Kur Fishta skiconte ndërhyrjet arkitektonike në Kuvendin françeskan

Kjo fotografi e Kel Marubit është bërë më 30 korrik 1938 – viti i fundit që Padër Gjergj Fishta do të mbante rolin e Provincialit të Provincës Françeskane. Aty është në Bibliotekën e Kuvendit, e themeluar në 1875, ndër më të vjetrat në Shqipëri, e cila numëron sot rreth 15 mijë vëllime.

Në sallën e kësaj biblioteke, së bashku me Atë Leon Kabashin, sekretar i tij dhe drejtori i parë i Bibliotekës Françeskane, Padër Gjergji, i apasionuar pas arteve pamore, po skicon në letër projektin e ndërhyrjeve arkitektonike në Kuvend, ndërsa françeskani i ri, i diplomuar fillimisht për filozofi e teologji në Sienë e më pas për pikturë në Akademinë e Artit në Firence, e ndjek me kujdes.

Fishta ua kushtoi një pjesë të jetës studimeve në arkitekturë e pikturë dhe skicat e tij ruhet sot në fondin personal në AQSH.

Në librin “Atë Gjergj Fishta”, përgatitur për botim pas vdekjes nga At Benedik Dema më 1943, ndër kumtesat e artikujt gjejmë edhe atë të At Leon Kabashit të titulluar “At Gjergj Fisht ndër arte”. Ndër të tjera ai kujton: “Ndiqja kursin e dytë të Akademisë së Pikturës në vitin 1933 kur më ra rasti të vizitoj muze e disa pinakoteka të Italisë bashkë me të. Jam bindur atëherë se si dinte ai, pa qenë ndjekës i ndonjë Akademie, për të dhënë gjykime e për të bërë krahasime të hollësishme, të shijonte bukuritë dhe shprehjet e brendshme të artit. Kur ndodheshim përpara ndonjë ndërtese arkitektonike vërtetë të bukur, unë nuk flisja. Ai vetëm ulej dhe për nja një gjysmë ore nuk ia ndante sytë. Ajo ndërtesë organike e racionale korniqesh, shtyllash, hijesh e dritash i fliste shpirtit të tij si poet e si artist”.

Pak vite pas shkrepjes së kësaj fotografie, me ardhjen e regjimit komunist, eshtrat e Padër Gjergjit do të zhvarroseshin për të mos u gjetur më kurrë, ndërsa atë Leon Kabashi do të kalonte jetën e tij në burgjet e diktaturës, ku në fshehtësi do të vazhdonte të kultivonte dijen në art dhe arkitekturë. /Gazeta “Shqiptare”/