Papunësia tek të rinjtë është dyfish më e madhe nga shkalla e përgjithshme e papunësisë në vend dhe është 47 për qind. Vështirësitë e të rinjve që të kalojnë shpejtë prej shkollës në drejtim të punës është si rezultat i zbrazëtirës që paraqitet në aftësitë që ata i kanë dhe ato që i kërkon vendi i punës. Ekspertët thonë se kjo zbrazëtirë është aq e madhe sa që punëdhënësit parapëlqejnë të kenë punëtorë me ndonjë përvojë, në mënyrë që të ulin shpenzimin e integrimit të atij punëtori. Siç thonë nga Lidhja e Sindikatave të Maqedonisë, te papunësia e të rinjve janë dy faktorë kyçe – hapja e vendeve të reja të punës dhe ndryshimi i sistemit arsimor.
“Shembull i mirë është informatika, e cila mësohet në arsimin sipëror. Por të rinjtë janë mjaft fleksibil, më të lirë dhe nuk janë aq në disponim të punojnë me pagë të ulët. Kështu paraqitet kuadër deficitar, si informaticientët, që të largohen nga vendi. Sa për krahasim, në Gjermani, Greqi dhe vende të tjera evropiane bëhen programe të posaçme ku përcillen nevojat e tregut”, shpjegojnë nga LSM. Sipas Institutit për Hulumtime Ekonomike dhe Politikave “Finance Think”, vërehet lëvizje e ndryshme e shkallëve të papunësisë së të rinjve gjatë tri viteve të fundit në përputhje me gupmoshat.
“Tek grupmosha 15-19 vjet, dukshëm vërehet rritja e shkallës së papunësisë, edhe atë për 12 për qind të pikëve, ndërsa te dy grupmoshat tjera ka ulje të papunësisë për 3 deri në 5 për qind të pikëve. Duhet të vërtetohet se cilat masa dhe shërbime japin rezultate më të mira që do të sjellin deri te përdorimi më efikas i mjeteve të kufizuara financiare të dedikuara për masat aktive për punësim dhe do të formulohen masa, programe dhe shërbime në pajtim me nevojat e vërteta të të rinjve, por edhe të të gjitha kategorive tjera të personave të papunësuar”, shpjegojnë nga “Finance Think”. Prej aty thonë se është i nevojshëm një set i masave që në mënyrë të drejtpërdrejtë do të targetojnë të rinjtë prej moshës 15 deri në moshën 19 vjeçare.
“Këto aktivitete duhet të jenë në drejtim të motivimit të tyre dhe mentorimit personal në procesin e përfshirjes në tregun e punës ose derikualifikimin e tyre me aftësi dhe njohuri në pajtim me kërkesat e tregut të punës, që do të kishte sjellë deri në rritjen e punësimit të tyre”, konsiderojnë nga instituti. Ata thonë se duhet të sigurohen grante për praktikë, përmes të cilave kompania do të mundësojë personi i ri i porsa punësuar të kalojë së paku tri vende të ndryshme të punës në kuadër të kompanisë në lidhje me aftësitë që i posedon, dhe pastaj të japë propozim për atë çka më mirë i përshtatet aftësive të tij.
“Është e nevojshme të aplikohet praktikë e domosdoshme gjatë shkollimit, promovim i arsimit joformal dhe subvencionim i kompanive me teknologji të lartë për dizajnim dhe porosi të kurseve afatshkurta për të rinjtë që nuk janë as në arsim, as të punësuar, si dhe zhvillim të trajnimeve shumë specifike (si p.sh saldues me argon), me çka do të sigurohen mundësi për personat e papunë të fitojnë aftësi në rast të punësimit të pamjaftueshëm”, shtojnë nga “Finance think”. Profesori universitar Marjan Petreski konsideron se papunësia e të rinjve është problem i vazhdueshëm në Maqedoni dhe shënon trend të butë të uljes.
“Të rinjtë ende mbeten kategoria më e ekspozuar e papunësisë. Gjithashtu, e lartë është edhe shkalla e atyre të rinjve që nuk janë të punësuar, por nuk janë as edhe në asnjë lloj arsimi ose trajnimi. Vështirësitë e të rinjve që të kalojnë shpejtë prej shkollës në drejtim të punës është si rezultat i zbrazëtirës që paraqitet në aftësitë që ata i kanë dhe ato që i kërkon vendi i punës”, shpjegon Petreski. Shpesh kjo zbrazëtirë është aq e madhe, thotë ai, sa që punëdhënësit parapëlqejnë të kenë punëtorë me ndonjë përvojë, në mënyrë që të ulin shpenzimin e integrimit të atij punëtori me detyrat e punës.
“Elementi i dytë i rëndësishëm janë pritjet e larta që të rinjtë i gjenerojnë pas përfundimit të shkollimit. Ata shpesh presin punë ideale, me pagë të lartë, dhe shumë shpesh fokusin e vendosin te diploma, në vend se te aftësitë që i posedojnë. Gjithsesi, problemi i pagesës është problem i përgjithshëm i tregut të punës, posaçërisht në kushte kur të rinjtë lehtë fitojnë informatë për pagat në tregjet e huaja të punës, dhe ajo shton nxitjen e dëshirës së tyre për të migruar”, thekson Petreski.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëDroni i policisë iu heq nga duart shqiptarëve 2.8 milionë paund, burg pas zbulimit të “fabrikës” së drogës në Angli
Reshjet e shiut, vërshohen disa rrugë në Prishtinë
Konfiskimi i armatimit në veri, Kurti: Siguria e njerëzve dhe e vendit - prioritet i Qeverisë
Zbardhen detaje nga vrasja e 43-vjeçarit në Tropojë, viktima dhe autori ishin shokë
Guri për padinë e Pecit: Absolutisht e pa logjikshme, në asnjë vend nuk mundesh me padit paditësin
Philip Reeker: Dialogu Kosovë-Serbi nuk do të jetë prioritet për administratën e Trumpit
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
25% zbritje në çizmet Adidas Terrex? Zgjate dorën!
Hej djem! Super xhaketa e Adidas tani vjen me zbritje ekskluzive vetëm për ju
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
A don me u dok si zotni këtë sezon të dasmave?
Më të lexuarat
Sancho mund të largohet nga Chelsea, por jo nga Anglia – atë e do me ngulm rivali i tyre
Një epokë e re në bashkëpunimin ushtarak: Ja se si vendet anëtare të BE-së "po bashkohen për një mbrojtje të avancuar”
Ish-deputetët e LVV-së kritikojnë kryeministrin Kurti për mungesën e fokusit në bashkimin kombëtar
"Kam 90 për qind gjasa që s'do mbijetoj", zbardhet biseda telefonike që Diana realizoi me babanë e saj para se të largohej nga BBVK
Publikohen pamjet tronditëse të momenteve të fundit të Liam Payne sa ishte gjallë - stafi i hotelit kryen lëvizje të çuditshme dhe ka mospërputhje të kohës
Zyrtari i lartë ushtarak britanik: Jemi të gatshëm qysh sonte të luftojmë me Rusinë