Aventura që fillon pas pak ditësh: Si teleskopi 10 miliardë dollarësh ‘James Webb’ do të mund të rishkruajë historinë rreth universit?

NASA do të hapë një dritare të paparë më parë në kozmos.

Duke filluar nga viti i ardhshëm, astronomët do të mund të jenë në gjendje të shikojnë në atmosferat e planetëve që rrotullohen rreth yjeve të largët, të analizojnë pasojat e përplasjeve më të dhunshme të universit dhe “të shikojnë më prapa në kohë se kurrë më parë”.

Kjo për shkak se teleskopi hapësinor James Webb – JWST, ose thjesht “Webb”, shkurtimisht – është i gatshëm, plot me karburant dhe në pritje për t’u ngarkuar në një raketë, përcjell Telegrafi.

Siç edhe dihet, observatori i fundit hapësinor i NASA-s që ndryshoi lojën, Teleskopi Hapësinor Hubble, u nis në vitin 1990.

Dhe edhe ai ishte në një mision për të dokumentuar historinë 13.8 miliardë-vjeçare të universit.

Hubble është ende duke vëzhguar kozmosin dhe NASA shpreson të vazhdojë ta përdorë atë për disa vite të tjera, ndoshta deri në vitet 2030.

Por nëse Hubble mund të shihte larg, Webb është krijuar për të parë edhe më larg.

Në bashkëpunim me Agjencinë Evropiane të Hapësirës (ESA) dhe Agjencinë Kanadeze të Hapësirës, NASA ka shpenzuar dekada dhe më shumë se 10 miliardë dollarë për ndërtimin e Webb, i cili do të nisë në hapësirë më 22 dhjetor.

Ndërsa Webb u konceptua për herë të parë në vitet 1990 dhe fillimisht i parashikuar të kushtojë 500 milionë dollarë, një ridizajn dhe vonesa e rritën çmimin e tij dhe e shtynë datën e lansimit, përcjell Telegrafi.

Pas nisjes, nëse gjithçka shkon sipas planit, Webb do të kalojë gjashtë muaj “duke u vendosur dhe rehatuar”, duke rënë në një orbitë 1 milion milje larg Tokës.

Dhe tek pastaj mund të fillojë të rishkruajë historinë kozmike.

Projekti kryesor i teleskopit është të hetojë se si u formuan dhe u rritën galaktikat pas Big Bengut – duke shikuar në thellësitë e universit për të kapur imazhe të galaktikave të para të formuara ndonjëherë.

Kamerat e tij infra të kuqe janë aq të fuqishme dhe të sakta sa mund të dallojnë një grerëz 240,000 milje larg – distancën midis Tokës dhe Hënës.

Webb do të ndihmojë gjithashtu astronomët të hetojnë misteret që ata nuk i kishin marrë parasysh kur NASA projektoi për herë të parë teleskopin.

“Webb ka këtë fuqi të gjerë për të zbuluar të papriturat. Ne mund të planifikojmë atë që mendojmë se do të shohim, por në fund të ditës, ne e dimë se natyra do të na befasojë më shpesh sesa e presim”, thotë Klaus Pontoppidan, një shkencëtar në Institutin e Shkencës së Teleskopit Hapësinor.

Në këtë drejtim, bëhet e ditur se Webb – teleskopi më i fuqishëm hapësinor i ndërtuar ndonjëherë – pritet të dallojë galaktikat që u formuan kur universi ishte vetëm 100 milionë vjet i vjetër.

Veç kësaj, kur nuk është i zënë me studimin e objekteve më masive dhe galaktikave të lashta në univers, Webb do të kërkojë për mjedise më pak ekstreme, botë ku kushtet mund të jenë të përshtatshme për të krijuar jetë.

“Ky teleskop është padyshim hapi ynë i ardhshëm i madh në kërkimin tonë për planetë potencialisht të banueshëm”, tha Amber Straughn, një shkencëtare në ekipin Webb të NASA-s, tha në konferencën e 18 nëntorit.

Webb është vendosur gjithashtu të zmadhojë planetët e pabanueshëm, por jashtëzakonisht ekstremë.

Teleskopi gjithashtu do të ekzaminojë çdo objekt në sistemin tonë diellor, duke filluar me Marsin dhe duke ecur në rrugën e tij drejt objekteve të akullta përtej Plutonit.

Si konkluzion, mund të thuhet se në ato planete, yje dhe galaktika, afër dhe larg, Webb me siguri do të zbulojë surpriza të mëdha. /Telegrafi/