Si e morën kontrollin rebelët anti-Assad?

Në vetëm dy javë, rebelët sirianë janë larguar nga enklava e tyre në veriperëndim për të kapur një varg qytetesh të mëdha, përpara se të arrinin në kryeqytetin Damask dhe të rrëzonin presidentin Bashar al-Assad, 13 vjet pas fillimit të luftës civile të vendit.

Në kolona automjetesh të vogla dhe motoçikletash, luftëtarët e udhëhequr nga grupi rebel Hayat Tahrir al-Sham (HTS) lëvizën me shpejtësi përgjatë një autostrade veri-jug, e cila formon shtyllën kurrizore të vendit për të marrë Damaskun pa rezistencë, transmeton Telegrafi.

Por, ndërsa shumë në vend po festojnë rënien e një dinastie familjare që sundoi Sirinë me një dorë të hekurt, e ardhmja është e pasigurt dhe situata në terren mbetet në fluks, me një numër grupesh të ndryshme rebele që kontrollojnë pjesë të ndryshme të vendit.

Si arritën rebelët në Damask?

Pas vitesh të mbyllur pas vijave të frontit të ngrirë, rebelët ngritën një përparim të rrufeshëm, duke kulmuar me rrëzimin e presidentit dhe marrjen e kryeqytetit në fundjavë.

Pasi pushtuan qytetin e dytë të Sirisë, Aleppo në fund të nëntorit, rebelët vazhduan ofensivën e tyre, duke lëvizur në jug për të marrë kontrollin e qytetit Hama të enjten e kaluar.

Përparimi vazhdoi me ritëm, me qytetin e tretë të Sirisë, Homs, që ra të shtunën pak para se forcat qeveritare të humbnin gjithashtu kontrollin mbi kryeqytetin.

Kush kontrollon territore në Siri?

Rënia e regjimit të Asadit u shkaktua nga përparimi i papritur nga rebelët e HTS, por megjithëse grupi kontrollon qytetet kryesore të Sirisë, ai nuk qeveris të gjithë vendin.

Siria është kontrolluar prej vitesh nga një grup grupesh rebelësh, duke përfshirë HTS në Idlib dhe grupe të udhëhequra nga kurdët në verilindje të vendit, disa prej të cilave kanë marrë gjithashtu territor ditët dhe javët e fundit.

Asnjë nga grupet rebele nuk do të vajtojë për rënien e regjimit të Asadit, por gjetja e një konsensusi mbi mënyrën e drejtimit të vendit mund të jetë ende e vështirë dhe në veri të vendit ka pasur përplasje midis fraksioneve konkurruese.

Çfarë po ndodh në veri të Sirisë?

Në qytetin verior të Manbij, ka pasur përleshje midis forcave të mbështetura nga Turqia dhe rebelëve të udhëhequr nga kurdët.

Të dyja palët pretenduan se kishin marrë pjesë të qytetit dhe luftimet raportohet se po vazhdojnë në disa lagje.

Analistët në Institutin për Studimin e Luftës thanë se nuk mund të përcaktonin ende se kush ishte nën kontrollin e Manbijit.

Harta: Ku ndodhet Siria dhe si përfshihen fqinjët e saj?

Siria, me një popullsi prej rreth 22 milionë banorësh, ndodhet në bregun lindor të detit Mesdhe. Kufizohet me Turqinë në veri, me Libanin dhe Izraelin në perëndim dhe jugperëndim, me Irakun në lindje dhe me Jordaninë në jug.

Turqia, fuqitë perëndimore dhe disa shtete arabe të Gjirit, kanë mbështetur elementë të ndryshëm të opozitës siriane në shkallë të ndryshme gjatë konfliktit.

Lëvizja Hezbollah me bazë në Liban, e mbështetur nga Irani, ka luftuar së bashku me ushtrinë e regjimit sirian, por është dobësuar rëndë nga konflikti i saj me Izraelin. Kjo është parë si një arsye kryesore pse përparimi i rebelëve ishte kaq i suksesshëm.

Izraeli, i shqetësuar nga ajo që e quan “ngulitje ushtarake” e Iranit në Siri, ka nisur sulme ajrore kundër ushtrisë siriane.

Si është përgjigjur Izraeli?

Disa nga fqinjët e Sirisë janë përgjigjur tashmë ushtarakisht dhe të hënën Izraeli tha se po kryen sulme ajrore në Siri, për të synuar objekte të dyshuara për armë kimike dhe raketa.

Izraeli tha gjithashtu se kishte marrë përkohësisht kontrollin e një zone tampon të çmilitarizuar në Lartësitë e Golanit, duke thënë se marrëveshja e shkëputjes e vitit 1974 me Sirinë ishte “kolapsuar” me marrjen e vendit nga rebelët.

Lartësitë e Golanit janë një pllajë shkëmbore rreth 60 kilometra në jugperëndim të Damaskut.

Izraeli pushtoi territorin nga Siria në fazat përmbyllëse të Luftës Gjashtë Ditore të vitit 1967, dhe e aneksoi atë në mënyrë të njëanshme në 1981.

Masa nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithëse SHBA-ja e bëri këtë në mënyrë të njëanshme në vitin 2019. /Telegrafi/