A mundet që bakteret ose viruset e mumieve të lashta egjiptiane të shkaktojnë sot një “murtajë”

Egjiptianët e lashtë nuk ishin të huaj për sëmundjet dhe hulumtimet kanë treguar se ata ishin të prekur nga një sërë sëmundjesh infektive, duke përfshirë linë, tuberkulozin dhe lebrën.

Për shembull, Ramesses V, faraoni i katërt i dinastisë së XX-të të Egjiptit, u infektua me lisë, siç dëshmohet nga plagët e lisë në trupin e tij të mumifikuar.

Megjithëse Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) deklaroi zyrtarisht linë të çrrënjosur në mbarë botën në vitin 1980, a është e mundur që mijëra vjet më vonë mumiet e reja të zbuluara të mund të lirojnë linë ose ndonjë sëmundje tjetër nga trupi i tyre?

Piers Mitchell, drejtor i Laboratorit të Universitetit të Kembrixhit për Parazitët e Lashtë dhe studiues i vjetër në Departamentin e Arkeologjisë, tha se ishte shumë e pamundur.

“Shumica e llojeve të parazitëve vdesin brenda një ose dy viti” pa një mikpritës të gjallë për t’u lidhur, tha Mitchell për Live Science dhe shtoi se “nëse prisni më shumë se 10 vjet, gjithçka ka vdekur”

Për shembull, viruset e lisë si fruthi mund të riprodhohen vetëm brenda qelizave të një bujtësi të gjallë, sipas Qendrës Kombëtare për Informacionin Bioteknologjik të Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH). Sipas NIH, bakteret që shkaktojnë tuberkulozin dhe lebrën kërkojnë gjithashtu strehë të gjallë për të mbijetuar.

Megjithatë, fruthi përhapet nga kontakti person në person, ndërsa tuberkulozi dhe lebra zakonisht udhëtojnë përmes pikave nga hunda dhe goja, zakonisht përmes teshtitjes ose kollitjes, sipas NIH.

Në rastin e lebrës, duhet ekspozim i zgjatur me dikë që është i sëmurë që ajo të përhapet. Kjo për shkak se dy llojet e baktereve që shkaktojnë sëmundjen, të njohura si Mycobacterium leprae dhe Mycobacterium lepromatosis, shumohen ngadalë, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve.

Një faktor tjetër që zvogëlon gjasat që dikush të sëmuret nga një mumje është degradimi i ADN-së me kalimin e kohës.

“Nga analiza, mund të zbuloni se të gjitha pjesët e ADN-së në këta parazitë janë mjaft të shkurtra. Në vend që të jenë fije të bukura, të gjata dhe të shëndetshme të ADN-së, ato janë vetëm 50 deri në 100 çifte bazash të gjata. Është sikur gjithçka është copëtuar dhe kjo është për shkak se ADN-ja po degradohet dhe po shpërbëhet”, thuhet në raport.

Megjithatë, disa krimba parazitarë të zorrëve, të cilat përhapen përmes feces, jetojnë më gjatë se organizmat e tjerë dhe jo të gjithë kanë nevojë për bujtës të gjallë për të mbijetuar. Megjithatë, as ato nuk janë një shqetësim i madh.

“Ato mund të jenë shumë më të rënda dhe mund të zgjasin për disa muaj, ndonjëherë disa vjet, por asnjëri prej tyre nuk do të zgjasë për mijëra vjet. Shumica dërrmuese e parazitëve vdesin kur strehuesi vdes sepse ata nuk kanë asnjë mënyrë për të mbijetuar”, tha Mitchell.

Edhe nëse njëri prej atyre organizmave të lashtë do të ishte ende gjallë dhe aktiv, maskat, dorezat dhe pajisjet e tjera mbrojtëse që kërkuesit mbajnë për të parandaluar ndotjen e mumieve do t’i parandalonin gjithashtu ato nga infektimi ose përhapja e patogjenëve. /Telegrafi/