A do të jenë në gjendje shkencëtarët në të ardhmen t’i fusin njerëzit në letargji me ndihmën e ultratingujve?

Një studim i kryer mbi minjtë – kafshë që nuk bien në mënyrë natyrale në letargji – dha rezultate të papritura

Dihet se disa lloje gjitarësh, zogjsh, insektesh, amfibësh dhe peshqish mund të bien në një gjendje letargjie në kushte të caktuara.

Domethënë, është një gjendje e aktivitetit fizik të reduktuar të kafshëve, për të ruajtur energjinë e nevojshme.

Gjatë asaj periudhe ka disa faza që kalojnë kafshët në letargji dhe janë shënuar edhe raste kur disa prej tyre duhet të zgjohen periodikisht për të fjetur një gjumë të mirë.

Nuk është për t’u habitur që shkencëtarët duan ta studiojnë këtë gjendje sa më mirë që të jetë e mundur dhe të kuptojnë se si funksionojnë trupat letargjikë, në mënyrë që të zbatojnë njohuri të caktuara për njerëzit e kërcënuar për jetën ose astronautët që kanë nevojë për një induksion artificial dhe të sigurt në letargji, transmeton Telegrafi.

A është e mundur kjo?

Për të marrë një përgjigje për këtë pyetje, shkencëtarët e Universitetit të Washingtonit në St. Louis bënë kapela speciale me ultratinguj që i ngjisnin në kokat e minjve laboratorikë. Më pas i aktivizuan kapelat dhe i kurdisën që të lëshojnë valë ultratinguj në një pjesë të trurit të quajtur pjesa preoptike e hipotalamusit që kontrollon temperaturën e trupit dhe gjumin, por edhe aktivizimin e letargjisë.

Doli se minjtë ranë në një gjendje të ngjashme me torporin shumë shpejt, domethënë temperatura, rrahjet e zemrës dhe marrja e oksigjenit u ulën në mënyrë drastike menjëherë pas aktivizimit të valëve. Megjithatë, kur të gjithë këta parametra filluan të rriteshin, shkencëtarët përsëri përdorën goditje tejzanor për t’i mbajtur ato në gjendjen e përshkruar deri në 24 orë. Pas kësaj ata kanë arritur të kthehen në gjendjen e tyre normale pa asnjë pasojë apo problem.

Më pas ata e përsëritën këtë te minjtë dhe përfundimi ishte i njëjtë – kafshët që nuk mund të dimërojnë natyrshëm janë në gjendje ta bëjnë këtë me ndihmën e valëve ultratinguj. Një zbulim që i inkurajoi ata të mendojnë në drejtimin – si është e mundur të arrihet e njëjta gjë me njerëzit.

“Kërkime të mëtejshme nevojiten për të përcaktuar sigurinë dhe realizueshmërinë e kësaj qasjeje te njerëzit,” tha inxhinieri biomjekësor Prof. Hong Chen. “Por ne mund të imagjinojmë astronautët të mbajnë një pajisje të ngjashme me helmetën e krijuar për të synuar rajonin e hipotalamusit për të nxitur një gjendje të ngjashme.”

Ka mundësi që kjo të mos ndodhë së shpejti, sepse efektet e letargjisë afatgjate në tru nuk janë hulumtuar ende mjaftueshëm. Prandaj, përpara se të fillojnë ta zbatojnë këtë proces tek njerëzit – shkencëtarët duhet së pari të kuptojnë se si ta bëjnë atë pa shkaktuar dëme kur bëhet fjalë për kujtesën ose emocionet e tyre.

Rezultatet e hulumtimit u publikuan në revistën Nature Metabolism. /Telegrafi/