Danteja 18-vjeçar ëndërron Beatriçen lakuriq

Nga: Aurel Plasari

U bëra kureshtar duke lexuar recensionet në shtypin italian për librin e ri të historianit Alessandro Barbero për Danten. Danteja 18-vjeçar ëndërron Beatriçen lakuriq?!

Libri vërtet përshkruan Danten si “një adoleshent me dëshira ende të papërmbushura”. Pasi e ka parë një herë Beatriçen në moshën nëntëvjeçare, pas nëntë vjetësh ndodh të pamët e dytë. Ai 18 vjeç, ajo 17, por tanimë grua e martuar dhe mund të dalë nga shtëpia, edhe pse pothuaj gjithnjë e shoqëruar, siç ia kërkon sëra e të shoqit, kalorësit Simone de’ Bardi.

Asaj dite është në shoqërinë e dy zonjave të shkuara në moshë dhe, për herë të parë, e vë re adoleshentin. Atë, si çdo adoleshent të ndrojtur, e zë paniku. Mirëpo Bea ndesh në vështrimin e tij dhe e përshëndet duke e dërguar në qiellin e shtatë: “Aq sa m’u duk se pashë ahere të gjitha skajet e lumturisë”. Qe e para herë që dëgjonte zërin e saj!

Paskëtaj 18-vjeçari vrapon në shtëpi dhe mbyllet në dhomën e vet, ku riprodhon me mend takimin me Beatriçen. Ka rënë nata dhe ai, ashtu i mbyllur në dhomë, e ëndërron atë lakuriq. E thotë shkoqur autori i librit, edhe nëse vetë Danteja e paskej thënë “me një fshikje aq të lehtë saqë ekzegetët zakonisht i shmangen komentimit”.

Jemi në Mesjetë, mes viteve 1292-1294. Le ta hapim tekstin e Dantes, “La vita nova”, për të verifikuar sesi vallë e paskej thënë.

Ja, në Këngën III: E pensando di lei, mi sopragiunse uno soave sonno, ne lo quale m’apparve una maravigliosa visione: che me parea vedere ne la mia camera una nebula di colore di fuoco, dentro a la quale io discernea una figura d’uno segnore di pauroso aspetto a chi la guardasse […] Ne le sue braccia mi parea vedere una persona dormire nuda, salvo che involta mi parea in uno drappo sanguigno leggeramente.

D.m.th.: Dhe, duke menduar për të, më pllakosi një gjumë i ëmbël, në të cilin m’u shfaq një vegim i mrekullueshëm: në dhomën time m’u duk sikur pashë një mjegullinë ngjyrë zjarri, brenda së cilës dalloja figurën e një zotnie me pamje të frikshme […] Në krahët e tij m’u dukej sikur shihja një person tek flinte lakuriq, vetëm se më dukej mbështjellë në një çarçaf lehtësisht të përgjakur.

Autori ka të drejtë: punët duhen thënë shkoqur. Një shembull sesi duhet shkruar për shkrimtarët, pra edhe një rekomandim leximi.