Botë Nga Bota

Dhjetë arsye për të “dyshuar” në të dhënat COVID-19

Para 5 vitesh

Numri i vërtetë i të prekrurve dhe viktimave të pandemisë nuk mund të dihen kurrë.

Të gjithë këto ditë kemi shikuar për të dhënat ditore mbi pandeminë e coronavirusit, duke kërkuar një shpresë të vogël brenda atyre numrave dhe kemi parë të infektuarit, të shtruarit në spital, persona me gjendje të rëndë dhe të vdekurit, shkruan Bloomberg.

“Sikur të kishe më shumë njohuri. Sa më shumë i shikoj numrat, aq më shumë i shoh të metat e tyre. Këtu janë 10 variantet e mi”, shkruan kolumnistja Cathy O’Neil.

1. Numri i të infektuarve është i pakuptimtë. Vetëm njerëzit që testohen mund të llogariten. Më e mira që mund të bëjmë është të vlerësojmë se sa njerëz janë të sëmurë, duke guxuar se çfarë përqindje e të infektuarve mund të marrin një test. Për shembull, në SHBA, rastet e vëzhguara sugjerojnë se njerëzit duhet të sëmuren sa duhet për t’u shtruar në spital. Rreth 10% të rasteve meritojnë shtrimin në spital, kështu që numri aktual i të infektuarve mund të jetë rreth dhjetë herë më i madh se sa raportohet.

2. Testet nuk janë të sakta dhe pasaktësitë nuk janë simetrike. Në veçanti, ato prodhojnë shumë më tepër negativë të rremë sesa pozitat e rreme – domethënë ata priren të tregojnë se njerëzit janë në rregull kur ata janë vërtet të sëmurë. Disa studime sugjerojnë që niveli i testeve negative mund të kalojë 30%, transmeton Telegrafi.

3. Numri i testeve nuk është i barabartë me numrin e njerëzve të testuar. Për shkak se testet janë kaq të pasakta, disa njerëz testohen dy herë për të qenë më të sigurt për rezultatet. Kjo do të thotë që pjesa e popullsisë e testuar në krahasim me numrin e njerëzve të gjetur se janë të infektuar, tregon një pamje kinse më të ‘bukur’ sesa realiteti, duke ofruar edhe një arsye tjetër për të besuar se numri aktual i të infektuarve është më i lartë.

4. Numrat nuk janë në sinkronizim. Njerëzit nganjëherë vdesin disa javë pasi shtrohen në spital, dhe disa shtrohen në spital një javë ose më shumë pasi të rezultojnë pozitiv. Pra, nuk duhet të presim që kurba e “numrit të vdekjeve” të rrafshohet, derisa të kalojë goxha shumë kohë pas kurbës së “numrit të rasteve”. Ana e ndritshme e kësaj vonese është se, pasi kërkon më shumë kohë për tu rikuperuar sesa të vdesë, shkalla e vdekjes do të zbresë me kalimin e kohës.

5. Kuptimi i shtrimit në spital po ndryshon. Zyrtarët kanë paraqitur kohët e fundit uljen e rasteve të pranimeve në spital si një shenjë pozitive. Por, duhen shumë më tepër për të dërguar dikë në spital këto ditë. Linjat e telefonit janë bllokuar, ambulancat janë të pakta, standardet për atë që bëhet në spital janë ndryshuar në mënyrë drastike dhe njerëzit po shmangin dhomat e urgjencës. Pra, më pak shtrime në spital nuk do të thotë se situata po përmirësohet.

6. Vdekjet nuk raportohen menjëherë ose vazhdimisht. Raste të ndryshme operacionale, të tilla si regjistrimi i letrës dhe njoftimi i të afërmit, përcaktojnë kur një vdekje në të vërtetë regjistrohet. Kjo mund të ndihmojë në shpjegimin se pse shumica e vdekjeve kanë tendencë të raportohen të martën. Prandaj, mos u emociononi shumë për lajmet e mira gjatë një fundjave – mund të zhgënjeheni nga fillimi i javës.

7. Vdekjet jashtë spitaleve nuk raportohen. Kur njerëzit vdesin në shtëpi ose në institucione infermierie, shtëpi veteranësh ose burgje, ato nuk llogariten gjithmonë. Kur Franca filloi të raportonte vdekjet në shtëpitë e pleqve, numri i vdekjeve të tyre u rrit me 40%. Belgjika raporton vdekjet në shtëpi të pleqve mjaft mirë, dhe ata po zbulojnë se 40% e vdekjeve ndodhin atje.

8. Politika për të përcaktuar shkaqet e vdekjes nuk është konsistente. Pasi dikush ka ndërruar jetë, pse të harxhoni prova kaq të vlefshme? Prandaj, mjekët mund të mos përmendin COVID-19 si shkakun. Ky është një vendim arbitrar, veçanërisht kur dikush tashmë ishte i sëmurë. Kjo mund të ketë një efekt shumë të madh në të dhëna në disa ambiente të tilla si qendrat e rehabilitimit dhe shtëpitë e pleqve.

9. Zyrtarët mund të kenë stimuj për të fshehur rastet e coronavirusit. Kina, Indonezia dhe Irani janë kontrolluar për statistikat e tyre.

10. Cfarë ndodh në një vend, mund të mos jetë e zbatueshme kudo. Disa studime të vogla sugjerojnë që shkalla e vdekshmërisë së COVID-19 është rreth 1% e popullsisë së infektuar. Por kjo nuk do të thotë se do të jetë e njëjtë në SHBA, ose në New York City. Zonat specifike mund të shohin nivele shumë më të këqija të vdekjeve, thjesht sepse sistemet e tyre të kujdesit shëndetësor nuk janë aq gjithëpërfshirës, ose popullsitë e tyre kanë më shumë sëmundje kronike. SHBA ka shumë zona të ndotura që duket se i bëjnë njerëzit më të prekshëm nga infeksioni.

Janë tërheqës siç mund të jetë mbajtja e llogarive, numrat e vërtetë mund të mos jenë të ditur deri vonë. Testimi duhet të bëhet në mënyrë sistematike, madje edhe tek njerëzit asimptomatikë. Për vdekjet, numrat e saktë nuk mund të dalin kurrë.

Mos më gaboni: Shikimi i të dhënave zyrtare nuk është humbje kohe dhe vëmendje e plotë. Numrat mund të japin një kuptim të asaj që po ndodh – për sa kohë që ne i njohim të metat e tyre. /Telegrafi/