Polonia tha se ushtria e saj së shpejti do të jetë më e forta në Evropë – cili është plani i saj dhe a është kjo e mundur?

Përmes një sërë marrëveshjesh të mëdha armësh, Polonia do të vendosë epërsinë ushtarake në Evropën kontinentale – megjithëse kostoja e lartë e këtij zgjerimi është një burim shqetësimi për disa ekspertë.

Nëse gjithçka shkon sipas planit, Evropa së shpejti do të ketë një superfuqi të re ushtarake: Poloninë.

Drejtuesit e partisë në pushtet të vendit Ligji dhe Drejtësia (PiS) kanë njoftuar së fundmi se vendi do të ketë ushtrinë më të fortë në Evropë brenda dy viteve të ardhshme, falë modernizimit të madh të pajisjeve ekzistuese dhe një përforcimi masiv të trupave të tij, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.

Sipas shkrimit në fjalë, ushtria ka qenë një nga temat më të rëndësishme të diskutimit në Poloni që nga fillimi i pushtimit rus të Ukrainës vitin e kaluar, ndërsa vendi përgatitet për rrezikun që konflikti do të mund të zgjerohet në territorin e tij.

Kryeministri polak Mateusz Morawiecki në nëntor të vitit të kaluar, ndërsa vendi festonte pavarësinë nga Bashkimi Sovjetik premtoi se vendi do të kishte “forcat tokësore më të fuqishme në Evropë”.

Ndërsa ministri i Mbrojtjes, Mariusz Błaszczak, theksoi: “Ne duam paqen, por nëse duhet të përgatitemi për luftë – në lidhje me këtë, ne po forcojmë ushtrinë polake – për ndryshim nga ata që qeverisnin deri në vitin 2015”.

Por a është ky program i madh i riarmatimit një objektiv objektivisht realist – apo thjesht një premtim i kushtueshëm që synon të rrisë mbështetjen për PiS përpara zgjedhjeve të vendit më vonë këtë vit?

“Plani i Polonisë për ushtrinë më të fortë të Evropës”

Sipas renditjes së fuqisë ushtarake të Global Firepower 2023, ushtritë më të forta në Evropë – pas Rusisë – janë aktualisht Britania e Madhe, Franca dhe Italia.

Pozicioni i Mbretërisë së Bashkuar është kryesisht për shkak të fuqisë njerëzore dhe fuqisë ajrore, ndërsa Franca mund të llogarisë në një flotë të fortë helikopterësh dhe disa anije luftarake shkatërruese.

Italia kishte 404 helikopterë dhe dy aeroplanmbajtëse deri në janar të 2023.

E Polonia ishte e pesta në renditje.

Por Polonia ka vënë tashmë në lëvizje planin që do ta bëjë atë me ushtrinë më të fortë në Evropë.

“Polonia është në një gjendje tranzicioni, ajo bëri porosi për qindra automjete amerikane, gjermane dhe koreano-jugore dhe ka zgjeruar shpenzimet e saj të mbrojtjes në më shumë se 3% të BPV-së së saj”, ka thënë për Euronews, Frank Ledwidge, një avokat dhe ish-oficer ushtarak i cili ka shërbyer në Ballkan, Irak dhe Afganistan.

Lexo po ashtu NATO duhet t'i përgjigjet Rusisë në mënyrë më agresive, thotë gjenerali polak

Vitin e kaluar, presidenti i Polonisë – një vend që ka qenë anëtar i plotë i NATO-s që nga viti 1999 – nënshkroi një ligj që i lejonte qeverisë të shpenzonte 3% të BPV-së së saj për mbrojtjen nga viti 2023 e më pas – një pikë përqindje e plotë mbi atë që është pritet nga anëtarët e aleancës.

Për krahasim, Gjermania kohët e fundit është zotuar të rrisë shpenzimet e saj të mbrojtjes për të arritur të paktën pragun prej 2% të vendosur nga NATO për anëtarët e saj.

Në vitin 2021, sipas të dhënave më të fundit të disponueshme nga Eurostat, vendet e BE-së që shpenzuan pjesën më të madhe të BPV-së së tyre për mbrojtjen ishin Greqia (2.8%), Letonia (2.3%), Estonia (2.0%), Rumania (1.9%), Franca, Qiproja dhe Lituania (1.8%).

Ndërkohë Finlanda, anëtare e re e NATO-s, e cila ka një nga ushtritë më të forta në Evropë, planifikon të shpenzojë 6 miliardë euro, ose 2.3% të BPV-së së saj në mbrojtje, në vitin 2024 – që në fakt është 116 milionë euro më pak se sa pritej të shpenzonte këtë vit, përcjell Telegrafi.

Nëse zëvendëskryeministri Jarosław Kaczyński “vazhdon me planin e tij”, shpenzimet ushtarake në Poloni mund të rriten në 5% të BPV-së së vendit në dekadën e ardhshme, siç ka theksuar ai.

Polonia ka njoftuar gjithashtu një blerje të madhe të pajisjeve moderne dhe një operacion masiv rekrutimi që ka të ngjarë të ndodhë në vitet e ardhshme.

Në këtë drejtim, ky vend dëshiron të rekrutojë rreth 150,000 trupa në dekadën e ardhshme, gjë që do ta sjellë ushtrinë e tij nga 128,000 personel aktiv aktual dhe 36,000 trupa të mbrojtjes territoriale në 300,000 ushtarë deri në vitin 2035.

Me trupat e reja, vendi do të krijojë gjashtë “divizione të blinduara” – ndërsa Franca dhe Gjermania kanë vetëm dy, dhe Britania e Madhe ka një të vetme.

Ajo ka blerë gjithashtu mbi një mijë tanke të reja dhe 600 njësi artilerie, kryesisht nga Koreja e Jugut dhe SHBA.

Këto do të bëjnë që “fuqia e zjarrit” e këtij vendi të jetë më e madhe se ajo e Mbretërisë së Bashkuar, Francës, Gjermanisë dhe Italisë së bashku.

Në korrik, Polonia mori 33 tanke të reja M1 Abrams si pjesë e një porosie prej 250 të tillave – prej 4.5 miliardë eurosh (4.9 miliardë dollarë).

Vendi po pret gjithashtu shumicën e gati 1000 tankeve kryesore të betejës K2 Black Panther që ka blerë nga Koreja e Jugut, nga të cilat i ka marrë 10 të parat.

Rreth 180 K2 do t’i dorëzohen Polonisë deri në vitin 2025 për 3.16 miliardë euro, ndërsa deri në 820 prej tankeve do të prodhohen në Poloni nën licencën e marrë nga Koreja e Jugut për 10 vitet e ardhshme.

Për sa i përket artilerisë, Polonia ka shpenzuar 9.2 miliardë euro (10 miliardë dollarë) për të blerë 468 raketahedhës HIMARS të të njëjtit lloj që ndihmuan forcat e Ukrainës me sukseset e saj kundër rusëve vitin e kaluar.

A mund të arrijë vërtet Polonia qëllimin e saj ambicioz?

Me këto porosi që pritet të vijnë, “nuk ka dyshim” se Polonia mund të bëhet ushtria më e fortë e Evropës, vlerëson Ledwidge, i cili dyshon se këto mund të mbesin vetëm si premtime elektorale.

Megjithatë, disa shqetësime mbeten midis ekspertëve dhe vëzhguesve, veçanërisht për kostot e këtij zgjerimi ushtarak.

Zgjerimi i trajnimit të trupave të reja do të jetë një “sfidë”, tha Ledwidge, që do të ketë një barrë logjistike dhe financiare për vendin.

“Por ne duhet të kujtojmë se Polonia po bëhet më e pasur, ndryshe nga vendet si Britania e Madhe, kështu që ata ndoshta mund të përballojnë shpenzimet”.

Sidoqoftë, çështja e kostos gjigante të këtij zgjerimi të ushtrisë polake është ngritur nga eksperti ushtarak polak Robert Czulda, një anëtar rezident në Fondacionin Casimir Pulaski, i cili në një artikull të fundit tha se vendi do të duhet të përballet me një dilemë “armë ose gjalpë”.

Lexo po ashtu Polonia i përgjigjet "dëshirës së Lukashenkos për përmirësim të marrëdhënieve"

“Polonia duhet të sigurojë që këto programe të prokurimit të jenë të qëndrueshme dhe të përballueshme në afat të gjatë. Vendi duhet të shmangë rrezikun e shpenzimeve të tepërta, i cili tani duket shumë i lartë”.

Ndërsa Sławomir Sierakowski, themelues i lëvizjes Krytyka Polityczna dhe një anëtar i lartë në Këshillin Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë, paralajmëroi se marrëveshjet mbresëlënëse të armëve të bëra nga qeveria polake “u bënë pa tenderë qeveritarë, nga një pozicion i dobët negociues dhe pa detyrime të kompensimit nga kontraktorët”.

A do ta ndryshojë kjo ekuilibrin politik në Evropë?

Si ushtria më e fortë në Evropë, Polonia “do të jetë më se e aftë për të mbrojtur veten dhe shtetet baltike me atë që do të marrin, duke supozuar se investimi do të përfundojë,” tha Ledwidge.

Kjo ka të ngjarë ta vendosë vendin në një pozicion të ri brenda Evropës dhe NATO-s.

“Ka shumë të ngjarë që Polonia të bëhet fuqia kryesore ose dytësore evropiane kontinentale pas Francës”, vlerëson Ledwidge.

“Dhe kjo do të thotë se Britania e Madhe do të humbasë rolin e saj si ‘komandant’ i dytë i NATO-s, gjë që do të ishte një goditje e madhe për vendin…”. /Telegrafi/