Turqit po kërkojnë dollarë në Pazarin e Madh të Stambollit, lira shënon nivelin më të ulët historik

Aktualisht në Turqi qytetarët shkojnë më lehtë në pazar për të këmbyer lira me dollarë sesa në banka.

Mbytja në tregjet financiare nga Qeveria e presidentit Rexhep Tajip Erdogan është arsyeja kryesore pse Pazari i Madh i Stambollit është rikthyer në qendër të aktivitetit tregtar të vendit. Aty strehohen huadhënësit modernë, duke kërkuar të shmangin një “përballje” me autoritetet turke. Në labirintin e tregut të mbuluar me shumë dyqane antike, argjendari, tregtarë lëkure dhe tezga që shesin “xhingla”, lindi edhe nevoja për një kurs të ri paralel këmbimi të lirës turke.

Ndërsa, kufizimet ndaj bankave vendase forcohen përpara zgjedhjeve, të parë si një garë me aksione të larta, kjo normë paralele është bërë edhe më e rrënjosur se ajo zyrtare. Tregtarët bëjnë thirrje që të mos mbahen më lira turke në portofole.

Përpjekjet e fundit të Erdoganit për të “shuar” bastet kundër vlerës së lirës nuk kanë më të njëjtin ndikim prekës. Transaksionet në valutë në Pazarin e Madh janë të ligjshme dhe kryesisht të paregjistruara, duke e bërë të vështirë vlerësimin e xhiros ditore. Por zyrat e këmbimit thonë se biznesi po lulëzon, kryesisht për shkak të klientëve të korporatave. Kasaforta të mëdha me katër rrota kalojnë nëpër Pazarin e Madh të shoqëruar nga rojet e sigurisë, duke mbajtur ato që qiramarrësit e dyqaneve thonë se janë dollarë për kompanitë e mëdha, duke përfshirë importuesin shtetëror të energjisë BOTAS, blerësi më i madh i këmbimit valutor në treg. Tregtarët argumentojnë se kërkesa për valutë të fortë nga bizneset po rrit çmimin e ofertës.

Diferenca midis dollarit dhe lirës turke në Pazarin e Madh të Stambollit në krahasim me normën bankare është zgjeruar muajt e fundit pasi banka qendrore ka rritur masat për të mbajtur lirën nën kontroll përpara përballjes zgjedhore.

Sigurisht, mundësia për të blerë dhe shitur dollarë jashtë kufizimeve të vendosura në banka ka një çmim. Monedha amerikane është e disponueshme në Pazarin e Madh me një prim prej më shumë se 5.2 për qind mbi normën ndër-bankare.

Tregtarët argumentojnë se kërkesa për valutë të fortë nga bizneset po rrit çmimin e ofertës. E konsideruar nga turqit si një barometër i shëndetit të ekonomisë së tyre kombëtare, lira është dobësuar pas viteve të politikave jo-konvencionale të mbështetura nga Erdogan, udhëheqësi më jetëgjatë i Turqisë. Ajo është gjithnjë e më e pambrojtur tani që qytetarët janë gati të vendosin nëse ai do të qeverisë apo jo vendin për pesë vitet e ardhshme. /Scan TV/