Kosova “Moderne”

Pas përfundimit të luftës në Kosovë u instaluan shumë institucione ndërkombëtare me misione të ndryshme (UNMIK, KFOR, EULEX, organizata të ndryshme qeveritare dhe joqeveritare). Ndikimi i tyre në jetën politike dhe sociale të Kosove ishte dhe vazhdon të jetë mjaft i madh. Por sa ishte kjo pozitive për sjelljen tonë si shoqëri?

Nëse i shikojmë veprimet tona, private dhe publike, të krijohet përshtypja se jemi në një botë në miniaturë, ku reflektohet lloj-lloj kulture (perëndimore, lindore), ndërsa elementi autokton po thuajse është mbetur në hije. Të folurit, veshja, bindjet fetare, shprehitë e sjelljes…, të gjitha janë të kopjuara nga të tjerët. Të merr malli të shikosh ose të dëgjosh diçka shqiptare.

Shqiptarët më nuk i ngjajnë vetes. Disa janë bërë “amerikan”, disa “evropian“, e disa “arab “, shumë pak prej tyre kanë arritur t’i mbajnë traditat dhe t’i kultivojnë ato. Ndoshta dikush mund të thotë se kjo është pasoj e globalizmit. Mendoj se jo.

Kjo duket se është ves i shqiptarëve të cilët ma me ëndje i aplikojmë shprehitë e të tjerëve se sa të vetat. Po nisemi nga fjalori i përdorur – gjuha jonë është mbushur me barbarizma. Që të dukemi më VIP përdorim shprehje të huaja “Okej“; “thanks “, e që të dukemi më fetar e apostrofojmë shpesh fjalën “inshalla“.

Nëse dalim te veshja, kur shohim dikë të ketë veshur diçka që simbolizon ngjyrën apo simbolet kombëtare, atë person do ta cilësojmë si njeri primitiv apo “rurallc” . Vetëm veshja me firmë mund të na bën të ndihemi më të pranueshme në raport me të huajt.

Pastaj te ushqimi – në shumicën e restoranteve të Kosovës mund të shërbehesh me ushqim italian, amerikan, në kohë të fundit edhe ushqim kinez, ndërsa shumë rrallë mund të gjesh ushqim autokton te vendit.

Kjo praktik po përcillet edhe te veprimet tona publike. Po i shikove televizionet tona, janë të stërmbushura me seriale spanjolle, turke apo latinoamerikane, kryesisht me tematik dashurie.

Nuk i kemi punët hiç me mirë edhe në institucionet fetare. Na u deshtë ta ndërtojmë katedralen, për të ju hyrë në hatër botës katolike, u vërshuam nga ndërtimet e xhamive, të stilit arab, sepse ashtu e kërkon bota arabe.

Pastaj kur jemi te festimi i festave me shumë i mbajmë ato të huajat: “Ditën e OKB-së”
“Ditën e falënderimeve të SHBA-së, “Ditën e Evropës“, ndërsa festat tona i kalojmë në heshtje (Demonstratat e Studenteve të 81-shës, Festën e Flamurit, Lidhjen e Prizrenit,…).

E tash po na kërkohet të ndryshojmë edhe historinë, sepse nuk po ndihet mirë miku i ynë, Turqia. Më vonë mund të bëjmë edhe diçka tjetër, jo pse është e nevojshme për ne, por pse të tjerët do të na e kërkojnë.

Është lehë të identifikohet kosovari i sotëm modern. Ai duhet të dijë disa fjalë anglisht, të ketë të veshur gardërobë me firmë, të dëgjoj muzikë hip-hop, të jetë vegjetarian dhe t’i kaloj pushimet në Spanjë, Turqi, apo Dubaj.

Gjithçka autoktone është në zhdukje e sipër. Por, mos të harrojmë se në këtë mënyrë nuk modernizohet vendi, po përkundrazi me verimet tona po i tregojmë botës se jemi një popull i cili pranon gjithë çka i servohet nga të tjerët.

Jemi një popull i lasht me një histori të pastër dhe me virtyte, andaj çdo njeri prej nesh këto vlera duhet t’i kultivoj dhe t’i promovoj para të tjerëve. Kështu do të jemi shumë më shumë të respektuar dhe vlerësuar nga bota e qytetëruar.