Didaktikë historie

Nga: Milan Kundera (Le Livre du rire et de l’oubli, 1979)
Përktheu: Aurel Plasari

Në shkurt të vitit 1948, udhëheqësi komunist Klement Gottwald u shfaq në ballkonin e një pallati barok në Pragë, për t’u folur qindra mijëra qytetarëve që kishin mbushur sheshin e qytetit të vjetër. Qe një moment historik për Çekosllovakinë. Por, moment fatal, siç janë një ose dy në mijëvjeçar.

Gottwaldi ishte i rrethuar nga shokët e vet dhe pikërisht në krah të kishte Klementisin [ministry i Jashtëm, Vladimír Clementis]. Bënte ftohtë, dëbora binte me fjolla mëdha, ndërsa Gottwaldi ishte me kryet zbuluar. Klementisi, i kujdesshëm, hoqi kapën prej gëzofi që mbante vetë dhe ia vuri në kokë Gottwaldit.

Seksioni i propagandës shpërndau qindra-mijëra kopje të fotografisë së ballkonit nga i cili Gottwaldi, me kapën prej gëzofi në kokë dhe shoqëruesit pranë tij, i fliste popullit. Në atë ballkon filloi historia e Çekosllovakisë komuniste. Nga posterat, librat shkollorë dhe muzetë, çdo fëmijë e njihte atë foto.

Katër vite më vonë Klementisi u akuzua për tradhti dhe u var. Seksioni i propagandës e fshiu menjëherë nga historia dhe afërmendsh edhe nga të gjitha fotografitë. Qysh atëherë, Gottwaldit në atë ballkon ia kanë hequr Klementisin: aty ku ishte Klementisi është vetëm muri i zhveshur i ndërtesës. Nga Klementisi mbeti vetëm kapa që mbulon kokën e Gottwaldit.