Fushata zgjedhore, kujdes nga përmbajtjet keqinformuese

Fushata zgjedhore për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit në Kosovë ka nisur zyrtarisht më 11 janar. Është hera e parë që nga pavarësia, që Kosova mban zgjedhje të rregullta parlamentare. Deri tash, janë mbajtur zgjedhje të parakohshme. Fushata zgjedhore do të zgjasë deri më 9 shkurt, kur të hapen qendrat e votimit në ditën e zgjedhjeve (Lexoni fakte për zgjedhjet e 9 shkurtit në Kosovofacts.com)

Gjatë kësaj kohe, mund të ketë terren për qarkullim të më shumë informacioneve të pasakta, shpesh me qëllim për të ndikuar në opinionin publik. Bazuar në gjetjet e hibrid.info në muajt e fundit prej kur u caktua data e zgjedhjeve (16 gusht 2024), kjo kryesisht mund të manifestohet në formë të lajmeve të rreme për kandidatët në lista apo edhe përhapje të sondazheve apo statistikave të pabazuara në fakte.

Platforma për verifikim faktesh Hibrid.info, në muajt e fundit ka trajtuar një sërë keqinformatash lidhur me zgjedhjet në ekosistemin informativ në gjuhën shqipe. Kjo ishte një prej temave për të cilat pati më së shumti keqinformime që nga qershori (Shih këtu)

Për t’u mbrojtur nga keqinformimi në valën e informacioneve, rekomandohet të kontrollohen burimet. Lexuesi duhet të sigurohet që informacionet vijnë nga burime të besueshme dhe të pavarura.
Lexuesi duhet të ketë kujdes kur informohet nëpërmjet mediave sociale. Emrat e kandidatëve shpeshherë po keqpërdoren dhe në bazë të tyre hapen llogari në mbështetje apo edhe kundër (shih analizën për faqet me emrat e Albin Kurtit dhe Bedri Hamzës).

Në mediat sociale e pranishme do të jetë fushata e sponsorizuar. Tashmë shumica e platformave sociale e kanë lehtë të verifikueshme se kush është personi apo llogaria që po paguan për sponsorizimin e një përmbajtjeje (Vegëza e platformës META për sponsorizim)

Muajve të fundit, në mediat sociale, kryesisht në TikTok, ka pasur trend në rritje të publikimeve që lidhen me sondazhe. Kryesisht ishin sondazhe të pasakta dhe të manipuluara. (Trendi më 2024)
Një tjetër aspekt që duhet pasur parasysh është shpërndarja në media sociale e deklaratave të pavërteta, të cilat u atribuohen kandidatëve për kryeministër ose figurave të tjera publike dhe politike. (shih këtu, këtu, këtu). Gjithashtu, pretendime të pavërteta shpesh u atribuohen edhe partive të caktuara që marrin pjesë në zgjedhje. (këtu)

Lexuesit duhet të përcjellin punën e verifikuesve të fakteve dhe të përdorin platforma online si “Google” për të vërtetuar vërtetësinë e imazheve. Pikërisht manipulimi i fakteve, sidomos në sondazhe, ka qenë një prej metodave me të cilat u keqinformua lidhur me zgjedhjet në muajt e fundit.

E një Memorandum e Mirëkuptimit mes Hibrid.info, Telegrafi.com dhe Quantix/Shqip.ai synon ta adresojë keqinformimin dhe dezinformimin gjatë procesit zgjedhor në Kosovë. Kjo nismë, e cila përfshin ekspertizën e këtyre organizatave, do të luajë një rol kyç në rritjen e transparencës dhe besueshmërisë së informacionit publik.

Secila nga palët e përfshira do të sjellë ekspertizën dhe teknologjinë e vet për të siguruar rezultate sa më të sakta. Hibrid.info do të përdorë përvojën e saj në fakt-checking, ndërsa Telegrafi.com do të kontribuojë me shpërndarjen e gjerë të informacionit. Në anën tjetër, Quantix/Shqip.ai do të sigurojë mbështetje teknologjike me algoritme të avancuara për identifikimin e lajmeve të rreme.