sulmin në periferitë jugore të kryeqytetit që vrau Nasrallah.

Disa nga sulmet kanë goditur zona me popullsi të dendur, duke rrafshuar ndërtesat e banimit.

Izraeli ka thënë se Hezbollahu ruan armë në ndërtesa civile, gjë që grupi e mohon, shkruan CNN, përcjell Telegrafi.

Civilët libanezë thonë se nuk mund t’u vënë veshin paralajmërimeve nga ushtria izraelite për të shmangur vendet ku Hezbollahu po vepron, sepse grupi është shumë i fshehtë.

Banorët nga periferitë jugore të Bejrutit kanë ikur për t’i shpëtuar bombardimeve izraelite, ku shumë prej tyre janë parë duke fjetur në vende publike.

Ndërkohë, sulmet e fundit vijnë pasi kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu hodhi poshtë një propozim armëpushimi të ndërmjetësuar nga SHBA-ja dhe Franca që kërkonte një pauzë 21-ditore në luftimet përtej kufirit Izrael-Liban.

Shtëpia e Bardhë tha se “nuk ka njohuri apo pjesëmarrje në” sulmin e Izraelit në Bejrut, me presidentin amerikan Joe Biden që e përshkruan vdekjen e Nasrallah si një “masë drejtësie për viktimat e shumta”, duke përfshirë amerikanët, ndërsa bëri thirrje për ulje të tensioneve në Lindjen e Mesme.

Çfarë do të bëjë Hezbollahu – apo Irani?

Në vazhdën e vrasjes së Nasrallahut – dhe sulmit me pagera – liderët e mbetur të Hezbollahut ka të ngjarë të vlerësojnë se si të takohen, të komunikojnë dhe të përgjigjen.

Por, analistët thonë se pengesat me të cilat përballet grupi nuk ka gjasa ta lënë atë plotësisht të dobësuar.

“Hezbollahu ka marrë goditjen më të madhe në infrastrukturën e tij ushtarake që nga fillimi i tij”, tha Hanin Ghaddar, bashkëpunëtor i lartë në Institutin e Uashington dhe autor i Hezbollahland.

Grupi, megjithatë, bëhet e ditur se ruan ende komandantë të aftë, si dhe shumë nga asetet e tij më të fuqishme – duke përfshirë raketa të drejtuara me saktësi dhe raketa me rreze të gjatë që mund të shkaktojnë dëme të konsiderueshme në infrastrukturën ushtarake dhe civile të Izraelit.

Deri më tani, nuk ka pasur një breshëri të madhe raketash nga Hezbollahu që të ketë shkaktuar dëme të konsiderueshme, të njohura në objektivat izraelitë.

Dhe, edhe në prag të vrasjes së Nasrallah, grupi ende nuk ka nisur një hakmarrje të madhe në atë nivel që mund të shohë sistemin e mbrojtjes ajrore të Iron Dome të Izraelit.

Por, zhvillimi i fundit rrit potencialin për një ndryshim.

Hezbollah pothuajse me siguri do të përgjigjet, sipas Jonathan Panikoff, ish-zyrtar i lartë i inteligjencës i specializuar në rajon, i cili tha: “Përgjigja ka të ngjarë të jetë mjaft e madhe sa që gjasat që do të shkaktojë një luftë në shkallë të plotë do të ngrihen në qiell”.

Një tjetër pyetje kyçe është shkalla në të cilën Irani mund të përfshihet.

Shteti është shfaqur i kujdesshëm për të hyrë në një konflikt të drejtpërdrejtë me Izraelin, edhe pse lufta e tyre e gjatë në hije është hapur më tej në muajt e fundit – dhe vëzhguesit thonë se hakmarrja e drejtpërdrejtë iraniane gjithashtu mund të tërheqë më tej SHBA-në në konflikt.

Një zyrtar i lartë amerikan tha se SHBA-ja beson se Irani do të ndërhyjë në konflikt nëse ata gjykojnë se do të “humbin” Hezbollahun.

Ambasada e Iranit në Liban e quajti vrasjen e Nasrallah një “përshkallëzim serioz që ndryshon rregullat e lojës” dhe tha se autori i tij “do të ndëshkohet dhe disiplinohet siç duhet”.

I dërguari iranian në Kombet e Bashkuara kërkoi gjithashtu një takim urgjent të Këshillit të Sigurimit për të “dënuar veprimet e Izraelit në termat më të ashpër të mundshëm”.

Megjithatë, hapësira për diplomaci duket e kufizuar, veçanërisht pasi muajt e punës për një marrëveshje armëpushimi për luftën në Gaza kanë parë pak përparim të qëndrueshëm.

Duke vënë në dukje konfliktet e vazhdueshme midis Izraelit dhe Hamasit, Izraelit dhe Hezbollahut, dhe Izraelit dhe Iranit, ish-negociatori i Departamentit të Shtetit të SHBA-së për Lindjen e Mesme Aaron David Miller tha: “Asnjë nga këto luftëra nuk do të përfundojë së shpejti”. /Telegrafi/