Avokati serb Sekuloviq: Nacionalizmi është një element paragjykimi ndaj të tjerëve, prandaj sot po ndodh agresioni ushtarak rus ndaj Ukrainës

Nacionalizmi është një element paragjykimi ndaj të tjerëve si dhe kërcënim ndaj të tjerëve, sikurse është rasti i Rusisë ndaj Ukrainës. Kështu mendon avokati serb Vlatko Sekuloviq, duke shtuar se një qëndrim i tillë thjesht nuk ka asnjë justifikim.

“Nacionalizmi është një ndjenjë lidhjeje, por me një element paragjykimi ndaj të tjerëve, në kuptimin e përceptimit të të tjerëve si kërcënim, në rastin konkret të Rusisë ndaj Ukrainës”, thotë Sekuloviq në një intervistë për The Geopost.

“Mendoj se një qëndrim i tillë thjesht nuk ka asnjë justifikim dhe prandaj sot flasim për një agresion të pajustifikuar të Federatës Ruse ndaj Ukrainës”, shton ai. Sekuloviq thekson se rusët do të vazhdojnë interesat e nacionalistëve serbë.

“Interesat e nacionalistëve serbë dhe rusë janë në një fazë rastësie, nuk do të përjashtoja nacionalistët e tjerë në territorin e Evropës, nëse interesat e tyre përkojnë me rusët, rusët do t’i mbështesin dhe anasjelltas”, thekson avokati nga Beogradi. Në këtë intervistë ai ka folur edhe për definicionin e nacionalizmit dhe konceptin e nacionalizmit në Ballkan.

TheGeopost: Çfarë kuptimi kanë termat nacionalizëm dhe patriotizëm?

Nacionalizmi ka të bëjë para së gjithash me idenë e kombit, d.m.th është shpërdorim i idesë së kombit, ai përpiqet ta përkufizojë kombin në bazë të dy elementeve, njëri është ndjenja e lidhjes me kombin, por kjo nuk është problem, dhe nuk është një ndjenjë që u përket ekskluzivisht njerëzve që identifikohen me nacionalizmin, mund të jenë liberalë apo socialistë, që të kenë ndjenja të caktuara kombëtare. Megjithatë, ajo që nacionalistët i shtojnë asaj ndjenje kombëtare është paragjykimi ndaj kombeve të tjera, d.m.th., popujve, duke i perceptuar në radhë të parë të tjerët, pra përkufizimi i të tjerëve si kërcënim për kombin e tyre. Kur kombinohen këto dy elemente, atëherë mund të flasim për nacionalizëm, dhe nacionalizmi, në thelb nga kombet si një grup i bashkësive kulturore, është i përkushtuar në mënyrë të pashmangshme nga grupe konfliktuale që ndonjëherë janë të dënuar me një lloj konflikti ose në një gjendje konflikti të ngrirë. Nga ana tjetër, patriotizmi para së gjithash, lidhet me një koncept tjetër, që është koncepti i shtëpisë, pra, si të thuash, në kuptimin filozofik të një shtëpie të përbashkët. Ne mund ta organizojmë atë shtëpi në mënyra të ndryshme, por ai patriotizëm, i cili bazohet në respektimin e të drejtave dhe lirive të njeriut, është në thelb antiteza e nacionalizmit, sepse patriotizmi para së gjithash do të thotë të duash atdheun, të duash atdheun e vet, por jo me paragjykim ndaj vendeve të tjera, që shtetet e tjera janë kërcënim për një shtet të caktuar nga vetë ekzistenca e tyre. Mendoj se këto janë dallimet thelbësore midis nacionalizmit dhe patriotizmit dhe jemi dëshmitarë që liderë të shumtë botërorë në kohët moderne e theksojnë këtë ndryshim, më i afërti për mua është përkufizimi i presidentit francez, Emmanuel Macron, se nacionalizmi është në thelb një tradhti e patriotizmit, pra një tradhti ndaj të gjitha atyre vlerave që përbëjnë një komb, që janë mbi të gjitha respektimi i dinjitetit njerëzor përmes sloganit të famshëm francez, “Liberté, égalité, fraternité”.

TheGeopost: Si e shihni ndikimin rus, nacionalizmin e tij dhe idenë e ndikimit në Ballkan?

Duke qëndruar në këtë zonë për më shumë se 30 vjet, mund të dallojmë dy faza, njëra fazë është periudha e viteve ’90 kur Federata Ruse nuk kishte si ideologji dominuese nacionalizmin, ajo ishte e orientuar në radhë të parë drejt liberalizmit me të gjitha të metat e tij, por që ishte një periudhë, si të thuash, e lirisë relative në Federatën Ruse dhe një periudhë kur u ndërtuan institucione të reja në drejtim të demokratizimit të shoqërisë ruse, zhvillimit të ekonomisë së tregut dhe afirmimit të të drejtave dhe lirive të njeriut.

Ajo që mund të dëshmojmë është se që nga vitet 2000, ngadalë ka filluar një proces tjetër, i cili ka kulmuar në dhjetë vitet e fundit, domethënë, nacionalizmi në thelb ka zënë atë pozicion dominues në Federatën Ruse, të paktën në kuadër të, le ta quajmë në radhë të parë elitat politike, kulturore, pastaj ushtarake në Federatën Ruse.

Dhe sot jemi përballë Federatës Ruse, e cila para së gjithash e përcakton nacionalizmin si qëndrimin e saj ndaj, për shembull, ukrainasve të tillë që ata thjesht nuk e njohin ekzistencën e popullit ukrainas, të shtetit ukrainas, të cilin ata e përjetojnë vazhdimisht si kërcënim, i cili bie nën atë që kam thënë më parë se nacionalizmi është një ndjenjë lidhjeje, por me një element paragjykimi ndaj të tjerëve, në kuptimin e perceptimit të të tjerëve si kërcënim, në rastin konkret të Ukrainës ndaj Rusisë.

Mendoj se një qëndrim i tillë thjesht nuk ka asnjë justifikim dhe prandaj sot flasim për një agresion të pajustifikuar të Federatës Ruse ndaj Ukrainës.

TheGeopost: Flitet shumë për botën ruse dhe atë serbe, sa mbivendosje kanë ato dhe nëse po, a ka mundësi për t’i ndarë ato?

Unë mendoj se nacionalistët kudo e njohin njëri-tjetrin, madje në kohën e tyre nacionalistët gjermanë të organizuar në Partinë Nacional Socialiste thonin se nuk kishin zgjidhje tjetër veçse të mbështesnin, për shembull, nacionalistët francezë, deri në momentin kur u përplasën interesat e tyre. Pra, sigurisht, në këtë fazë interesat e nacionalistëve serbë dhe rusë janë në një fazë rastësie, nuk do të përjashtoja nacionalistët e tjerë në territorin e Evropës, nëse interesat e tyre përkojnë me rusët, rusët do t’i mbështesin dhe anasjelltas , ndaj mendoj se nacionalizmat në thelb janë në një simbiozë të ushqyerjes së njëri-tjetrit deri në momentin kur përplasen interesat e tyre. Do të përmendja për shembull atë që ndodhi në Itali së fundmi, në Rusi kishte pritshmëri që me qeverinë e re të kishte një ndryshim kursi në Itali për shkak të ardhjes së një koalicioni të djathtë me elementë të caktuar të shtyrjes së konceptit të kombit, e cila tashmë ka filluar të duket si njëfarë nacionalizmi, megjithatë ka ndodhur e kundërta, kjo qeveri e Italisë, ajo është ende plotësisht e përkushtuar ndaj politikës së NATO-s, politikës së Bashkimit Evropian ndaj Rusisë, kjo do të thotë se për interesat e lidhura politike grupet janë ndarë.

Gjithashtu mund të ndodhë që të ketë një divergjencë mes botës ruse dhe serbe siç e përkufizojnë nacionalistët, mjafton që, p.sh., Rusia të pranojë, për hir të ndonjë marrëveshjeje me perëndimin, pavarësinë e Kosovës.  dhe, për shkak se do t’u shkonte atyre për hir të njohjes së pavarësisë së atyre pjesëve të Ukrainës që ata kërkojnë, duke filluar nga Krimea, etj., pra është një martesë kompromisi, pyetja është se sa do të zgjasë, në në momentin që është mjaft i vendosur, ata veprojnë në simbiozë, por sigurisht është një pyetje e madhe se si do ta shikojnë në të ardhmen, për arsyen e thjeshtë se një nga karakteristikat e nacionalizmit, duke cituar përsëri Macron, më pas drejton interesat  vetëm të grupit të tyre, domethënë për interesat e grupit të tyre, dhe ata me të vërtetë nuk kujdesen për interesat e të tjerëve, sepse janë shumë mizorë për këtë dhe nëse Federata Ruse pranon se mund të arrijë interesa më të mira si të përcaktuara prej tyre, nuk do të presë as një orë për të hequr qafe konceptin e botës serbe.

TheGeopost: Si e shihni konceptin e nacionalizmit tek qytetarët në Ballkan, a do të rritet?

Mendoj se shumë varet nga proceset që ndodhin në Bashkimin Evropian, thuajse Gordon Broën paraqiti një tezë se në thelb liberalizmi është në rënie dhe se vendin e tij e zë nacionalizmi, duke folur në nivel global dhe veçanërisht brenda Bashkimit Evropian. Pra, pyetja është se si do të shkojë ai proces thjesht, por ajo që është e sigurt, ndoshta jo në një vit, dy apo pesë, nëse ky proces vazhdon, nominalisht do të krijojë grupe konfliktuale, të cilat do të vënë në pikëpyetje mbijetesën e vetë Bashkimit Evropian dhe është e sigurt se do të sjellë pasoja negative në zonën e Ballkanit përsa i përket disa tensioneve të reja.

Pra, përshtypja ime është se duhet luftuar vazhdimisht për vlerat që u fituan në territorin e Evropës pas Luftës së Dytë Botërore, që janë të drejtat dhe liritë e njeriut dhe demokracia, kjo është një formulë që vlen jo vetëm për Zona e Ballkanit, është e vlefshme dhe për zonën e Evropës, dhe mendoj se është një luftë e vazhdueshme. Nacionalizmi, duke përdorur fjalët e Vaclav Havel, është një demon që është vazhdimisht i pranishëm dhe që ka shumë pak hapësirë për t’u zgjuar dhe për të shkaktuar zemërim në mendjet e shumë njerëzve, dhe se zemërimi më pas çon në konflikte, çon në vuajtje që tashmë janë dëshmuar  90 vjet në zonën e Ballkanit, si dhe gjatë Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore në zonën e Evropës dhe në fund të asaj që po shohim sot në territorin e Ukrainës.