“Dezertuesit” e Koresë së Veriut: Çfarë ndodh kur ata shkojnë në Korenë e Jugut?

Për Kim Ji-Young, mbërritja në Korenë e Jugut në moshën 31 vjeç pas një arratisje të mundimshme nga Veriu “ishte si një ëndërr”.

Por gëzimi i saj për të mbërritur në Jugun e begatë në mars të vitit 2013 së bashku me nënën e saj dhe tre kushërinjtë së shpejti u “zëvendësua” me një periudhë të vështirë rregullimi.

Çdo ditë sillte sfida të reja dhe familja nuk njihte askënd.

“Kishte shumë ndryshime kulturore … ne duhej të fillonim nga e para”, thotë ajo, shkruan BBC, përcjell Telegrafi.

Zonja Kim është një nga mijëra “dezertues” që kanë arritur t’i shpëtojnë jetës në diktaturën e izoluar.

Por për ata që kanë ikur, zhvendosja e tyre në Jug është vetëm fillimi.

Shumë duhet të mësojnë bazat e jetës në një shoqëri demokratike të teknologjisë së lartë – nga përdorimi i një karte bankare te të kuptuarit se si funksionon qeveria përfaqësuese.

Çfarë ndodh kur mbërrijnë?

Fillimisht, “dezertuesit” kalojnë një periudhë hetimi dhe një njoftimi me shërbimin e inteligjencës.

“Pastaj ka tre muaj në një institucion të quajtur Hanawon, një strukturë arsimore për zhvendosjen e drejtuar nga qeveria e Koresë së Jugut”, thotë Sokeel Park, drejtori i vendit për “Lirinë nga Koreja e Veriut”.

“Është një shkollë tre-mujore ku ata mësojnë gjëra të ndryshme në lidhje me shoqërinë e Koresë së Jugut: si të përdorin bankomat dhe infrastrukturën moderne të transportit të Koresë së Jugut dhe si të gjejnë një punë. Ata mësojnë gjëra të ndryshme rreth shtetësisë së Koresë së Jugut, demokracisë dhe dallimeve”.

Ka edhe qendra komunitare që ofrojnë burime për “refugjatët e zhvendosur”.

Ato priren të përqendrohen në këtë periudhë, duke ndihmuar “dezertuesit” të njihen me telefona celularë dhe një llogari bankare si dhe duke u njohur me komunitetin e tyre lokal.

Pas Hanawon, “dezertuesve” u caktohet një shtëpi me qira.

Zonja Kim u la me një kuti me ushqime – oriz, vaj dhe erëza – për ditët e para.

Një këshilltar ose një mbrojtës i cili tashmë është vendosur ndihmon në pastrimin e shtëpisë dhe siguron mbështetje shtesë.

“Më pas ata duhet të jetojnë vetë”.

Kush kujdeset për ta?

Për koreano-veriorët që vendosen në Korenë e Jugut caktohet një oficer policie që i vëzhgon ata.

“Ju mund ta mendoni si të caktuar një njeri miqësor i cili kontrollon herë pas here”, thotë Park.
“Ndonjëherë ata bëhen miq. Ata janë zakonisht oficerë të moshuar, më shumë një figurë babai. Roli i tyre është të kontrollojnë – pothuajse si një shërbim social”.

Oficerët ndonjëherë punojnë së bashku me shoqata ose kisha.

Sa i përket mbështetjes së shëndetit mendor, Park thotë se ka disa shërbime këshillimi të disponueshme, por është një fushë që kërkon përmirësim.

Çështja u vu në qendër të vëmendjes në vitin 2019 kur “dezertori” Han Sung-ok dhe djali i saj u gjetën të vdekur në një apartament në Seul, të cilët besohet se kanë vdekur nga uria.

Fqinjët e përshkruanin atë si të hutuar dhe të shqetësuar.

Shumë “dezertues” do të kenë pësuar një traumë ekstreme, por nuk ka gjasa të kërkojnë ndihmë ose të dinë se ku ta gjejnë atë.

Sipas një studimi të refugjatëve të Koresë së Veriut në Korenë e Jugut, rreth 15% pranojnë të kenë mendime vetëvrasëse – 10% më e lartë se mesatarja e Koresë së Jugut.

“Shëndeti mendor kërkon ndryshim dhe ndërgjegjësim shoqëror në mënyrë që njerëzit të mund t’i identifikojnë këto gjëra dhe të kërkojnë ndihmë dhe të mendojnë se është në rregull të kërkosh ndihmë”.

Fyodor Tertitsky, një analist i Koresë së Veriut, thotë se jeta në Korenë e Jugut mund të jetë izoluese për “dezertuesit”, dhe jo vetëm sepse ata kanë hyrë në një shoqëri krejtësisht të ndryshme, përcjell Telegrafi.

Ata janë parë nga shumë si “të tjerët”.

“Nuk mund të shkosh në shtëpi sepse konsiderohesh tradhtar dhe je i shkëputur nga familja apo miqtë dhe rrethinat”, thotë z. Tertitsky. “Është një përvojë traumatizuese veçanërisht nëse [u] detyruat të largoheshit”.

Cilat janë opsionet e tyre të karrierës?

Arritja në Jug dhe gjetja e një vendi të punës mund të jetë e vështirë, përcjell Telegrafi.

“Arsimi në Korenë e Veriut dhe Korenë e Jugut janë krejtësisht të ndryshëm dhe ka pak punë që koreano-veriorët mund të bëjnë në Korenë e Jugut”, thotë zonja Kim.

“Është e vështirë sepse dezertuesit nuk kanë dëgjuar kurrë për punë me kohë të pjesshme dhe kurrë nuk kanë gjetur një punë më vete. Ata shpesh injorohen në intervista”.

Kur gratë janë të reja, thotë ajo, ato zakonisht shërbejnë ushqim në restorante dhe ndërsa plaken, kalojnë në punë si asistente kuzhine. Burrat zakonisht bëjnë punë ku paketojnë porosi për blerje në internet ose në industrinë e ndërtimit.

Kur gratë janë të reja, thotë ajo, ato zakonisht shërbejnë ushqim në restorante dhe ndërsa plaken, kalojnë në punë si asistente kuzhine.

Burrat zakonisht kanë punë që paketojnë porosi për blerje në internet ose në industrinë e ndërtimit.

Për ata që duan të vazhdojnë shkollimin e tyre, ka subvencione.

“Dezertuesit” nuk duhet të paguajnë për diploma universitare dhe ata nën 35 vjeç mund të shkojnë falas në shkollë pasuniversitare. Ka edhe bursa të ndryshme në dispozicion.

“Dezertuesit” gjithashtu marrin përfitime që ata mund të shpenzojnë për gjëra të tilla si mësimi dhe se si të përdorin një kompjuter.

Kim Seong-min, një “dezertor” që u largua nga Koreja e Veriut në vitin 1996, është mirënjohës për mundësitë arsimore që ishin në dispozicion.

Ai së pari punoi si pastrues dhe roje për një xhaxha, por vazhdoi të merrte një diplomë pasuniversitare.

Kjo ia hapi dyert në transmetuesin publik, KBS, ku ai u bë një skenarist për drama.

Në vitin 2004, ai u bashkua me Radion e Koresë së Veriut të Lirë, një stacion i drejtuar kryesisht nga “dezertorë” që transmeton në Korenë e Veriut dhe mbart kritika ndaj qeverisë dhe udhëheqjes.

Çfarë ndodhë me fëmijët e tyre?

Ata ose ndjekin shkolla lokale të Koresë së Jugut ose shkolla që kujdesen posaçërisht për fëmijët e Koresë së Veriut.

Në shkollat e fundit, nxënësit “janë të rrethuar nga fëmijë nga një sfond i veçantë”, thotë Tertitsky.

Gjithsesi, “nuk është vendi më i mirë sepse po merrni një arsimim të kufizuar, nuk jeni të ekspozuar ndaj shoqërisë së Koresë së Jugut”.

“Në një kuptim tjetër, nëse shkoni në një shkollë të Koresë së Jugut, fëmijët mund të jenë mizorë. Ata mund t’ju shikojnë me sy të keq dhe nuk është e lehtë. Nuk është vendi më i këndshëm”.

Në përgjithësi, thotë Z. Kim, studentët e Koresë së Veriut në shkolla mbeten pas në studimet e tyre në krahasim me kolegët e tyre të Koresë së Jugut, dhe nganjëherë braktisin shkollën për shkak të sfidave me të cilat përballen. /Telegrafi/