Të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, për më shumë se dy dekada kanë luftuar që t’u njihet statusi i viktimës, por që kur ka nisur procesi i verifikimit, shumë prej tyre kanë marrë statusin dhe një pension që nuk mjafton për nevojat e tyre, sidomos ato shëndetësore.
Mes vuajtjes për plagët në trup dhe shpirt, L.N, pret dëshpërueshëm çdo fund muaji për ta marrë pensionin e saj. Por shuma prej 230 eurosh që i merr si viktimë e dhunës seksuale në luftë nuk ia mbulojnë as për së afërmi shpenzimet e saj.
Ajo thotë se me këtë pension arrin t’i mbulojë disi shpenzimet e ushqimit për vete dhe familjen, por jo edhe për ilaçe.
“Ata mendojnë që ato 230 euro na mjaftojnë, por jo”, thotë ajo.
Në vitin 2014, Kuvendi i Kosovës miratoi një ligj që ua njeh statusin të mbijetuarave të dhunës seksuale gjatë luftës së viteve 1998-1999 në Kosovë. Ndërsa në vitin 2017, Qeveria ngriti një Komision për të verifikuar aplikacionet dhe u jep atyre statusin e viktimës.
Por L.N, thotë se sfida më e madhe për të është qasja në shërbime mjekësore.
Koha e luftës u ka sjellë pasoja të mëdha shëndetësore, por edhe paslufta ka vazhduar të jetë betejë tjetër për viktimat si L.N, që përballen me stigmatizimin, traumat dhe luftën për mbijetesë.
Mirlinda Sada, udhëheqëse e organizatës “Medica Gjakova”, një OJQ që ofron përkrahje shëndetësore dhe ekonomike për viktimat e dhunës seksuale të kohës së luftës në Gjakovë, thotë se po udhëheq një projekt që ofron mbështetje të specializuar shëndetësore për stafin mjekësor që do të punojë me këtë kategori të viktimave.
“Për momentin, janë duke u trajnuar 16 mjekë dhe teknikë mjekësorë për t’i trajnuar më pas edhe 100 mjekë e infermierë të tjerë, në mënyrë që ata të avancohen në trajtimin e viktimave të dhunës në baza gjinore dhe atyre të dhunës seksuale gjatë luftës”, thotë Sada.
Bazuar në të dhënat e Komisionit Qeveritar për Njohjen dhe Verifikimin e Statusit të të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale në Luftë, 1,351 persona kanë aplikuar për verifikimin e statusit të personave të dhunuar gjatë luftës në Kosovë.
Nga ky numër, deri tani janë trajtuar 1,133 raste dhe prej tyre, 892 kanë fituar statusin, 241 aplikues janë refuzuar, ndërsa 148 viktima janë në pritje të shqyrtimit të aplikacioneve të tyre.
Komisioni qeveritar ka dizajnuar një skemë e cila është projektuar për të mbrojtur identitetin e aplikuesve gjatë shqyrtimit të aplikimeve, duke u caktuar kode aplikimeve të tyre. Megjithatë, në të shumtën e rasteve, viktimat thirren për sqarime shtesë gjatë procesit të verifikimit të statusit të tyre.
Në shumicën e rasteve, komisioni kërkon raporte mjekësore nga viktimat, sidomos për ato që nuk janë regjistruar më parë si viktima lufte.
Megjithatë, deri tani shumë viktima kanë hezituar të aplikojnë për këtë status.
Veprore Shehu, udhëheqëse e organizatës “Medica Kosova”, një OJQ që gjithashtu ofron përkrahje shëndetësore e ekonomike për viktimat e dhunës seksuale thotë se shumë viktima hezitojnë të aplikojnë. “Problemi është ende te numri i madh i viktimave që hezitojnë të aplikojnë. Ne duhet të përpiqemi të inkurajojmë më shumë viktima për të aplikuar”, thotë Shehu.
Procesi i verifikimit për statusin e viktimës së dhunës seksuale që u mundëson viktimave të marrin një pension nuk ofron përfitime të mëtejshme dhe nuk i jep statusin e viktimës atyre që kanë vdekur si rezultat i dhunimit në kohën e luftës apo që më pas kanë kryer vetëvrasje.
Bazuar në skemën aktuale të pensioneve për viktimat e dhunës seksuale ato nuk kanë beneficionet e njëjta me viktimat tjera të luftës.
Përfitimet kryesore që viktimat e tjera të luftës marrin janë: pensione familjare, shërbim shëndetësor falas, përparësi në punësim, si dhe lirim nga taksat gjyqësore, taksat administrative publike, përfshirë edhe tatimet pronësore.
Një problem tjetër sipas Shehut është se procesi i verifikimit shpesh është traumatik për viktimat. “Shpesh po kërkohen dokumente shtesë për të mbështetur ngjarjen e përshkruar në formularin e aplikimit dhe ato shpesh kanë mungesë të mbështetjes së ngjarjes me ndonjë dokument mjekësor apo raport psikologjik”, thotë ajo.
Viktimat, sidomos ato nga zonat rurale, po hasin vështirësi që të sigurojnë nga qendrat mjekësore që u krijuan për refugjatët në Shqipëri, Maqedoni ose Mal të Zi pas dëbimit të tyre nga shtëpitë, dokumente që vërtetojnë se kanë marrë trajtim mjekësor si rezultat i dhunimit.
Shehu thotë se viktimat që nuk kërkuan trajtim ose nuk kanë ndonjë raport mjekësor, rrezikojnë që kërkesat e tyre t’u refuzohen.
“Marrja e statusit ka bërë që viktimat të zbulohen nga familjarët, sepse ato duhet të tregojnë si po i marrin ato 230 euro. Ato që vazhdojnë ta mbajnë sekret dhunimin nga burri ose fëmijët nuk aplikojnë fare”, thotë L.N. / Diellza Hoxha dhe Sanie Gashi Mehmeti/
Ky shkrim është produkt i trajnimit online për raportim gazetaresk në fushën e Ballafaqimit me të Kaluarën (BmK) /Gazetaria e sensibilizuar për konflikte, implementuar nga forumZFD-Programi në Kosovë. Pikëpamjet e shprehura në këtë shkrim janë përgjegjësi e autorit dhe ato në asnjë mënyrë nuk pasqyrojnë pikëpamjet e forumZFD.
Promo
Reklamo këtuLufta Prigozhin - Putin
Më shumëNga Rubrika

Prokuroria jep detaje për aksionin e fajdes në Prizren – të arrestuarit iu sekuestruan mbi 8 mijë euro dhe një veturë

Burg të përjetshëm për Elvin Kurtoviq për vrasjen në qendrën tregtare “Mavrovasja”

Një i vdekur dhe shtatë tjerë të lënduar në një aksident trafiku në Vushtrri

Specialja konfirmon vizitën e Thaçit, jep detaje

Hashim Thaçi arrin në Kosovë, shkak gjendja e rëndë shëndetësore e babait të tij

Pas banesave dhe parcelave, Prokuroria sekuestron edhe 55 mijë euro në rastin ndaj të pandehurit G.G

Fajde në Prizren ku kamata kalonte 100 mijë euro, Policia arreston 28-vjeçarin

U ndalua në Tiranë nga policia për vjedhje, gjendet i vetëvarur në qeli 46-vjeçari

Në Pejë do të ndërtohet fabrika e parë për prodhimin e municioneve, me mbështetje amerikane

104.5m² komfort – Banesë luksoze me pamje tërheqëse për zyret e juaja

Investoni në të ardhmen tuaj – bli banesë në ‘Arbëri’ tani! ID-140

Shitet banesa në Fushë Kosovë në një vendodhje perfekte – 80.5m², çmimi 62,000Euro! ID-254

Ideale për zyre – në qendër të Prishtinës lëshohet banesa me qira ID-253

Bli shtëpinë e ëndrrave tuaja në Prishtinë – ZBRITJE në çmim, kapni mundësinë tani! ID-123

Për vetëm 29.95€ me Telegrafi Deals dhe Melodia PX, këto patika bëhen tuajat!

Marrëveshje: Melodia Px dhe Telegrafi Deals janë dakordu që atletet Nike për femra ti ofrojnë për vetëm 69.95€, deri më 09 mars!

A do të shihemi në Balkan eCommerce Summit 2025?

Ekskluzivisht në Telegrafi Deals – Nike REAX nga 101€ në 79.95€!

Çfarë do të thotë DeepSeek AI për marrëdhëniet e SHBA me Kinën?
Më të lexuarat

"Shfrytëzimi që kanë dashur të bëjnë në kurriz të dhimbjes time" - operimi që iu premtua në BBVK 3 nuk u realizua, Anisa Veseli përfundon në polici?

"Po jam në kontakt me Eglin", Livia thyen heshtjen për gjendjen e Eglit pas daljes nga shtëpia e Big Brother VIP Albania 4

Notat e lojtarëve: Atletico Madrid 1-0 Real Madrid, dështon Vinicius

Ushtria amerikane kryen lëshim ajror të trupave në veri - patrullim rutinor në kufirin me Serbinë

Real Madridi eliminon Atleticon përmes penalltive, në çerekfinale takohet me Arsenalin

'Heroi i vërtetë' i PSG-së përballë Liverpoolit qëndronte pas Alisson Becker