Lajçak: Albin Kurti e di se bashkësia ndërkombëtare pret vazhdimin e dialogut

Emisari special i BE-së në dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, ka thënë se kryetari i Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti e di se Bashkimi Evropian dhe bashkësia ndërkombëtare presin vazhdimin e dialogut dhe se kjo nuk është gjë e re për të.

Lajçak në një intervistë për RTK-në, ndër tjera, ka thënë se dialogu për normalizmin e raporteve Kosovë-Serbi është i rëndësishëm.

Ai ka thënë se një nga arsyet përse e viziton rajonin këtë radhë është pikërisht takimi me Albin Kurtin, që të dëgjojë për planet e tij, përfshirë dialogun dhe gjithashtu t’ia përcjell atij mesazhet dhe pritjet e BE-së dhe shteteve anëtare dhe të bisedojnë bashkë si ta çojnë tutje dialogun.

“Kurti e di se Bashkimi Evropian dhe bashkësia ndërkombëtare presin vazhdimin e dialogut dhe kjo nuk është gjë e re për të. Nuk ka qeveri e cila merret vetëm me një çështje. Pikërisht për këtë do të diskutojmë, se si të vendosen prioritetet. Ne tashmë kemi një përvojë me Kurtin si kryeministër. Dhe ai ishte bashkëbisedues konstruktiv. Mbi të gjitha, ishte ai që hoqi tarifat dhe mundësoi nisjen e dialogut. Bashkëpunimi në çështjet shëndetësore gjithashtu dëshmoi një nivel të lartë të qasjes konstruktive. Andaj nuk ka nevojë të krijojmë sensacione aty ku nuk ka vend”, është shprehur diplomati sllovak, para se të niste vizitën treditore në Kosovë.

Intervista e plotë e Lajçakut:

Para konfirmimit se do ta vizitoni Kosovën, ju ishit sulmuar për mënyrën si Kosova është prezantuar në hartën që qëndron në zyrën tuaj. Ju dolët më shpjegim në llogarinë tuja në Twitter, por a mund ta qartësoni sërish se si cila është pozita gjeopolitike e Kosovës në këtë hartë?

Lajçak: Ju e dini se në profesionin tim ne punojmë shumë me harta andaj edhe kërkova nga shërbimet adekuate që të më furnizojnë me një hartë të Ballkanit Perëndimor. Dhe ata ma sollën hartën. Kjo nuk është një hartë që ka për qëllim ta ofendojë dikë, por është hartë e cila reflekton pozicionin e njohur të Bashkimit Evropian. Sigurisht se nuk kisha për qëllim ta ofendoja dikë ndërsa këto reagime emocionale janë edhe një dëshmi sa ne kemi shumë nevojë për normalizim të raporteve mes Kosovës dhe Serbisë.

Megjithatë, pozita e Kosovës nga perspektiva e Brukselit është e ditur. Bashkimi Evropian nuk e njeh Kosovën si shtet të pavarur. Arsyeja për këtë janë pesëshja mosnjohëse, nga të cilat njëra është Sllovakia – shteti nga i cili vini ju. Si u përgjigjeni zërave kritikë të cilët insistojnë se ju nuk mund të jeni ndërmjetës i sinqertë meqë vini nga një shtet mosnjohës?

Lajçak: Unë kam punuar mjaft gjatë në Ballkanin Perëndimor që ta di se sa të popullarizuara janë teoritë konspirative atje. Ajo çfarë dëgjoj nga Kosova është se unë nuk mund të jem neutral meqë vij nga Sllovakia dhe mbaj anën e Beogradit. Nga Beogradi dëgjoj se nuk mund të jem neutral meqë vij nga Sllovakia dhe në këtë mënyrë dua ta dëshmoj se nuk ia mbaj anën Beogradit dhe rrjedhimisht do të jem në anën e Kosovës. Ajo çfarë dua të them është se unë e përfaqësoj Bashkimin Evropian. Unë i përfaqësoj 27 shtetet anëtare të Bashkimit Evropian. Mandati im rrjedh nga BE-ja dhe më duhet të siguroj se secila anëtare e BE-së ndjen se përfaqësohet mirë në punën që e bëj. Kjo është një gjë. Do ishte shumë joprofesionale nga ana ime që të kem mandat të BE-së dhe t’i promovoj qëndrimet e njërit shtet anëtar apo një grupi të shteteve anëtare të BE-së. E dyta, mos t’i gjykojmë njerëzit në bazë të asaj se ku kanë lindur por në bazë të asaj se çfarë bëjnë. Kemi shumë punë për të bërë bashkë dhe do të kemi mjaft raste për të gjykuar se si ecin punët.

Mirëpo më duhet t’jua shtroj tani këtë pyetje. Ju përfaqësoni 27 shtete anëtare. Sipas 22 shteteve të BE-së, Kosova është shtet i pavarur, ndërsa sipas 5 shteteve tjera Kosova nuk është shtet. Tani, si implementohet ky përfaqësim i juaji i të gjitha shteteve, në përpjekjet e juaja që ta ndihmoni procesin?

Lajçak: Për mua gjëja më e rëndësishme është se të gjitha 27 shtetet anëtare besojnë në ardhmërinë evropiane të tërë rajonit të Ballkanit Perëndimor, përfshirë edhe Kosovën. Kjo është arsyeja përse Kosova ka nënshkruar marrëveshjen e stabilizim-asocimit; kjo është arsyeja përse unë jam emëruar dhe kjo është arsyeja përse BE është aktori udhëheqës ndërkombëtar për arritjen e normalizimit të raporteve. Sepse me normalizim Kosova mund të nisë me procesin konkret të integrimit dhe njohjet do të pasojnë. BE nuk njeh shtetet. Kjo është në kompetencë te shteteve anëtare. Bashkimi Evropian duhet t’i reflektojë qëndrimet dhe politikat e shteteve anëtare por BE është partner kryesor. Është mik i Kosovës. BE investon dhe ndihmon shumë, dhe beson në ardhmërinë evropiane të Kosovës dhe qytetarëve të saj. Kjo është çfarë ne bëjmë dhe kjo është gjëja më e rëndësishme.

Do ta vizitoni Kosovën ku do të gjeni një spektër krejt të ri politik si rezultat i zgjedhjeve të mbajtura 2 javë më parë. Tani keni fituesit e qartë dhe këta persona do të jenë bashkëbiseduesit tuaj të ardhshëm në dialog. Sa i lehtëson përpjekjet tuaja që të arrini marrëveshjen, fakti se tani para vetes do ta keni një kryeministër i cili ka përkrahjen e shumicës së qytetarëve?

Lajçak: Kjo është shumë e rëndësishme. Sepse dialogu për formalizmin e raporteve është proces aq i rëndësishëm sa që ka nevojë për partner i cili ka përkrahje të fuqishme në qeveri, në parlament por edhe në popullatë. Ky partner mund të marrë vendime dhe sigurojë se këto vendime mund të miratohen në institucione dhe do ta kenë përkrahjen e opinionit. Kjo sigurisht se na ndihmon shumë. Një nga arsyet përse unë vizitoj rajonin këtë radhë është pikërisht që të takohem me zotëri Albin Kurtin, të dëgjoj për planet e tij, përfshirë dialogun dhe gjithashtu t’ia përcjell atij mesazhet dhe pritjet e BE-së dhe shteteve anëtare dhe të bisedojmë bashkë si ta çojmë tutje dialogun. Unë do t’i takoj edhe liderët tjerë politikë dhe do të kërkoj nga ata që ta përkrahin dialogun sepse dialogu nuk është vetëm çështje e kryeministrit dhe qeverisë. Dialogu është i rëndësishëm për secilën parti politike dhe për secilin qytetar. Dialogu është për ardhmërinë evropiane.

Megjithatë kjo nuk vlen për kryeministrin në ardhje. Zoti Kurti disa herë ka përsëritur se dialogu nuk është në mesin e prioriteteve boshte?

Lajçak: Unë nuk do t’i mbivlerësoja këto deklarata. Zoti Kurti me të drejtë ka thënë se dëshiron të fokusohet në ato gjëra të cilat votuesit e tij dhe qytetarët i konsiderojnë të rëndësishme dhe

problematike. Këto kanë të bëjnë me ekonominë, standardet sociale, korrupsionin, gjyqësorin dhe krejt kjo është në rregull. Mirëpo zoti Kurti gjithashtu e di se Bashkimi Evropian dhe Bashkësia ndërkombëtare presin vazhdimin e dialogut dhe kjo nuk është gjë e re për të. Nuk ka qeveri e cila merret vetëm me një çështje. Pikërisht për këtë do diskutojmë, se si të vendosen prioritetet. Ne tashmë kemi një përvojë me zotin Kurti si kryeministër. Dhe ai ishte bashkëbisedues konstruktiv. Mbi të gjitha, ishte ai që hoqi tarifat dhe mundësoi nisjen e dialogut. Bashkëpunimi në çështjet shëndetësore gjithashtu dëshmoi një nivel të lartë të qasjes konstruktive. Andaj nuk ka nevojë të krijojmë sensacione aty ku nuk ka vend.

 Zoti Kurti duhet fillimisht të konfirmohet si kryeministër, ndërsa ju tashmë keni konfirmuar se nuk planifikoni të organizoni takime në kuadër të dialogut para themelimit të institucioneve të Kosovës. Kur po e parashihni takimin e parë Kurti-Vuçiq? A pritni vetëm formimin e qeverisë apo ju duhet të prisni edhe zgjedhjen e presidentit?

Lajçak: E dini se pozicioni ynë ka qenë se ne jemi të gatshëm sa herë që palët janë të gatshme. Dhe kjo është pikërisht njëra nga çështjet rreth së cilës do të bisedoj me zotin Kurti dhe partnerët tjerë në Prishtinë dhe Beograd. Në esencë, më duhet të kuptoj se kur mundemi të vazhdojmë me dialog në nivel të liderëve. E kemi bërë të qartë shpeshherë se nuk duam t’i sforcojmë afatet kohore. Nuk duam ta nxitojë procesin artificialisht. Por njëkohësisht besojmë se ngadalësimi i procesit nuk është në interes as të Kosovës e as të Serbisë ndërsa pezullimi nuk është në interes të qytetarëve. Kjo është arsyeja përse BE pret vazhdimin e dialogut në një afat të arsyeshëm kohor, ndërsa çfarë kjo nënkupton është pikërisht një nga qëllimet e udhëtimit tim.

Megjithatë procesi juaj është pezulluar në shtator. Përjashto disa takime të ekspertëve, takimi në nivelin më të lartë politik u zhvillua më 12 korrik, më 16 korrik dhe më 7 shtator. Me këtë rast pala serbe hapi temën e asociacionit për çfarë u pajtua edhe pala kosovare, përkatësisht kryeministri Hoti. Pas këtij momenti, nuk ndodhën më takimet. A është tani momenti të na shpjegoni se çfarë në të vërtetë ndodhi në takimin e shtatorit?

Lajçak: Më duhet fillimisht të shpjegoj se ky nuk është procesi ynë. Është proces i dialogut mes Kosovës dhe Serbisë të cilin e ndihmon Bashkimi Evropian. Ne jemi këtu në dispozicion në secilin moment, por u takon palëve ta përcaktojnë dinamikën e procesit. Njëkohësisht, duhet të ekzistojë një situatë e favorshme politike për një proces serioz të dialogut. Është e vërtetë se kishim dy takime në korrik dhe një në shtator. Por pas kësaj, pavarësisht vullnetit të tij të mirë, kryeministri Hoti e kuptoi se nuk ka përkrahjen e duhur politike për të vazhduar diskutimet në lidhje me çështjet e ndjeshme. Prandaj kishim tri takime në nivel të kryenegociatorëve por tashmë ishte e qartë se shoqëria kosovare ishte atëbotë e fokusuar në çështjet tjera. Nuk kishte më kuptim të ftohen liderët dhe te diskutohen çështjet e ndjeshme. Kjo është pikërisht arsyeja përse ne duhet t’i respektojmë edhe realitetet politike dhe qysh nga shtatori nuk kishte në nivel të kënaqshëm të unitetit politik në Kosovë për vazhdimin e dialogut dhe diskutimin e çështjeve të ndjeshme. Ndërkohë, gati secila çështje në dialog është e ndjeshme. Prandaj, unë ndjej se tani kemi një moment të ri dhe mund të sjellim një energji të freskët në dialog.

Këto që ju i quani çështje të ndjeshme qartazi nënkuptojnë Asociacionin e komunave serbe në Kosovë. Kjo çështje nuk u çua tutje nga qeveria në largim dhe do t’i mbetet qeverisë së re që të merret me të si çështje e rëndë. Ju por edhe zyrtarët tjerë evropianë rregullisht keni porositur se Asociacioni është temë e pashmangshme në dialog. Sidoqoftë, në përpjekjet tuaja që të gjeni zgjidhje rreth kësaj teme, a mendoni se duhet të merret parasysh mendimi i Gjykatës Kushtetuese të Kosovës?

Lajçak: Para së gjithash ekziston një parim antik i cili thotë “pacta sur servanda” që do të thotë “ajo çfarë është rënë në ujdi duhet të jetësohet”. Ju e dini mirë se ujdia mbi formimin e Asociacionit të

komunave serbe është arritur në vitin 2013 i cili është ratifikuar nga shumica e Parlamentit të Kosovës. Pastaj kishim edhe një pajtim në vitin 2015 e më pas erdhi vendimi i Gjykatës Kushtetuese. Të gjitha këto do të duhej të merreshin parasysh. Mirëpo ne duhet ta çojmë tutje procesin. Palët duhet ta gjejnë zgjidhjen por ne nuk do ta injorojmë asnjërin nga këto aktet e rëndësishme. Mirëpo, siç thashë më herët, zotimi për këtë gjë është bërë. Ne bashkërisht duhet ta gjejmë një mënyrë në dialogun mes Kosovës dhe Serbisë se si ta implementojmë. Më lejoni të shtoj atë çfarë e kam thënë disa herë edhe më herët: sigurisht se nuk është në interes të Bashkimit Evropian që të përfshijë çfarëdo elementi i cili do të kishte efekt negativ në funksionimin e sistemit kushtetues dhe legjislativ të Kosovës.

Keni përsëritur disa herë, përfshirë edhe gjatë vizitës suaj të fundit në Beograd, se marrëveshja gjithëpërfshirëse mbi normalizimin e marrëdhënieve do të kërkojë apo mund të kërkojë ndryshimet kushtetuese. A mund të qartësoni se çfarë nënkuptoni me këtë aludim dhe a do ketë befasi tjera përpos Asociacionit? A do dalin tema tjera të ndejshme në dialog e të cilat nuk do të jenë aq popullore për qytetarët?

Lajçak: Më vjen mirë që ma shtruat këtë pyetje sepse kam rastin të them edhe një herë se për çfarë kam menduar kur e kam thënë. Fillimisht, është praktikë e zakonshme në negociatat ndërkombëtare se kur negocion dhe arrihet një marrëveshje ndërkombëtare, atëherë elementet e kësaj marrëveshjeje do të duhej të përfshiheshin edhe në sistemin ligjor kombëtar. Ndonjëherë duhet të ndryshojnë ligjet, e ndonjëherë edhe Kushtetuta. Ky është parimi. Ne nuk po themi se duhet ta bëni. Ajo çfarë ne themi është se mund të ndodhin ndryshimet, njësoj sikurse Kosova e ka bërë edhe më herët.

Për shembull, kur Kosova miratoi ligjin mbi Dhomat e Specializuara, kjo është përfshirë edhe në Kushtetutë. Kur tani rishtazi, Kosova u bashkua Konventës së Stambollit, prapë kjo u inkorporua në Kushtetutë. Këtë e them unë. Normalizimi i raporteve është një punë jashtëzakonisht e madhe dhe sipas të gjitha gjasave pas nënshkrimit të marrëveshjes, të dyja palët duhet të sigurojnë se legjislacioni kombëtar është në përputhje me këtë. Kështu veprohet në praktikë, ju duhet ta përshtatni legjislacionin kombëtar në bazë të obligimeve ndërkombëtare. Kjo nuk është kurrfarë befasie. Është parim i njohur. Ne themi se kjo mund të ndodhë sepse është proces logjik. Ne nuk themi se duhet patjetër të ndodhë.

Fillimisht na lejoni të fokusohemi në marrëveshjen për normalizimin e raporteve dhe më pas, të dyja palët do t’i analizojnë këtë marrëveshje dhe do të shohim se çfarë nënkupton kjo në kontekst të legjislacionit kombëtar dhe cilat ligje duhet të ndryshojnë dhe nëse duhet të ndryshojë edhe Kushtetuta.

Në përgjigjen tuaj ju kryesisht u fokusuat në Kushtetutën e Kosovës. Por kam një pyetje hipotetike. A ka ndonjë gjë që edhe Serbia duhet ta ndryshojë në Kushtetutën e saj?

Lajçak: Absolutisht! Serbia natyrisht nuk e fsheh faktin se ndryshimi i kushtetutës është në agjendë. Padyshim se ne e dimë se preambula e Kushtetutës së Serbisë thotë se Kosova është pjesë e Serbisë, andaj këtu gjërat janë të qarta. Ky është parim i njohur. Siç kam thënë, ne presim që kjo të ndodhë sepse ka ndodhur sikur në Kosovë ashtu edhe në vendet tjera. Kjo gjë është normale sepse kur u bashkohesh konventave ndërkombëtare apo arrin marrëveshje ndërkombëtare, atëherë këto duhet të reflektohen edhe në legjislacionin kombëtar. Kjo nuk është gjë e re, dhe Kosova e di këtë shumë mirë.

Paraardhësit tuaj kanë pasur një punë të rëndë, dhe këtë ju e dini meqë jeni në këtë funksion për gati një vit. Liderët politikë të Kosovës që bënin pjesë në proces, kanë pranuar se në një moment, çështja e shkëmbimit të territoreve ka qenë në agjendë. Ju atëbotë, si ministër i Jashtëm sllovak, u prononcuat kundër kësaj ideje. Tani kur po merreni drejtpërsëdrejti me këtë proces, a mund të konfirmoni se kjo çështje më nuk është temë e bisedave. Apo nga ana tjetër, si lehtësues i procesit do të pajtoheni me çfarëdo që palët pajtohen?

Lajçak: Jo. Sepse roli i Bashkimit Evropian si lehtësues është gjithashtu që të sigurojmë se çfarëdo që dakordohet, do t’i afrojë Kosovën e Serbinë me Bashkimin Evropian. Andaj ne po mëtojmë zgjidhje evropiane. Ballkani Perëndimor është pjesë e Evropës dhe do të bëhet pjesë e BE-së. Andaj unë nuk jam për ato zgjidhje të cilat bëhen posaçërisht për Ballkanin Perëndimor sepse kjo do të nënkuptonte se ne ata nuk i shohim më si pjesë të familjes sonë evropiane. Shtetet evropiane janë demokraci shumetnike. Shtetet evropiane nuk ndryshojnë kufijtë sipas linjave etnike. Kjo është filozofi e shekullit të 19. BE ka prezencë të fuqishme në Ballkanin Perëndimor duke tentuar që të sjellë standardet evropiane. Për mua, pajtimi për shkëmbim territoresh apo ndryshim kufijsh, sipas linjave etnike, do të nënkuptonte se ne kemi hequr dorë nga ardhmëria evropiane e Ballkanit Perëndimor. Unë nuk dua që kjo të ndodhë. Kam kaluar aq shumë vite të jetës sime profesionale duke afruar Ballkanin Perëndimor me BE-në. Jam shumë i qartë dhe shumë eksplicit për këtë çështje. Roli ynë është të dalim me një zgjidhje dhe marrëveshje evropiane, ndërsa zgjidhja evropiane bazohet në parime evropiane. Shkëmbimi i territoreve dhe ndryshimi i kufijve në baza etnike nuk është zgjidhje moderne evropiane.

Kur u emëruat në prill të vitit të kaluar, nuk ishit shumë të mirëpritur nga pala amerikane e cila tashmë po e udhëhiqte një proces paralel. Raportet mes SHBA-së dhe BE-së ishin të polarizuara dhe dialogu po vazhdonte në dy pista: atë të Brukselit që ishte në qorrsokak dhe atë të Uashingtonit që zhvillohej pa asnjë konsultë me Brukselin. Tani kemi një administratë të re në Uashington e cila tashmë e ka konfirmuar përkrahjen për ju personalisht dhe për angazhimet e tuaja. A i shihni këto sinjale pozitive se implementohen në punën tuaj dhe si e shihni këtë angazhimin e ri amerikan në proces?

Lajçak: Ne kemi një histori të gjatë dhe të suksesshme ku BE dhe SHBA kanë bashkëpunuar për së afërmi në Ballkanin Perëndimor. Unë personalisht kam qenë pjesë e kësaj historie në 20 vitet e fundit. Unë jam dëshmitar i faktit se të gjitha të arriturat tona ishin rezultat i bashkëpunimit të ngushtë. Kurrë nuk kemi pasur dyshime se qëllimi i këtij bashkëpunimi është sjellja e Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian. Në dy vitet e fundit kishim një situatë fatkeqe kur ekzistonte një lloj konkurrence. Ne nuk ishim ata që dëshironim të konkurronim. Por qartazi kishte mungesë të bashkëpunimit, jo me administratën e SHBA-ve por me disa individë atje. Kjo situatë nuk e ka bërë askënd të lumtur e më së paku rajonin.

Kur unë vizitova Prishtinën në qershor, secili bashkëbisedues imi më pyeste se çfarë do të thotë kjo situatë. Disa madje më thanë se nuk dëshirojnë të zgjedhin në mes SHBA-së dhe BE-së. Përgjigjja ime ishte se as ne nuk dëshirojmë që ju të bëni zgjidhje. Mirëpo dukej se ishin dy pista paralele. Tani jam shumë i lumtur se administrata e re amerikane e bëri të qartë qysh në fillim se i mbështet plotësisht angazhimet e BE-së dhe integrimet evropiane të Ballkanit Perëndimor. Ata tërësisht e mbështesin dialogun e BE-së për normalizimin e raporteve si dhe misionin tim. Ne jemi në kontakt të rregullt me miqtë amerikanë. Kemi parë prononcimet e disa zyrtarëve të lartë të administratës së re, dhe pikërisht kjo na duhet. Kjo do të dërgojë sinjale pozitive dhe qetësuese në rajon se më nuk bëjmë konkurrencë. Asgjë nuk po i dëshmojmë njëri-tjetrit por po punojmë bashkë që t’i përshpejtojmë proceset evropiane të Ballkanit Perëndimor dhe Kosovës.

Mandati juaj përfundon për një muaj, përkatësisht në fund të marsit. Kur e morët pozitën ju thatë se arritja e marrëveshjes është e mundshme brenda disa muajsh. Të njëjtën gjë e kanë thënë edhe zyrtarët e mëhershëm që merreshin me dialog. Me vite të tëra gazetarët e Brukselit i citonin këta zyrtarë duke thënë se secili vit ishte vendimtar për arritje të marrëveshjes. Tani, kjo nuk është e mundur të ndodhë deri në fund të këtij mandati tuajin. A do ta merrni edhe një mandat dhe a po ndryshoni tani terminologjinë dhe nuk flisni më për muaj?

Lajçak: Ajo çfarë ndryshon me këtë lidership të BE-së është se ekziston përkushtimi që ky proces të përfundojë me sukses. Kjo nënkupton arritjen e asaj që ne e quajmë marrëveshje gjithëpërfshirëse mbi normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë dhe e cila do t’i zgjidhë të gjitha çështjet e hapura një herë e përgjithmonë e që do jetë në pajtim me ët drejtën ndërkombëtare dhe legjislacionin e BE-së. Kjo marrëveshje do ndihmojë në qetësimin dhe stabilitetin e rajonit dhe do t’i afrojë palët me perspektivë evropiane. Për herë të parë ekziston një zyrtar i lartë evropian që përkujdeset për procesin 24 orë në ditë dhe 7 ditë në javë dhe ndihmon përfaqësuesin e lartë të BE-së në maksimum, në mënyrë që të sigurohet se nuk kemi batica e zbatica apo periudha kur fokusi mund të humbë kur çështjet tjera janë në qendër të vëmendjes. Kjo është një situatë e re. Jam i përkushtuar ndaj dialogut tërë kohën.

Edhe një gjë: kishte shumë spekulime rreth mandatit tim njëvjeçar dhe nëse kjo do të thotë se ne duhet ta përfundojmë procesin deri në fund të marsit. Përfaqësuesit e veçantë të BE-së në parim emërohen për mandat njëvjeçar dhe në parim mandati vazhdohet për një vit tjetër. Kështu është politika jonë. Tashmë po punohet në procesin e vazhdimit të mandatit tim. Asnjëherë kjo nuk ka qenë çështje e kontestueshme dhe nuk ka ndikuar në dialog. 31 marsi ka qenë gjithmonë datë simbolike dhe nuk ka luajtur rol në planet tona. Përderisa ne besojmë se ajo çfarë bëjmë ka kuptim dhe na bie më afër qëllimit, ne do vazhdojmë. Unë gjithmonë kam thënë se besoj se procesi mund të përfundojë brenda disa muajsh. Por kjo nuk do të thotë se unë vendos për këtë. Ne jemi të gatshëm, por u takon palëve të vendosin me çfarë dinamike mund të ecin para dhe sa shpesh mund të vijnë në Bruksel. Ne jemi këtu të gatshëm. Unë jam i gatshëm të shkoj në Prishtinë dhe Beograd kurdo, në mënyrë që ta bëj me dije se nuk e ngadalëson BE-ja procesin, porse palëve u takon të vendosin. Ne ata i inkurajojmë sepse sigurisht askush nuk përfiton nga “status quo” e më së paku qytetarët. Ne kemi nevojë për normalizim dhe kemi nevojë të fokusohemi në çështjet tjera, ndërsa gjendja aktuale e raporteve (Kosovë-Serbi) komplikon shumë gjëra tjera. Unë jam optimist dhe besoj se është e bëshme. /RTK/