“Nëse do të shkruash, shkruaj!”

Elena Ferrante

Nëse ndjen nevojën për të shkruar, atëherë absolutisht që duhet ta bësh. Mos u besoni atyre që ju thonë: Po ta them për të mirën tënde, mos e harxho kohën tënde kot. Arti i dekurajimit me fjalë të ëmbla praktikohet gjerësisht në shoqërinë e ditëve të sotme. Aspak nuk duhet t’u besoni as atyre që ju thonë: je tepër i ri (e re), të mungon eksperianca jetësore, prit. Ne nuk duhet ta shtyjmë momentin derisa të kesh jetuar sa duhet. Lexo mjaftueshëm, merr një dhomë personale me një tavolinë tënden, me dritare me pamje nga deti, eksperimento intensivisht, jeto në qytete stimuluese, tërhiqu në një kasolle në majë të malit, bëj fëmijë, udhëto sa të mundesh.

Botimi, nga ana tjetër, mund të shtyhet. Në fakt, mund të vendosësh edhe të mos botosh fare. Por, të shkruarit nuk duhet në asnjë mënyrë të shtyhet për “më pas”. Kur të shkruarit është mënyra jonë e të ekzistuarit në këtë botë, ai vazhdimisht do ta gjejë rrugën për t’u bërë pjesë e çdo aspekti të jetës: në dashuri, shkollë, profesion. Frymëzimi do të insistojë të jetë i pranishëm, edhe kur nuk ke as letër e as laps, sepse ne jemi adhurues të fjalës së shkruar dhe mendja jonë na dikton fjali edhe në mungesë të pajisjeve, me të cilat do t’i dokumentoje ato. Të shkruarit, e thënë shkurt, është gjithmonë aty, dhe na distancon edhe nga njerëzit që i duam më shumë, edhe nga fëmijët që na kërkojnë të luajmë me ta.

Ndjenja e fajit mbërrin shumë shpejt, kur mbarojmë së shkruari. Nëse arrin para se të kesh përfunduar, e nëse nuk mund ta shtypësh atë – nëse, me fjalë të tjera, përgjegjësia e dashurisë mbizotëron – epo, ndoshta kjo është një shenjë që tregon se shkrimi te ti nuk ka fuqi të mjaftueshme, se prirja jote është e dobët dhe se, fatmirësisht (po, fatmirësisht), në mes të njerëzve ti je më i/e mirë se artistët, shumica e të cilëve janë vetëm për veten e vet, tepër egocentrikë.

Por, kini kujdes: duhet të përmbahemi nga iluzionet e pafrytshme, krenare, mizore krijuese për një shenjë cilësie. Dëshira për t’i dhënë formë të shkruar botës, nuk është garanci për një letërsi të mirë. Shkrimi, edhe kur kemi një prirje të fortë, nuk prodhon domosdoshmërisht vepra të paharrueshme.

Dikush mund të jetë i suksesshëm, natyrisht, duke e transformuar zemërimin në shkrim, në një punë fitimprurëse. Por kurrë nuk mund t’i referohesh si plan afatgjatë, nga ana profesionale. Suksesi dhe prestigji që vjen me të, nuk dëshmojnë asgjë, veçanërisht nëse ambiciet letrare janë të larta. Ne mbetemi të pakënaqur dhe, me sukses apo jo, shkrimi do të vazhdojë të na kujtojë se është një vegël me të cilën mund të nxjerrim shumë më tepër nga sa kemi qenë në gjendje. Ushtrimi zgjat në mënyrë obsesive, dëshpërimisht, gjatë gjithë jetës sonë. Dhe nëse të tjerët na thonë që mjaft tani, ju keni dhënë gjithçka që mund të jepni, ne nuk i besojmë asaj, ne nuk duhet të besojmë. Deri në frymën tonë të fundit, ne do ta mundojmë veten me dyshimin se, vetëm në momentin kur duket se kemi fituar, në fakt kemi humbur. / The Guardian/Bota.al/