Sot (2 prill) është Dita Botërore e Autizmit, e cila u kushtohet të gjithë personave me këtë çrregullim.
Çfarë është autizmi?
Spektri i çrregullimit të autizmit (ASD) është një term i gjerë që përdoret për të përshkruar një grup të çrregullimeve neuro-zhvillimore.
Këto çrregullime karakterizohen me probleme me komunikim dhe ndërveprim shoqëror.
Ky çrregullim i prek individët në të gjithë botën, pavarësisht racës, kulturës apo prapavijës ekonomike.
Megjithatë, sipas Qendrës për Kontroll dhe Parandalim të Sëmundjeve, autizmi bën dallime gjinore, ku është më i shpeshtë te djemtë sesa te vajzat, me një proporcion prej 4 me 1.
Sipas qendrës së lartcekur, vetëm në vitin 2014, 1 në 59 fëmijë janë diagnostikuar me autizëm.
Cilat janë simptomat e autizmit?
Simptomat e autizmit zakonisht bëhen të qarta në fëmijërinë e hershme, mes 12 dhe 24 muajve të moshës. Sidoqoftë, simptomat mund të shfaqen edhe më herët ose më vonë.
Simptomat e hershme mund të përfshijnë një vonesë në zhvillimin social ose në gjuhë.
Megjithatë, simptomat e autizmit mund të ndahen në dy kategori: 1) problemet me komunikim dhe ndërveprim shoqëror; 2) aktivitete apo sjellje të përsëritura apo të kufizuara.
Problemet me komunikim dhe ndërveprim shoqëror përfshijnë:
- Probleme me komunikim, duke përfshirë vështirësitë për t’i ndarë emocionet, interesat e përbashkët apo për ta mbajtur të gjallë një bisedë
- Problemet me komunikim joverbal, siç janë vështirësitë për të mbajtur kontakt me sy apo për ta lexuar gjuhën e trupit
- Vështirësitë për të zhvilluar apo mbajtur lidhje
Problemet me sjellje apo aktivitete të përsëritura/kufizuara përfshijnë:
- Lëvizje apo fjalë të përsëritshme
- Interesa apo preokupime të fiksuara
Çfarë e shkakton autizmin?
Shkaktari i saktë i autizmit nuk dihet. Hulumtimet e tanishme thonë se nuk ka shkaktar të vetëm.
Disa prej faktorëve të dyshuar të rrezikut për autizëm përfshijnë:
- Të pasurit një anëtar familjar me autizëm
- Mutacionet gjenetike
- Çrregullime tjera gjenetike
- Të pasurit prind shumë të vjetër
- Pesha e ulët gjatë lindjes
- Mosbalancimet metabolike
- Ekspozimi në metale të rënda apo toksina ambientale
- Historia me infeksione virale, etj.
Çfarë teste kryhen për ta diagnostikuar autizmin?
Diagnostikimi i autizmit përfshinë disa incizime të ndryshme, teste gjenetike dhe vlerësime tjera.
Si trajtohet autizmi?
Nuk ka ndonjë ilaç që e shëron autizmin, por ka terapi dhe tretmane tjera të cilat i ndihmojnë njerëz të ndihen më të mirë ose t’ua lehtësojnë simptomat.
Disa prej terapive janë:
- Terapia me loja
- Terapia fizike
- Terapia me komunikim, etj. /Telegrafi/
