Kisha e Pllanës, e pozicionuar mbi kodrinën mes Lezhës e Milotit, përkundruall Urës së Zogut, ruan të strukur me praninë e saj një dëshmi të hershme kulture që mbërrin deri në shekullin XIII.
Dom Nike Ukgjini, meshtari që po kujdeset për restaurimin e saj, thotë se kisha i është e kushtuar martires Shën Barbara. Ai thotë se dëshmitë për kishën janë të hershme.
“Format e emrit dalin te ndryshme në dokumente”, thotë Ukgjini.
E shpallur monument kulture më 1973, ajo mundi t’i shpëtonte kazmës së ateizmit komunist, por humbi vëmendjen e kujdesin. Pamja e saj e sotme ka humbur shumë prej shkëlqimit të kahershëm, por ende ruan gjurmë të së shkuarës.
“Fillimet duhet të jenë të shekullin XII. Ka qenë më e madhe. Mark Skura më 1640 thotë se ka qenë si katedrale”, vëren Dom Nika.
Por, sa mund të justifikohet prania e një kishe të madhe në një zonë si Pllana, në shekujt e Mesjetës?
Teksa historianet rreken te gjejnë kufijtë e principatës së Arbrit e dioqezës së Arbrit, hapësirat e objekteve të kultit flasin edhe për numrin e popullsisë .
Dom Nikë Ukgjini thotë se “ka pasur më shumë se 600 besimtarë”.
Kisha u dëmtua nga tërmeti dhe nga ushtarët turq.
Përtej predikimit fetar, gjuhëtarja Ledi Shamku Shkreli e ka përmendur disa herë këtë kishë, si një prej shkollave më të vjetra shqipe, çka i shton rëndësinë objektit.
“Në dokumente del se ka qenë shkollë me 1638. Mësohej shkrim e lexim shqip”, tregon Dom Nikë Ukgjini.
Në relacionin e ipeshkvit Nikollë Vlladanji më 1694, flitet për dy altarë – ai i shën Barbarës dhe i Zojës Rruzare. Sot ruhet vetëm një prej tyre, me vizatime të thjeshta dekorative me motive biblike, krejt të vona në kohë.
“Altari u pikturua më 1941 nga ushtarët italianë”, thotë Dom Nika ndërsa pranë altarit ruhen ende format e një kripte që sipas meshtarit janë varre të ipeshkvijve.
Aktualisht restaurimi i kishës është drejt fundit, me projekt te Ministrisë se Kulturës dhe donacione të kishës dhe donatoreve privatë.
Ndryshe prej shumë kishave me arkitekturë krejt të thjeshtë ne fshatra, kisha e Pllanës ruan një kthinë te dedikuar për korin ose për të shtruar numrin e besimtarëve. Shumëçka prej muraleve është zbehur, por një punë e madhe bëhet për ta ruajtur. /BW/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëInvestoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Krijo hapësirën tënde të biznesit – zyre me qira te 4 Llulat – 300€/muaj ID-252
Më të lexuarat
"Dhëmbët, flokët e veshët" - Gani Gërmia me ndryshime drastike në pamje
Palestinezët festojnë "pranimin e marrëveshjes" nga Hamasi, ndërsa izraelitët protestojnë për kthimin e pengjeve
Blero flet për takimin me Afronën: Kur e pashë atë duke qarë, më doli loti - edhe burrat qajnë
Reagojnë zyrtarët e lartë të SHBA-së pas lajmit se Hamasi e ka "pranuar marrëveshjen"
Tre sulmuesit që Xavi i do për të përforcuar sulmin e Barcelonës këtë verë
Luiz Ejlli thyen heshtjen, flet për padrejtësitë në Big Brother: Më përdorën familjen, por çmimin e madh e fitova në momentin që më tha Kiara 'PO'