Emanuel Bajra, analist dhe ekspert financiar që punon e jeton në Londër ka folur në emisionin “Përballje” me kryredaktorin Muhamet Hajrullahu se pse po ndodh rritja e çmimeve të konsumit ditor dhe derivateve në Kosovë dhe në tregun global.
Eksperti i tregjeve ndërkombëtare thotë se janë shumë faktorë që kanë ndikuar në rritjen e çmimeve në mbarë botën.
Ai thotë se pavarësisht që vëmendja është te lufta në Ukrainë apo përçarja në Bashkimin Evropian, ka edhe faktorë tjerë te rritja e çmimit të naftës.
“Fillimi i krizës është te viti 2007 kur vendet e G-20 vendosën të shtypin një sasi të madhe të parave pasi bankat ishin të bankrotuara. Nga ajo kohë pati një fryrje artificiale të aseteve që investitorët blejnë. Shembull nëse një person në vitin 2008 ka poseduar asete në vlerë prej 200 dollarëve, asetet e të njëjtit një vit më vonë janë rritur në vlerë 100%”.
Eksperti thotë se pas kësaj situate u krijua një pabarazi e madhe mes ekonomive globale.
“Bankat më pas morën vendim që të ndalin ritmin e shtypjes së parave”.
Bajra që është ekspert i tregjeve ndërkombëtare thotë se investitorët ndërkombëtarë u kapën nga paniku dhe filluan që të gjitha asetet t’i konvertojnë në dollar.
“Me krijimin e këtij paniku filloi edhe rritja e inflacionit”.
Me fillimin e agresion rus mbi Ukrainën situata ndryshoi edhe më tej për të keq, sipas analistit financiar.
“Më herët ishte problemi i dollarit, pas kësaj situata u shfaq edhe kriza e ushqimit dhe ngritja e çmimeve”.
Duke folur për problemin e naftës, Bajra thotë se në fillim të prillit në bursat ndërkombëtare pati një rënie të çmimit të naftës, por kjo nuk ndodhi edhe në Kosovë.
“Pavarësisht se nga Qeveria u kërcënuan naftëtarët dhe u përcaktua marzha, duke u premtuar edhe ulja e akcizës, nuk pati ulje çmimesh. Rregullatori në Kosovë është shumë i dobët. Autoriteti i konkurrencës në Kosovë nuk është funksional dhe ajo po reflekton te çmimet”.
Ai thotë se megjithatë problemi i çmimeve të naftës në Kosovë varet nga lëvizjet në tregjet ndërkombëtare.
“Me futjen në lojë të Arabisë Saudite, që është furnizuesi i dytë më i madh i naftës pas SHBA-së, situata mund të ndryshojë”.
Megjithatë ai thotë se problemi mbetet si të lidhen uljet e çmimit në tregjet ndërkombëtare me reflektimin në Kosovë.
Për këtë ka dhënë dy propozime.
“Një zgjidhje mund të jetë aleanca e Qeverisë më sektorin privat në mënyrë që të krijohen rezerva të naftës dhe gazit. Derisa zgjidhje tjetër mund të jetë te akciza. Por kjo duhet të bëhet me një marrëveshje mes shtetit dhe bizneseve private. Operatorët privat që merren me tregtinë e naftës në Kosovë nuk duhet të merren si armiq , por duhet të krijohet një balancë mes kërkesave dhe çmimit real në Kosovë”.
Bajra thotë se vështirë se mund të pritet një stabilizim i tregjeve dhe çmimeve në përgjithësi.
“Deri në fund të vitit mund të ketë një tjetër rritje deri në 7%. Por kjo varet edhe nga Amerika nëse do të vendos të lirojë dollarin. Por kjo gjë mund të ndodh vetëm nëse ka njëfarë qetësie gjeopolitike. Me ardhjen e diasporës në Kosovë mund të ketë një stabilitet, por Qeveria të përgatitet me ardhjen e shtatorit”, deklaroi tutje Bajra./Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Osmani: MCC-ja po luan rol transformues, duke sjellë përfitime të rëndësishme për ekonominë e Kosovës
Vlerësimin kreditor BB nga Fitch Ratings – Power tregon çka përfton Kosova
Bajrami komenton raportin e shpenzimeve të Qeverisë Kurti : 128 milionë euro më pak investime kapitale
A jeni gati për mbrëmjen e Maturës?
Kurrë s’e ke pas ma lehtë se me Telegrafi Jobs me gjetë punë!
Viva Fresh Store renditet si grupi i pestë më i madh i shitjeve me pakicë në Ballkanin Perëndimor!
Qysh bohet kerri i vogël, kerr i ri!
India me Golden Eagle!
Ekonomia rurale, me potencial për investim
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
"Dhëmbët, flokët e veshët" - Gani Gërmia me ndryshime drastike në pamje
Palestinezët festojnë "pranimin e marrëveshjes" nga Hamasi, ndërsa izraelitët protestojnë për kthimin e pengjeve
Blero flet për takimin me Afronën: Kur e pashë atë duke qarë, më doli loti - edhe burrat qajnë
Reagojnë zyrtarët e lartë të SHBA-së pas lajmit se Hamasi e ka "pranuar marrëveshjen"
Tre sulmuesit që Xavi i do për të përforcuar sulmin e Barcelonës këtë verë
Luiz Ejlli thyen heshtjen, flet për padrejtësitë në Big Brother: Më përdorën familjen, por çmimin e madh e fitova në momentin që më tha Kiara 'PO'