Më shumë se mercenarë: Çfarë po bën ‘Wagner-i’ rus në Afrikë?

Kontraktori ushtarak privat i mbështetur nga Kremlini po përdor sipërmarrje të dyshimta biznesi “për të ushtruar një lloj diplomacie jozyrtare ruse” në të gjithë kontinentin afrikan, thonë studiuesit.

Si dhe ku funksionojnë ata?

Në fillim, prania e tyre vlerësohej si thashethem. Më vonë, si “një sekret i hapur”. Por mijëra mercenarë me Grupin Wagner të Rusisë janë aktivë në një numër vendesh afrikane, shkruan Deutsche Welle, përcjell Telegrafi.

Në Republikën e Afrikës Qendrore, për shembull, 1,890 të ashtuquajtur “instruktorë rusë” po mbështesin trupat qeveritare në luftën civile në vazhdim, sipas ambasadorit rus.

Veç kësaj, në Libi, deri në 1200 mercenarë Wagner besohet se po luftojnë në anën e udhëheqësit rebel Khalifa Hifter.

E në Mali, junta ushtarake pro-ruse, antiperëndimore ka sjellë gjithashtu qindra luftëtarë Wagner në këtë vend. Atje, ata janë akuzuar se kanë kryer shkelje të rënda të të drejtave të njeriut.

Por prania e Grupit Wagner në Afrikë shtrihet shumë më tepër se kaq, thonë ekspertët.

“Vetë Wagner është zhvilluar me kalimin e kohës si një organizatë që është shndërruar nga një kontraktues ushtarak thjesht privat në një shumëllojshmëri aleancash dhe marrëdhëniesh biznesi, dhe një rrjet kompanish. Kështu, disa prej tyre paraqesin kompani në të gjithë vendet në të cilat operojnë në kontinentin afrikan”, ka thënë në Konferencën e Sigurisë në Mynih, analisti Julian Rademeyer.

Sipas shkrimit në fjalë, Rusia kërkon një ndikim më të madh në Afrikë dhe Grupi Wagner ka të ngjarë të jetë pjesë e kësaj “diplomacie” po aq sa vizitat shtetërore të ministrit të Jashtëm, Sergey Lavrov, bashkëpunimi ushtarak dhe marrëveshjet e armëve, dhe në disa raste edhe dërgesat falas të ushqimit dhe plehrave.

Ndryshe, grupi Wagner u themelua në vitin 2014 nga biznesmeni Yevgeny Prigozhin.

Besnik ndaj presidentit rus Vladimir Putin, ai dhe grupi që atëherë janë bërë një lojtar i domosdoshëm i sektorit privat për interesat ruse.

Ndërkohë hulumtimi nga Iniciativa Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional (GI-TOC) ka zbuluar se Grupi Wagner është angazhuar gjithashtu në fushata për të ndikuar mbi popullsinë afrikane.

Kremlini e përdor Wagnerin si një “instrument të diplomacisë në Afrikë”, ka thënë për DW një përfaqësues i grupit kërkimor “All Eyes on Wagner”, i cili monitoron aktivitetet e Wagner në mbarë botën.

DW thotë se e di identitetin e përfaqësuesit, por e përdor pseudonimin Gabriel për arsye sigurie.

Hulumtimet ndërkombëtare kanë zbuluar gjithashtu se marka Wagner është aktive në fusha që shtrihen shumë përtej sigurisë.

Në korrik, “All Eyes on Wagner” bashkëpunoi me 11 media evropiane për të zbuluar sesi grupi ka realizuar përfitime masive me lëndë drusore të çmuara tropikale nga Republika e Afrikës Qendrore.

Sipas raportit, qeveria në Bangui i dha një filiali të drejta të pakufizuara për prerje në 187,000 hektarë.

Rasti i minierës së arit Ndassima, gjithashtu në Republikën e Afrikës Qendrore, është i ngjashëm.

Raportet thonë se një koncesion u tërhoq nga një kompani minerare kanadeze në favor të një nga Madagaskari që shfaqet në raportin GI-TOC si një filial i Wagner.

Dhe aktivitetet ekonomike të rrjetit Wagner në Afrikë duket se po rriten në intensitet, pavarësisht nga fakti se mercenarët e tij tani po luftojnë hapur gjithashtu për Rusinë në luftën e saj kundër Ukrainës.

“Në disa raste, një numër i madh i kontraktorëve ushtarakë privatë të Wagner u tërhoqën për të shkuar dhe për të luftuar në luftën në Ukrainë, por të tjerët mbeten ende atje”, ka thënë analisti i GI-TOC, Rademeyer. “Aktivitetet po vazhdojnë, sigurisht në një nivel të zvogëluar. Por nuk ka asnjë tregues se lufta në Ukrainë po çon në një tërheqje të plotë të kontraktorëve ushtarakë privatë të Wagner nga Afrika”.

Përkundrazi: Pak para përvjetorit të fillimit të luftës më 24 shkurt, Wall Street Journal, duke cituar burime të inteligjencës amerikane, raportoi se grupi Wagner po punonte me rebelët vendas për të planifikuar një grusht shteti në Çad.

“Shqetësimi është se Wagner do të vazhdojë të rritet brenda një konteksti afrikan nëse nuk ka ndërhyrje për të parandaluar ato ndikime, dhe gjithashtu nëse partnerët dhe vendet evropiane nuk punojnë shumë më mirë me homologët e tyre afrikanë”, ka vlerësuar ndër tjerash Rademeyer. /Telegrafi/