Njeriu që shkaktoi krizën ndërmjet dy vendeve: Kush është Andrew Brunson, pastori i SHBA-së i liruar nga Turqia?

Një gjykatë turke të premten urdhëroi lirimin e pastorit amerikan Andrew Brunson, i cili është mbajtur për dy vitet e fundit në Turqi, në një rast që shkaktoi një krizë ndërmjet SHBA-ve dhe Turqisë.

Siç shkruan Aljazeera, përcjell Telegrafi, një gjykatë në Izmir dënoi Brunsonin për akuzat lidhur me terrorin dhe e dënoi atë me tre vjet, një muaj dhe 15 ditë burg.

Megjithatë, Brunson u lirua “duke marrë parasysh kohën e shërbyer dhe sjelljen e tij të mirë në gjyq, me gjykatën heqjen e arrestit të tij në shtëpi dhe ndalimin e udhëtimit jashtë shtetit”.

Predikuesi evangjelik 50 vjeçar u burgos në tetor të vitit 2016, pas një përpjekje të dështuar të grushtit të shtetit në korrik, nga i cili humbën jetën 250 persona dhe u lënduan rreth 2.000 të tjerë.

Turqia fajësoi Fethullah Gulenin, një ish-aleat i presidentit turk Rexhep Tajip Erdogan, për grusht shtetin e dështuar. E Gulen, i cili ka mohuar çdo përfshirje, jeton në SHBA në një mërgim të vetëshpallur.

Brunson u arrestua, i akuzuar për terrorizëm nga qeveria turke “për lidhje të dyshuara me organizimin e Gulenit dhe përpjekjet për të kthyer kurdët në krishterim, për të mbjellë mosmarrëveshje në Turqi, sipas padisë së tij”.

Ai kishte qenë nën arrest shtëpie që nga korriku.

Predikuesi fillimisht nga Karolina e Veriut ka jetuar në Turqi për dy dekada. Ai është pastor i një kishe në Izmir, një kongregacion i vogël me rreth 25 vetë.

Brunson dhe gruaja e tij rritën tre fëmijë në Izmir, një qytet turk në bregun e Egjeut, sipas The Economist, përcjell Aljazeera.

Fëmijët e tij janë arsimuar në shkollat turke dhe dy prej tyre kanë lindur aty, sipas Qendrës Evropiane për Ligj dhe Drejtësi, e cila ka avokuar për lirimin e pastorit.

Ndikimi në marrëdhëniet SHBA-Turqi

Paraburgimi i predikuesit amerikan ndikoi negativisht në marrëdhëniet SHBA-Turqi, duke shkaktuar sanksione dhe tarifa kundër Ankarasë.

Presidenti i SHBA-ve, Donald Trump, i cili kishte bërë thirrje për lirimin e pastorit, tha se një “patriot i madh” po mbahej “peng”.

E “shpata diplomatike” shtoi presion në ekonominë turke, duke ulur vlerën e monedhës turke, lirën.

Turqia është një aleat i rëndësishëm i SHBA-së dhe Bashkimit Europian. Ankaraja luan një rol të fortë në Lindjen e Mesme, duke përfshirë zbutjen e krizës së refugjatëve dhe duke vënë presion mbi qeverinë e Presidentit Bashar al-Assad në Siri.

“Shikoni, qeveria turke bëri një gabim të madh në mos lirimin e Pastorit Brunson”, kishte thënë këshilltari i Sigurisë Kombëtare i SHBA, John Bolton, për agjencinë e lajmeve Reuters në një intervistë gjatë një vizite në Izrael, shkruan aljazeera, përcjell Telegrafi.

Gjithashtu rasti i Brunson është bërë një çështje për ungjillorët e SHBA-së, një segment që vlerësohet si i fuqishëm i mbështetjes së Trump.

Zëvendëspresidenti Mike Pence, vetë një ungjillik, tha se “Brunson është një njeri i pafajshëm, nuk ka dëshmi të besueshme kundër tij”, në korrik, përpara se të kërcënonte me “sanksione të rëndësishme për Turqinë”.

Ndërsa John Fea, profesor në Kolegjin Messiah dhe autor i “Beso Mua: Rruga Ungjillore për tek Donald Trump”, i tha agjencisë turke Ahval se “Liria fetare ishte një nga premtimet më të rëndësishme të fushatës së Trumpit për ungjillorët amerikanë”.

Reagimi turk

Sipas medias shtetërore turke TRT World, lobistët e krishterë në Uashington, e shtynë çështjen e Brunson në mesin e ligjvënësve dhe rekomanduan sanksione kundër Ankarasë.

Ndërkohë udhëheqësit turq hodhën poshtë në mënyrë të përsëritur thirrjet amerikane për lirimin e Brunson.

“Përpjekja për të detyruar qeverinë time për të ndërhyrë në procesin gjyqësor nuk është në përputhje me kushtetutën tonë apo vlerat tona të përbashkëta demokratike”, paralajmëroi presidenti turk, Recep Tayiip Erdogan në një pjesë të opinionit të New York Times të botuar në gusht.

Burgosja e Brunsonit nxiti gjithashtu akuza se fetë e pakicave në Turqi ishin nën “presion” nga qeveria që pengonin praktikën e besimeve të tyre.

Megjithatë, udhëheqësit e çdo besimi të pakicës, përfshirë figurat e bashkësisë së krishterë të Turqisë, nënshkruan një deklaratë të përbashkët në korrik që mohoi ndërhyrjen e qeverisë në praktikumin e besimeve të tyre. /Telegrafi/