Projekti EUKOJUST, sa është arritur për sistemin e reformës në drejtësi në Kosovë?

Ambasadori i BE-së në Kosovë, Tomáš Szunyog, së bashku me Ministrin e Drejtësisë së Kosovës, kryesuesit e Këshillit Gjyqësor dhe Prokurorial si dhe drejtorin e Akademisë së Drejtësisë, prezantuan pikëpamjet e tyre për sistemin e reformës në drejtësi në Kosovë.

Projekti EUKOJUST, me një buxhet prej 7 milionë euro, ka filluar të zbatohet në tetor të vitit 2020 me objektivin e përmirësimit të sistemit të drejtësisë në Kosovë në përputhje me standardet evropiane dhe ndërkombëtare.

Projekti ka bashkëpunuar ngushtë me palët kryesore të interesuara si Ministria e Drejtësisë, Këshilli Gjyqësor dhe Prokurorial i Kosovës (KGJK dhe KPK), Akademinë e Drejtësisë dhe zyrën ligjore të Kryeministrit.

Përpjekjet e tyre kolektive synonin forcimin e koordinimit brenda sektorit të drejtësisë dhe lehtësimin e zbatimit të strategjisë së sektorit të Sundimit të Ligjit.

Ambasadori Szunyog, së bashku me ministren e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, dhe figura të tjera të shquara, ndanë njohuritë e tyre mbi efektivitetin dhe efikasitetin e Sistemit të Drejtësisë në Kosovë dhe progresin e bërë në reformat në drejtësi në kuadër të projektit EUKOJUST.

Projekti ndihmoi institucionet e drejtësisë së Kosovës në konsolidimin e kornizës ligjore dhe institucionale, forcimin e pavarësisë, paanshmërisë, llogaridhënies, profesionalizmit, cilësisë, efikasitetit dhe transparencës së gjyqësorit dhe gjithashtu përmirësimin e qasjes në drejtësi për çdo qytetar, veçanërisht për gratë dhe të pafavorizuara ose grupet e margjinalizuara.

Projekti arriti piketa të rëndësishme në katër objektivat e tij kryesore.

Sa i përket ‘Forcimit të Kapaciteteve dhe Koordinimit Ndërinstitucional’, projekti ka mbështetur institucionet e drejtësisë në arritjen e një Deklarate të Përbashkët të Përkushtimit për intensifikimin e veprimeve të përbashkëta në drejtim të avancimit të mëtejmë të sundimit të ligjit në Kosovë. U krijua një Mekanizëm Koordinues Ndërinstitucional; u zhvillua një Plan Veprimi për Zbatimin e Vlerësimit të Sistemeve TIK të Sektorit të Drejtësisë, si dhe u lehtësua organizimi i brendshëm dhe sistematizimi i Ministrisë së Drejtësisë. Gjithashtu, projekti ka ndihmuar në hartimin e manualeve për Bashkëpunimin Ndërkombëtar në Çështjet Civile dhe Penale si dhe zhvillimin e Planit Strategjik 2022 – 2025 për KPK-në .

“Pavarësia, paanshmëria dhe llogaridhënia’ është përmirësuar falë këshillave dhe mbështetjes së vazhdueshme të ofruar nga projekti. Në veçanti, ka pasur një mbështetje të vazhdueshme për përgjegjshmërinë, reformën e administratës dhe avancimin në karrierë për prokurorët; mbështetje për ndryshimet ligjore për përgjegjësitë disiplinore për prokurorët; themelimi i Komisionit të Etikës për Prokurorët; përmirësimi i cilësisë së të dhënave të mbledhura nga gjyqësori duke ofruar mbështetje; zhvillimi i sistemit E-File për KGJK-në si dhe digjitalizimi i regjistrave të gjykatave për Këshillin Gjyqësor të Kosovës.

Për ‘konsolidimin, harmonizimin dhe zbatimin e legjislacionit’, projekti mbështeti institucionet e Kosovës në ndjekjen e një qasjeje të re tematike e cila merr legjislacionin e BE-së si pikënisje për përafrimin e legjislacionit të Kosovës. Gjithashtu, ka ndodhur një proces efektiv i pastrimit të legjislacionit të Kosovës nga e kaluara. Në aspektin praktik, projekti mbështeti institucionet e drejtësisë në reformën e rëndësishme ligjore të hartimit të Kodit të Procedurës Civile; Ligji për Gjykatën Administrative; Ligji për Dhomën e Posaçme, Ligji për të Drejtën për Gjykim të Drejtë dhe Vlerësimet ex-post të akteve ligjore.

Është përmirësuar ‘Qasja në drejtësi’ për grupet e cenueshme dhe fuqizimi i komuniteteve përmes sesioneve informative ligjore, si dhe është përmirësuar ngritja e kapaciteteve për përkthyes dhe përkthyes të KGJK-së, KPK-së dhe MD-së. Forcimi i koordinimit të donatorëve për çështje kyçe të rëndësishme për të shmangur dyfishimin e veprimeve është një tjetër rezultat i mbështetjes së projektit për institucionet e Kosovës në këtë fushë të veçantë.

Projekti zbatohet nga Fondacioni Gjerman për Bashkëpunim Ligjor Ndërkombëtar (IRZ) si partner udhëheqës së bashku me partnerët e projektit: Qendra për Bashkëpunim Ligjor Ndërkombëtar (CILC; Holandë) dhe Ministrinë e Drejtësisë së Kroacisë.