Një udhëzues i thjeshtë për votimin presidencial

Amerikanët do të shkojnë në qendrat e votimit në nëntor për të zgjedhur presidentin e ardhshëm të vendit.

Bëhet e ditur se votimi do të ndiqet nga afër në mbarë botën.

Ata gjithashtu do të votojnë për anëtarët e Kongresit, të cilët luajnë një rol kyç në miratimin e ligjeve që mund të kenë një efekt të thellë në jetën amerikane.

Kur janë zgjedhjet presidenciale në SHBA?

Zgjedhjet e vitit 2024 janë të martën, më 5 nëntor 2024.

Fituesi do të shërbejë për një mandat katër vjeçar në Shtëpinë e Bardhë, duke filluar nga janari 2025.

Presidenti ka fuqinë të miratojë disa ligje vetë, por kryesisht ai ose ajo duhet të punojë me Kongresin për të miratuar ato.

Në skenën botërore, lideri amerikan ka liri të konsiderueshme për të përfaqësuar vendin jashtë vendit dhe për të udhëhequr politikën e jashtme.

Kush janë kandidatët dhe si propozohen?

Dy partitë kryesore propozojnë një kandidat presidencial duke mbajtur një seri votash të quajtura primare shtetërore dhe grupe parlamentare, ku njerëzit zgjedhin se kush duan të udhëheqë partinë në zgjedhjet e përgjithshme.

Në Partinë Republikane, ish-presidenti Donald Trump fitoi mbështetjen e partisë së tij me një avantazh masiv ndaj rivalëve.

Ai u bë kandidati zyrtar republikan në një konventë partie në Milwaukee, Wisconsin. Trump zgjodhi senatorin e Ohajos JD Vance për të qenë zëvendëspresidenti i tij.

Për demokratët, zëvendëspresidentja Kamala Harris iu bashkua garës pasi presidenti Joe Biden u tërhoq dhe asnjë demokrat tjetër nuk qëndroi kundër saj.

Shoku i saj kandidat është guvernatori i Minesotës, Tim Walz.

Ka edhe disa kandidatë të pavarur që konkurrojnë për president, shkruan BBC, përcjell Telegrafi.

Një nga më të shquarit ishte Robert F Kennedy Jr, nipi i ish-presidentit John F Kennedy, por ai e pezulloi fushatën e tij në fund të gushtit.

Çfarë përfaqësojnë demokratët dhe republikanët?

Demokratët janë partia politike liberale, me një axhendë të përcaktuar kryesisht nga shtytja e saj për të drejtat civile, një rrjet i gjerë sigurie sociale dhe masa për të adresuar ndryshimet klimatike.

Republikanët janë partia politike konservatore në SHBA. E njohur gjithashtu si GOP, ose Partia e Vjetër e Madhe, ajo ka mbrojtur taksat më të ulëta, zvogëlimin e madhësisë së qeverisë, të drejtat e armëve dhe kufizime më të forta për imigracionin dhe abortin.

Si funksionojnë zgjedhjet presidenciale në SHBA?

Fituesi nuk është personi që merr më shumë vota në të gjithë vendin. Në vend të kësaj, të dy kandidatët konkurrojnë për të fituar garën në 50 shtete.

Shumica e shteteve anojnë shumë nga njëra palë ose tjetra, kështu që fokusi është zakonisht në një duzinë apo më shumë shtete ku secili prej tyre mund të fitojë.

Këto njihen si shtetet e fushëbetejës.

Është e mundur që një kandidat të fitojë shumicën e votave në nivel kombëtar – siç bëri Hillary Clinton në 2016 – por gjithsesi të mposhtet nga kolegji zgjedhor.

Kush mund të votojë në zgjedhjet presidenciale në SHBA?

Shumica e qytetarëve amerikanë që janë 18 vjeç e lart kanë të drejtë të votojnë në zgjedhjet presidenciale.

Çdo shtet përveç Dakotës së Veriut kërkon që njerëzit të regjistrohen përpara se të mund të votojnë.

Siç raportohet, çdo shtet ka procesin dhe afatin e vet të regjistrimit të votuesve.

Shtetasit amerikanë që jetojnë jashtë vendit mund të regjistrohen për të votuar dhe të kërkojnë një fletëvotim postar duke plotësuar Aplikacionin Federal të Kartës Postare (FCPA).

Votimi i hershëm në disa shtete – duke përfshirë shtetet vendimtare të lëvizjes Xhorxhia dhe Karolinën e Veriut – tashmë është duke u zhvilluar.

Kush tjetër do të zgjidhet në nëntor?

E gjithë vëmendja do të jetë se kush do të fitojë presidencën, por votuesit do të zgjedhin gjithashtu anëtarët e rinj të Kongresit – ku miratohen ligjet – kur të plotësojnë fletëvotimet e tyre.

Kongresi përbëhet nga Dhoma e Përfaqësuesve, ku të gjitha 435 vendet janë për zgjedhje, dhe Senati, ku 34 vende janë duke u kontestuar.

Republikanët aktualisht kontrollojnë Dhomën e Përfaqësuesve, e cila nis planet e shpenzimeve.

Demokratët janë në krye të Senatit, i cili voton për emërimet kryesore në qeveri.

Këto dy dhoma miratojnë ligje dhe mund të veprojnë si një kontroll mbi planet e Shtëpisë së Bardhë nëse pala kontrolluese në secilën dhomë nuk pajtohet me presidentin.

Kur do ta dimë se kush i ka fituar zgjedhjet?

Zakonisht fituesi shpallet natën e zgjedhjeve, por në vitin 2020 u deshën disa ditë për të numëruar të gjitha votat.

Periudha pas zgjedhjeve njihet si tranzicion.

Kjo i jep kohë administratës së re për të emëruar ministrat e kabinetit dhe për të bërë plane për mandatin e ri.

Presidenti betohet zyrtarisht në detyrë në janar në një ceremoni të njohur si inaugurimi, i mbajtur në shkallët e ndërtesës së Kapitolit në Uashington. /Telegrafi/