Cila është situata kur bëhet fjalë për korrupsionin në Evropë – sipas Transparency International?

Transparency International ka publikuar raportin e saj të fundit në lidhje me përpjekjet kundër korrupsionit në Evropën Perëndimore dhe BE.

Korrupsioni në Evropën Perëndimore dhe në Bashkimin Evropian po përkeqësohet, sipas perceptimeve të ekspertëve, dhe kjo është hera e parë që përkeqësohet në më shumë se një dekadë, shkruan Euronews, përcjell Telegrafi.

Indeksi i fundit i Perceptimit të Korrupsionit (CPI) i Transparency International shqyrtoi 180 vende dhe territore sipas niveleve të tyre të perceptuara të korrupsionit në sektorin publik në një shkallë nga zero (shumë i korruptuar) deri në 100 (shumë i pastër).

Sipas raportit, ekspertët dhe njerëzit e biznesit zbulojnë se vendi më pak i korruptuar në botë është Danimarka, e ndjekur nga afër nga Finlanda në vendin e dytë.

? OUT NOW! We analysed 180 countries to see how they scored in the fight against corruption. Check out your country’s score! #CPI2023 https://t.co/0ZNQZqjgrL

— Transparency International (@anticorruption) January 30, 2024

Pavarësisht se janë vendosur mirë në listën e përgjithshme, disa demokraci të rangut të lartë, si Suedia (82), Holanda (79), Islanda (72) dhe Mbretëria e Bashkuar (71), shënuan rezultatet e tyre më të ulëta ndonjëherë në CPI, që nga koha kur u lëshua për herë të parë në vitin 2012.

“Rezultatet tregojnë se qeveritë evropiane duhet ta marrin më seriozisht luftën kundër korrupsionit dhe respektimin e sundimit të ligjit”, tha Flora Cresswell, koordinatore rajonale e Transparency International për Evropën Perëndimore.

“… Vendet duhet të rrisin standardet e tyre dhe të zbatojnë më mirë rregullat e tyre për të rritur përpjekjet kundër korrupsionit, duke mbrojtur sistemin e drejtësisë nga ndërhyrja dhe duke vënë një pengesë për grupet e fuqishme të interesit në politikë”.

Përpjekjet kundër korrupsionit ose kanë ngecur ose kanë rënë në mbi tre të katërtat e vendeve në rajon, sipas Transparency International.

Vendet me performancën më të mirë ishin Danimarka (90), Finlanda (87) dhe Norvegjia (84), ndërsa vendet më të ulëta ishin Hungaria (42), Rumania (46) dhe Bullgaria (45).

Nga 31 vende në këtë rajon, vetëm gjashtë vende kanë përmirësuar ndjeshëm rezultatin e tyre që nga viti 2012: Republika Çeke (57), Estonia (76), Greqia (49), Letonia (60), Italia (56) dhe Irlanda (77).

Kur krahasohen me rezultatet e tyre më 2015, Austria (71), Luksemburgu (78), Suedia (82) dhe Mbretëria e Bashkuar (71) kanë rënë ndjeshëm.

Polonia (54) gjithashtu ka parë një rënie prej shtatë pikësh gjatë dekadës së fundit për shkak të “përpjekjeve të partisë së mëparshme në pushtet Ligj dhe Rend (PiS) për të monopolizuar pushtetin në kurriz të interesit publik”, thuhet në raport.

Ai theksoi gjithashtu se Greqia (49) shënoi shumë pak progres në listën e vitit 2023 për shkak të pavarësisë së dobët të gjyqësorit.

Ku mund të përmirësohen vendet e rangut të lartë?

Megjithatë, edhe vendet me pikët më të mira kanë probleme në frenimin e korrupsionit në sektorin publik, sipas raportit, duke vënë në dukje se ata “kanë një histori të dobët të ndjekjes penale të kompanive që paguajnë ryshfet për të fituar tregjet e huaja”.

Raporti thekson një rast në Holandë (79), ku autoritetet u përballën me kritika për zgjedhjen e mos ndjekjes penale në një rast ryshfeti të naftës nigeriane.

Ndërkohë, vë në pah shkrimi i Euronews, disa nga skandalet më famëkeqe të korrupsionit në historinë e fundit kanë përfshirë pastrimin e parave përmes bankave në vendet e BE-së si Danimarka (90), Gjermania (78) dhe Suedia (82).

Raporti zbuloi gjithashtu se Zvicra (82), megjithëse ka një rezultat të lartë në CPI, ende po përballet me statusin e saj si “një qendër pastrimi parash”.

Megjithatë, një pjesë e legjislacionit të propozuar së fundmi synon të zgjerojë detyrimet kundër pastrimit të parave tek avokatët dhe profesionistët e tjerë për ta frenuar këtë.

Veç kësaj, ka më shumë për të bërë për transparencën në Irlandë (77), ku qasja në regjistrat e pronësisë përfituese pengohet pothuajse tërësisht nga një sistem shumë i ndërlikuar, sipas raportit.

Ai thotë se ky është një problem edhe në Francë (71), pasi një analizë e korrikut 2023 e të dhënave të pronësisë përfituese të kompanive në vend tregoi se në përgjithësi, është e pamundur të identifikohen pronarët përfitues të 61% të të gjitha kompanive që mbajnë pasuri të paluajtshme atje.

Në fakt, analiza e Transparency International zbuloi se qasja në informacione për pronarët e vërtetë të kompanive ishte dukshëm e kufizuar për shoqërinë civile dhe gazetarët në të gjithë BE-në. /Telegrafi/