Cili do të jetë ndikimi i Trumpit në ekonominë dhe politikën e Evropës

Rizgjedhja e Donald Trump me kontroll të plotë të Kongresit, paraqet sfida për Evropën në tregti, mbrojtje dhe politikën klimatike.

Ekspertët po paralajmërojnë për goditjet e mundshme ekonomike, duke i kërkuar BE-së të veprojë me vendosmëri, të rrisë konkurrencën dhe të mbrojë autonominë e saj gjeopolitike.

Bëhet e ditur se rikthimi i Donald Trump në Zyrën Ovale është vetëm disa javë larg, duke sjellë edhe katër vitet e tjera të një presidence të vendosur për të krijuar përhapje të gjerë në të gjithë skenën globale.

Me republikanët që sigurojnë kontrollin e Dhomës dhe Senatit, Trump tani zotëron fuqi të konsiderueshme për të riformuar politikat e SHBA-së, një ndryshim që vë në rrezik ekonomitë dhe stabilitetin politik në mbarë botën – veçanërisht në Evropë.

Fitorja e Trumpit ka rindezur pyetjet rreth tensioneve tregtare, përgjegjësive të mbrojtjes dhe bashkëpunimit klimatik, me analistët që paralajmërojnë se agjenda e tij “Amerika e para” mund të ndikojë thellësisht në Bashkimin Evropian.

Ish-presidenti i Komisionit Evropian Jose Manuel Barroso e përshkroi kthimin e Trumpit në pushtet si “terapi shoku” për një kontinent që po përballet me luftën, nacionalizmin në rritje dhe stagnimin ekonomik.

Ai shtoi: “Trump 2.0 mpreh të tre sfidat dhe është një thirrje zgjimi e nevojshme”.

Barroso përsëriti një thirrje të fundit nga ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane Mario Draghi, duke theksuar se BE-ja duhet të mobilizojë 750-800 miliardë euro shtesë në vit – ekuivalente me afërsisht 5% të produktit të saj të brendshëm bruto – për të qëndruar konkurruese me SHBA-në dhe Kinën.

Ai nënvizoi urgjencën që liderët e BE të ndërmarrin veprime të guximshme, duke përdorur lidhjet e thella ekonomike midis Evropës dhe SHBA-së për të penguar Uashingtonin nga ndjekja e masave të njëanshme tregtare që mund të jenë të dëmshme për të dyja ekonomitë.

“BE-ja ka një shans të pushojë së qeni një adoleshent gjeopolitik dhe të afirmohet progresivisht në skenën botërore përkrah Amerikës dhe Kinës”, tha Barroso.

Trazirat tregtare po afrohen

Kërcënimet e Trumpit për tarifa ndaj mallrave evropiane, veçanërisht veturave, mund të godasin rëndë ekonomitë më të mëdha të BE-së, shkruan euronews, përcjell Telegrafi.

Ekonomisti i Goldman Sachs, Sven Jari Stehn, parashikon se një tarifë totale prej 10% mbi importet e SHBA-së – përfshirë ato nga Evropa – do të largonte 1% nga GDP-ja e eurozonës, me Gjermaninë që do të pësojë një rënie prej 1.1%, Mbretëria e Bashkuar prej 0.7% dhe Spanja 0.6%.

Mbrojtja: Një ndryshim i kushtueshëm

Politika e jashtme transaksionale e Trumpit, veçanërisht kritika e tij ndaj NATO-s dhe ulja e mbështetjes së SHBA-së për sigurinë evropiane, vendos barrë shtesë mbi BE-në.

Përmbushja e objektivit të NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes prej 2% të GDP-së mund t’i kushtojë BE-së një shtesë prej 0.5% të GDP-së në vit, sipas Goldman Sachs.

Ndërsa këto shpenzime do të forconin gatishmërinë ushtarake, përfitimet e saj ekonomike ka të ngjarë të jenë të kufizuara për shkak të shumëzuesve të ulët të mbrojtjes në Evropë.

Engjellushe Morina, një anëtare e lartë e politikës në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, tha se BE-ja “do të duhet të rrisë përfshirjen e saj për të parandaluar një vakum pushteti që Rusia dhe Kina mund ta shfrytëzojnë më tej”.

Morina gjithashtu vuri në dukje se, megjithëse Evropa ka bërë përparime në mbrojtjen dhe sigurinë energjetike, “duhen më shumë përpjekje”.

Drejtimi i Evropës

Ndryshe, rizgjedhja e Trumpit nënvizon gjithashtu nevojën që Evropa të forcojë autonominë e saj gjeopolitike.

Niclas Poitiers i institutit të studimit Bruegel vuri në dukje kompleksitetin e hartimit të një strategjie të re për Ukrainën nën Trumpin, i cili ka sinjalizuar ngurrim për të “paguar për sigurinë evropiane”, por ka stimuj financiarë për të vazhduar shitjet e armëve në Ukrainë.

Klima: Politikat mjedisore në rrezik

Skepticizmi i Trumpit ndaj ndryshimeve klimatike dhe kundërshtimi i tij ndaj Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane sinjalizojnë rreziqe të rëndësishme për bashkëpunimin global mjedisor.

Elzbieta Bienkowska, këshilltare e lartë në Covington & Burling LLP, vuri në dukje: “Skepticizmi i mirëdokumentuar i Trumpit në lidhje me ndryshimet klimatike dhe kundërshtimi ndaj Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane sinjalizon një rikthim të mundshëm të brendshëm të rregulloreve mjedisore, tërheqje nga marrëveshjet ndërkombëtare të klimës dhe rritje të mbështetjes për karburantet fosile”.

Ky ndryshim mund të dëmtojë lidershipin e BE-së dhe të pengojë përpjekjet ndërkombëtare për të avancuar politika të qëndrueshme mjedisore. /Telegrafi/