Mbi 1 miliard euro, mjete të kursimeve pensionale në Kosovë vazhdojnë të administrohen nga Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës (FKPK).
Sipas të dhënave zyrtare të Bankës Qendrore të Kosovës, 90 për qind e këtyre mjeteve janë të investuara në tregun e jashtëm.
Ndërsa, pjesa tjetër e mbetur e aseteve përbëhet nga investimet në letrat me vlerë të Qeverisë së Kosovës me 6.8 për qind por edhe një pjesë e mbetur në Fondin Pensional Slloven.
Por për njohësin e çështjeve bankare, njëherit investitor dhe punonjës në B-Capital me seli në Londër, Emanuel Bajra, problemi me të cilin FKPK-ja ballafaqohet tashmë në më shumë se një dekadë të ekzistencës së saj, është pikërisht lidhshmëria jo strategjike e saj me performancën e bursave dhe stoqeve ndërkombëtare duke e ekspozuar veten në termet dhe kushtet jo-stabile të këtyre bursave.
Sipas tij, FKPK-ja merr pjesë me një përqindje të konsiderueshme në disa kompani, ku nuk duhet të dihet se në nën-klasen e aseteve në këto fonde fshihen kompanitë që po pësojnë humbje të mëdha në bursa.
Ai merr shembull kompanitë teknologjike, firmat me ekspozim të lartë ndaj flukseve të kapitalit siç janë ato të borxheve të tregjeve emergjente, bonove të thesarit amerikan etj.
“Duhet të kemi parasysh se një përqindje e madhe e vlerës investuese të fondeve nën menaxhim nga FKP K-ja, janë koncentruar në aksione të bursës amerikane dhe kjo në vetvete paraqet një rrezikshmëri të lartë, pasi që aksionet amerikane janë të fryra dhe nuk paraqesin pasqyrë reale të performancë së kompanive pjesëmarrëse si pasojë e jo-stabilitetit që dollari amerikan paraqet në tregun e FOREX”, thotë Bajra.
Bajra sugjeron që Fondi i Kursimeve Pensionale i Kosovës duhet të ketë kujdes me strategjinë e investimeve në kushtet e sotme të tregjeve jo stabile në bursat ndërkombëtare.
“Fondi Pensional i Kosovës ndjek një strategji të investimeve të hapura ku pjesëmarrja direkte e investimeve në alokimin e fondeve bëhet nëpërmjet Fondeve Menaxhuese në Londër. Ekspozimi i investimeve të ndërmarra nga FKPK-ja bëhet ndaj klasave të aseteve me rrezikshmëri të lartë, ku kapaciteti i kthimit është shumë më i madh përderisa edhe rrezikshmëria e humbjeve dhe rënies së vlerës së portofolit investues është i madh”, vlerëson Bajra.
Ai shtoi se në fillim-vitin 2016, si pasojë e rënies së çmimit të naftës, krizës së bursave kineze, si dhe rrezikut të deflacionit në eurozonë, bursat në Londër FTSE dhe ajo e New Yorkut NASDAQ dhe S&P 500, pësuan rënie gati deri në 20% – kjo zyrtarisht u spekulua që futi tregjet ndërkombëtare në territor të “Bear Market” ose ulje drastike e vlerës së aseteve të të gjitha klasave që marrin pjesë në bursat ndërkombëtare.
“Si rrjedhojë, Fondi Pensional i Kosovës do të ketë mundësi që ka pësuar humbje gati 12 për qind të vlerës së përgjithshme të investimeve. Kjo nuk do të jetë e mundur të verifikohet pasi që FKPK-ja akoma nuk publikon figurat javore për përformancën e saj”, thotë më tej Bajra.
Nga ana tjetër, Vërshim Hatipi, zëvendëdrejtor i financave dhe IT-së në FKPK-së, thotë se mjetet e trustit janë të investuara në kompani me renome botërore.
“Paratë janë në tregjet financiare gjithsesi, nëpër kompanitë me renome botërore. Mjetet e Trustit janë të investuara në rreth 1700 kompani botërore”, ka bërë të ditur Hatipi.
Sa i përket normës së kthimit, Hatipi tregon se ato caktohen varësisht prej reitingut të kompanive.
“Norma e kthimit nuk është diçka e definuar specifikisht në çdo rast. Janë obligacionet e Kosovës kur ne i përcaktojmë normat dhe ato varen edhe prej maturitetit të tyre. Pra, nëse dikujt i jep borxh për gjashtë muaj, norma e interesit do të jetë më e ultë se sa dikujt që ia jep paratë borxh për dy vjet. Pra, këto i përcaktojnë edhe normat e kamatës, varet edhe prej rejtingut të kompanisë që e financojmë përmes parave të cilat i investojmë. Në vitin 2015 kemi pasur një kthim 2.3 për qind në kohën kur tregjet financiare të aksioneve kanë rënë 10 për qind”, ka shtuar më tej Hatipi.
Ai po ashtu ka treguar se janë rreth 100 milionë euro që Trusti i ka të investuara në borxhin publik të shtetit të Kosovës.
Ndërsa sa i përket investimeve në kompani të huaja me rrezik të lartë, ai tha se mundësitë për t’i investuar mjetet në Kosovë janë të limituara.
Ai tha se vitin 2015, Trusti e ka mbyllur me një fitim prej 30 milionë eurove ose në kthim neto që është diku afër 3 për qind. Ndërsa, këtë vit e kanë filluar me 1 miliard e 200 milionë euro.
Por Emanuel Bajra, ka dhënë disa sugjerime se si do të ishte më mirë të menaxhohen mjetet eFKPK-ja.
Ai tha se do të duhej të ndryshojë strategjinë e investimeve duke u shndërruar në Fond Sovran të Investimeve.
Po ashtu, sipas tij, FKPK-ja duhet të themelojë zyrën e saj të shitje-blerjeve të aksioneve me objektiv uljen e rrezikshmërisë së humbjeve vjetore dhe rritjen e ekspozimit ndaj klasës së aseteve të sigurta me kthim më të vogël afatshkurtër por më të sigurt afatgjatë. /Telegrafi/
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika
Kontrata kolektive ‘përplas’ sindikatat me pushtetin
IPKO mbështet edicionin e 13-të të konferencës më të madhe në rajon për teknologji – KosICT
IPKO vetëdijeson dhe mbështet komunitetin në kuadër të fushatës “Së bashku kundër kancerit” përmes aktiviteteve në Prishtina Mall
India, anëtare e BRICS refuzon de-dollarizimin - përqafon dollarin amerikan
Pensioni bazik rritet në 120 euro, i kontributpaguesve deri në 318 euro - ja nga sa do të marrin pensionistët pas rritjes prej 20 për qind
Meritaterm vazhdon kampanjën me super zbritje prej 33% për pompën termike më të mirë në treg, Toshiba
Foleja Home: Produkte cilësore dhe moderne për shtëpinë dhe zyren tuaj
Kjo është super platforma për menaxhimin e procesit të dhënies dhe marrjes me qera të veturave
Vezët Bio REA-s: Zgjedhje e shëndetshme për familjen tuaj
104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja
Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140
Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254
Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253
Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123
Atletet e famshme Reebook vijnë me zbritje t’hatashme
Kreativiteti i fëmijëve tuaj fillon me këtë tabelë të zezë nga Vitorja – Përfitoni 20% zbritje ekskluzive
A don me u dok si zotni këtë sezon të dasmave?
Kompletoje look-un me 50% zbritje
Rahatoj kamt’ qysh është ma s’miri këtë verë
Më të lexuarat
Arda Guler nga Turqia i dërgon mesazh Carlo Ancelottit për minutazhën te Real Madridi
Çfarë janë uraganet, sa të rrezikshëm janë dhe çfarë mund të ndihmojë në zbutjen e dëmeve?
Mbi 160 mijë euro, 696 kilogramë mjaltë e 250 kilogramë fasule ia gjejnë në shtëpi – Policia arreston të dyshuarin në Ferizaj për kontrabandë e tregti të ndaluar
Pamje nga vizita e Jakup Krasniqit te varri i vëllait, më pas i takon familjarët në fshatin e tij
Kaloi 50 mijë konkurrentë në audicion - kush është Nora Tushi, shqiptarja që po mahnit jurinë gjermane
Berisha: Do të dalin audio-incizime të tjera, do të na vijë turp