BE-Rusi, të “dënuara” për kooperim

Me gjithë mosmarrëveshjet si Rusia edhe BE-ja e kanë të qartë se edhe në rast se e kanë të vështirë duhet të bashkëpunojnë me njëra-tjetrën. Rusia dhe BE-ja nuk arritën gjatë takimit të tyre të nivelit të lartë në Portugali asnjë lloj afrimi në pikat kontradiktore.

Madje mes të dyja palëve, siç njofton radio “Deutsche Welle”, pati grindje të hapura në lidhje me planet e BE-së për të kufizuar ndikimin e koncerneve të huaja të energjisë brenda BE-së. Këtë ide Rusia e konsideron si sulm të hapur kundër koncernit GAZPROM, i cili furnizon me gaz BE-në.

Në rast se u beson deklaratave të nëpunësve dhe të diplomatëve të lartë, atëhere në nivel pune bashkëpunimi mes Rusisë dhe BE-së funksionon mjaft mirë. Marrëdhëniet ekonomike janë vazhdimisht duke u zgjeruar, vëllimi tregtar po rritet me shpejtësi. Firmat evropiane investojnë në Rusi dhe rusët jo vetëm që e furnizojnë Evropën me energji, por kanë filluar edhe të investojnë në vendet e BE-së.

Bashkëpunimi funksionon si në projektet ndërkufitare, edhe në çështjen e regjimit të vizave, atë të tregtisë së çelikut apo në shumë çështje të tjera. Sipas palës ruse për të bashkëpunuar me sukses në rrafshin praktik nuk është patjetër e domosdoshme një marrëveshje partneriteti strategjik. Rusia është e interesuar më tepër për të bërë biznes, theksojnë përfaqësuesit rusë.

Problematike paraqitet gjendja në krerët politikë, ku besimi ndaj njëri-tjetrit është shndërruar vitet e fundit në mosbesim të mirëfilltë. Në këtë drejtim nuk solli asnjë përmirësim thelbësor as takimi i 20-të i nivelit të lartë mes BE-Rusisë në Mafra të Portugalisë. BE-ja e konsideron Vladimir Putinin më tepër si një car të ri, sesa si një drejtues demokrat shteti.

Politika e jashtme agresive e Putinit, kufizimi i lirisë së shtypit mungesat e shtetit ligjor ndeshin në moskuptim në radhët e politikanëve të BE-së. Si në çështjen e Kosovës, të Iranit, të Ukrainës, të sistemit të mbrojtjes ndaj raketave apo të marrëveshjeve për çarmatimin Putini është kundër mendimit dhe qëndrimeve të evropianëve. Këtë politikanët evropianë e quajnë të padrejtë, sepse mendojnë se i zgjasin vazhdimisht Rusisë dorën për kompromis. Presidenti Putin u prezantua verbalisht butë në Mafra dhe ftoi si shenjë të vullnetit të mirë vëzhguesit e OSBE-së për të monitoruar zgjedhjet e dhjetorit.

Moska e di se BE-ja është e varur prej naftës dhe gazit rus. BE-ja natyrisht që tërheq vëmendjen duke thënë se duke qenë importuesja më e madhe e naftës dhe gazit rus, është gjithashtu e rëndësishme për Rusinë. Varësia pra është reciproke dhe për këtë evropianët e konsiderojnë si mendjemadh qëndrimin e presidentit rus.

Nga ana tjetër shumë politikanë rusë nuk e kuptojnë BE-në, e cila sipas mendimit të tyre flet me shumë zëra dhe që nuk e respekton sa duhet sovranitetin e Rusisë. Si mund të zgjidhet kjo dilemë e moskuptimit reciprok?

Ka ardhur koha që BE-ja dhe Rusia t’i përcaktojnë qartë interesat e tyre. Eshtë e drejtë që BE-ja ka nevojë për Rusinë sa u përket një sërë çështjesh së politikës së jashtme, por edhe Rusia ka nevojë për BE-në si investitore dhe treg për prodhimet e saj. Rusia ka nevojë gjithashtu edhe për miratimin e vendeve të BE-së për të siguruar statusin e anëtarët të privilegjuar në OBT. Pra të dyja palët janë "të dënuara" të kooperojnë edhe në rast se e kanë të vështirë.

Për këtë është e domosdoshme që BE-ja të flasë me vendosmëri dhe të mos friksohet prej retorikës së ashpër të Moskës. Një prej këshilltarëve të Kremlinit u shpreh para disa kohësh: rusëve u pëlqejnë burrat e fortë dhe deklaratat e qarta. Në rast se BE-ja do të veprojë me forcë dhe me qartësi, atëherë Rusia do ta respektojë. /DW/