Çmimi i Madh i Letërsisë për Agron Tufën

“Më në fund, po vlerësohet letërsia e vërtetë”. Kështu do të shprehej shkrimtari Agron Tufa, pasi mori në duar Çmimin e Madh Letrar për vitin 2009, për librin “Thembra e Akcilit”.

Të hënën, në ambientet e Ministrisë së Turizmit, Kulturës, Rinisë dhe Sporteve të Shqipërisë, u zhvillua ceremonia e ndarjes së çmimeve për më të mirët e letërsisë për vitin që shkoi. Bëhet fjalë për “pendat” e dikurshme, por që tanimë janë të pagëzuara me emra të korifenjve të letërsisë shqipe. Juria e përbërë nga Mark Marku, në pozicionin e kryetarit, Bardhyl Londo, Parid Teferiçi, Agron Gjekmarkaj dhe Mirela Kumbaro, përzgjodhën mes një shumësie prurjesh, më të mirët në prozën e gjatë e të shkurtër, në poezi, përkthim, letërsi për fëmijë, studime, kritika, etj.

“Përzgjedhja e më të mirëve në letërsi është gjithnjë e vështirë, por këtë vit ishte edhe më e vështirë se herët e tjera, pasi letërsia shqipe ka prodhuar vepra konkurruese”, u shpreh kryetari i jurisë, Mark Marku. Sipas tij gjinia, ku konkurrenca ishte edhe më e madhe ishte romani. Nuk morën pjesë në garën e këtij viti shkrimtarët Ismail Kadare e Fatos Kongoli, edhe pse ata botuan vepra të rëndësishme gjatë vitit të shkoi. (Por duhet thënë se të dy këta shkrimtarë janë vlerësuar tashmë me Çmimin e Madh të Letërsisë).

Sipas Markut, më në fund letërsia shqipe po shkëputet nga klishetë e realizimit socialist dhe po hyn në një fazë të re moderne, me vlera të vërteta. Sipas Ministrit të Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, Ferdinand Xhaferraj, ministria që ai drejton si në misionin e saj, ashtu edhe në programin që rrjedh nga politikat kulturore të shtetit shqiptar për kulturën, i ka kushtuar dhe do të tregojë një kujdes të veçantë jo vetëm ndaj librit si produkt kulturor dhe intelektual, por edhe ndaj krijuesve të tij, duke synuar dhe bërë të mundur, integrimin e kulturës së shkruar shqipe në vlerat më përfaqësuese të kulturës evropiane dhe asaj botërore.

Përveç Çmimit të Madh, që e meritoi shkrimtari Agron Tufa, dje u ndanë edhe çmimet “Gjergj Fishta”, të cilin e meritoi Ardian Vehbiu për krijimtarinë e tij eseistike me ndikim të veçantë në mendimin shqiptar, çmimi “Faik Konica”, i cili iu dha studiueses Floresha Dado, për risitë që sjell përmes veprës së saj më të fundit studimore.

Çmimi “Fan Noli” për përkthyesin më të mirë, i cili ka sjellë në gjuhën shqipe vepra të mëdha të letërsisë botërore, i shkoi shqipëruesit Afrim Koçi, për veprën “Mali magjik” të Tomas Manit.

Çmimin “Mitrush Kuteli” për prozën e shkurtër e meritoi shkrimtari me banim në Athinë, Romeo Çollaku.

Çmimi “Petro Marko”, për romanin që më së shumti ka sjellë risi në letërsinë shqipe, e meritoi shkrimtari Ben Blushi me veprën “Otello, arapi i Vlorës”. Për Blushin kjo vepër, të cilën e ka shkruar në 3-4 muaj vazhdon të ngjallë emocione, për faktin se ajo ka shkuar te lexuesi, sepse është një libër kundër racizmit.

Çmimi “Migjeni”, për sprovën letrare i shkoi autores së re Eri Plasari për romanin “Bërthama”.

Çmimin “Lasgush Poradeci” e meritoi pas vdekjes poeti Vilson Blloshmi, martir i demokracisë. “Vilson Blloshmi është një dëshmi që vlerat e letërsisë nuk shuhen pavarësisht regjimeve, rrethanave e periudhave”, u shpreh Mark Marku, teksa ndau këtë çmim.

Çmimi “Jusuf Vrioni”, për përkthimin nga shqipja në gjuhë të huaj e meritoi përkthyesi Edmon Tupja. “Jam dhe mbetem nxënës i Jusuf Vrionit”, u shpreh Tupja, teksa mori trofeun.

Ndërsa çmimin “At Donat Kurti” për letërsinë për fëmijë e meritoi shkrimtari Virgjil Muçi.

Çmimet Kombëtare Letrare 2009

Çmimi i Madh i Letërsisë
Agron Tufa, për librin “Thembra e Akcilit” për stilin postmodern, për risinë e zhanrit të miniaturës, për çlirimin e gjuhës nga klishetë dhe për nivele të larta të shkrimit të shqipes.

Çmimi “Gjergj Fishta”
Studiuesi Ardian Vehbiu për vështrimin e thellë sociogjuhësor të deformimit të shqipes nën trysninë e dogmës komuniste.

Çmimi “Faik Konica”
Studiuesja Floresha Dado për librin “Sfidat teorike të historiografisë letrare” për trajtimin origjinal të temave të rëndësishme të debatit teorik letrar shqiptar.

Çmimi “Fan Noli”
Përkthyesi Afrim Koçi, për përkthimin në një shqipe të admirueshme të kryeveprës së nobelistit Tomas Mann “Mali Magjik”.

Çmimi “Petro Marko”
Shkrimtari Ben Blushi për romanin “Otello, arapi i Vlorës”, për aftësinë e ndërthurjeve rrëfimtare dhe për një këndvështrim të ri në romanin shqiptar.

Çmimi “Migjeni”
Autorja e re Eir Plasari për romanin “Bërthama”, për përpjekjen e saj origjinale në shkrimin e prozës.

Çmimi “Lasgush Poradeci”
Poeti Vilson Blloshmi për botimin e plotë të poezive të tij. Ky çmim vlerëson përpjekjet për emancipimin estetik të artit të poezisë, duke sfiduar banalitetin e regjimit nën të cilin krijoi.

Çmimi “Jusuf Vrioni”
Përkthyesi Edmond Tupja për përkushtimin e tij të qëndrueshëm në përcjelljen e vlerave të letërsisë shqipe në gjuhën frënge.

Çmimi “Mitrush Kuteli”
Shkrimtarit Romeo Çollaku për përmbledhjen me tregime “Për shtegtarët e pak metrave katrorë”, për hijeshinë dhe befasinë e gjuhës e të kompozimit.

Çmimi “At Donat Kurti”
Shkrimtari Virgjil Muçi për kontributin në afrimin e lexuesit të ri drejt visareve të kulturës popullore shqipe.

/Panorama/