Rritet mosha e martesës në Shqipëri

Një në çdo shtatë vajza në Shqipëri martohen pa mbushur 19 vjeç ndërsa gjashtë për qind e lindjeve bëhen nga nëna nën 19 vjeç. Megjithatë, mosha e martesës është rritur dhe numri i martesave në moshë të re është pakësuar gjatë vitit të kaluar.

Mosha mesatare e martesës për shqiptarët u rrit në 30.4 vjeç për meshkut dhe 25.1 vjeç për femrat gjatë vitit 2016 ndërkohë që numri i vajzave të martuara në moshë të re ra ndjeshëm në krahasim me vitin 2015, bëhet e ditur nga statistikat e reja të publikuara nga Instituti i Statistikave.

Mosha mesatare e martesës së djemve u rrit nga 29.6 vjeç që qe më 2015 në 30.4 ndërsa mosha mesatare e martesës së vajzave u rrit nga 24.1 në 25.1. Mosha mesatare e martesës është rritur vazhdimisht që nga viti 1990, kur djemtë martoheshin mesatarisht në 27.3 vjeç ndërsa vajzat në 23 vjeç.

Hendeku mes moshës mesatare të djemve dhe vajzave u zvogëlua lehtë në vitin 2016 në 5.3 vjet ndërsa pati shënuar kulmin në vitin 2009, kur dhëndurët ishin mesatarisht 6 vjet më të mëdhenj se sa nuset.

Në vitin 2016 u regjistruan 22,562 martesa, nga të cilat, rreth 3300 martesa i kishin nuset më pak se 19 vjeç ndërsa 179 martesa i kishin nuset më shumë se 50 vjeç. Numri i martessave në moshë të re ka rënë ndjeshëm gjatë viteve të fundit. Në vitin 2007 p.sh, 29 e vajzave të martuara qe më pak se 19 vjeç ndërsa në vitin 2016 nën 18 vjeç qenë vetëm 15 për qind e vajzave. Shqipëria nuk e lejon martesën nën 18 vjeç me përjashtim të rasteve të rralla, kur leja për martesë jepet nga gjykatat për shkaqe të tilla si shtatëzania në moshë të re.

Nga djemtë, pati vetëm 88 raste kur dhëndri qe nën 19 vjeç.

Pjesa më e madhe e martesave për vajzat kryhen nga mosha 20 deri në 30 vjeç ndërsa për djemtë nga mosha 25 deri në 34 vjeç.

Lindjet në moshë të re pësuan gjithashtu rënie. Gjatë vitit 2016 pati më pak se 2 mijë lindje të kryera nga nëna që kishin më pak se 19 vjeç, ose 6 për qind e totalit të lindjeve. Kulmi në këtë tregues është shënuar në vitin 2008, kur 8.2 për qind e nënave kishte më pak se 19 vjeç. Situata në këtë drejtim është gjithsesi më keq nga sa ka qenë në fillim të viteve 1990. Në atë periudhë, më pak se 3 për qind e lindjeve i përkisnin nënave nën 19 vjeç.

INSTAT publikon gjithashtu edhe martesat sipas muajit të regjistrimit si dhe lindjet sipas muajit të lindjes. Në mënyrë josurprizuese, gushti rezulton muaji më i pëlqyer i martesave pasuar nga shtatori e tetori ndërsa qershori rezulton muaji më i papëlqyer për celebrime.

Sa i përket lindjeve, shtatori rezultoi muaji me numrin më të madh të bebeve të sjella në jetë pasuar nga korriku e gushti. Shkurti e marsi qenë muajt me numrin më të vogël të lindjeve. /BIRN/