Ose: Kur e njeh personazhin
Nga: Aurel Plasari
Pyesin ndonjëherë se përse më qëllon të parashikoj veprimet e njerëzve. Në të vërtetë kjo ndodh në rastin e njerëzve që i njoh – relativisht – mirë. Dhe them se vjen nga dimensioni i shkrimtarit që mund të të ketë mbetur i strukur, i fshehur, në mekanizmin e arsyetimit, d.m.th. kur e trajton tjetrin si personazh. E kanë provuar këtë, me siguri, edhe ata që lexojnë shumë letërsi.
Në auditor kjo u shpjegohet studentëve, sadokudo kalimthi, kur përmendet dallimi mes së veçantës dhe të përgjithshmes nga traktati i Aristotelit “Mbi Poetikën”, jo nga tjetri traktat “Mbi Politikën”.
Në kreun IX të traktatit të tij Aristoteli tregon dallimin mes të proceduarit të historianit dhe të shkrimtarit. Historiani punon për të rindërtuar dhe treguar atë çfarë tanimë ka ndodhur, është kryer, ka përfunduar, ndërsa shkrimtari, që e njeh mirë personazhin, ka aftësinë të thotë se çfarë mund të ndodhë “simbas gjasës dhe domosdosë”: kjo është fomula e famshme aristotelike.
Prandaj për Aristotelin letërsia (poezia!) nga pikëpamja filozofike është diçka “më fisnike” se historia. Nëse historia merret me të veçantën, letërsia merret me të përgjithshmen. E veçanta, simbas tij, është se ç’bëri Alcibiadi ose ç’i bënë Alcibiadit, ndërsa e përgjithshmja është kur dihet se çfarë do të bënte Alcibiadi në këto ose në ato rrethana.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëInvestoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
Guardiolan sa nuk e lëshoi zemra kur Heung-Min Son doli përballë Ortegas në shansin e madh të huqur nga koreani
“Më besoni, Mbappe nuk do t’i bashkohet Real Madridit” – iShowSpeed tregon se ku do të shkojë francezi
Rrëfimi i gruas që pretendon se nuk ka ngrënë apo pirë asgjë për më shumë se 16 vjet
Tre kartonë të kuq ndaj ekipit kundërshtar për t'ia siguruar titullin skuadrës së tij - gjyqtari holandez përjashtohet përjetësisht nga futbolli
Sport1: A po ndodh diçka e paimagjinueshme te Bayerni?
Julian Deda - finalisti i dytë i Big Brother VIP Albania 3