Muri 119 miliardë dollarësh që mund të mbrojë Nju Jorkun nga përmbytja

Paramendojeni një pengesë të gjatë prej 9 kilometrave që ndihmon në mbrojtjen e qytetit nga ujërat e përmbytjes gjatë stuhive të ashpra si Sandy. Portat mbyllen. Një mur bllokon përmbytjen, duke mbrojtur shumë jetë dhe prona.

Pengesa gjigante është më e madhja nga pesë opsionet që Korpusi i Inxhinierëve i Ushtrisë po studion për të mbrojtur zonën e Nju Jorkut, pasi stuhitë bëhen më të shpeshta dhe shkatërruese, në një Tokë akoma më të ngrohtë, transmeton Telegrafi.

Propozimet kanë nxitur një debat të ashpër pasi Nju Jorku, si qytetet e tjera bregdetare, merret me pyetjen më të gjerë se si dhe në çfarë shkalle duhet të transformojë peizazhin dhe stilin e jetës së tij për të mbijetuar në detet që janë  në rritje.

Ata që mbështesin një pengesë disa kilometra larg bregdetit të Manhattan – një në portin e jashtëm të New York, pa pamje nga shumë banorë dhe turistë – thonë se do të ishte zgjidhja më e mirë për mbrojtjen e shumicës së njerëzve, pronave dhe monumenteve, përfshirë Statujën e Lirisë, nga një stuhi e fuqishme, pa e shkëputur qytetin nga ujërat e tij.

Catherine McVay Hughes, e cila drejtoi bordin e komunitetit në Manhattan gjatë Uraganit Sandy, mbështet pengesën e jashtme të portit, sepse, tha ajo, masat mbrojtëse të ndërtuara vetëm në vijat bregdetare, megjithëse mjaft të larta për të shmangur përmbytjet më të mëdha, do të ishin të pasigurta.

“A duam një mur 6 ose 9 metra midis ‘Battery Park’ dhe lumit?”, pyet ajo.

Avokatët si zonja McVay Hughes tërhiqen nga perspektiva e një pengese të madhe që do të mbronte pjesën më të madhe të rajonit. Ata gjithashtu thonë se nga përdorimi i zgjidhjeve të përshtatura në vend, vetëm në tokë, moqale dhe parqe të ngritura, ka të ngjarë të përfitojnë së pari zonat e pasura, jo komunitetet me të ardhura të ulëta që pësuan nga Sandy në 2012.

Por, megjithë guximin e saj, një pengesë si kjo ka alarmuar shumë planifikues të rezistencës dhe ekspertë të mjedisit, të cilët thonë se është një koncept i tepruar, i cili nuk përpiqet të adresojë disa kërcënime të mëdha klimatike dhe madje mund t’i keqësojë gjërat.

Modelet e pengesave të Korpusit synojnë të trajtojnë vetëm shtigjet e stuhisë. Ato nuk do të luftojnë kundër dy kërcënimeve të tjera që lidhen me klimën – përmbytja nga baticat e larta dhe rrjedhjet e stuhisë – dhe ato mund të bllokojnë ujërat e zeza dhe toksinat, të cilat mund të kërcënojnë ringjalljen ekologjike të rrallë të rrugëve ujore të Nju Jorkut.

Korpusi vlerëson që muri  do të kushtojë 119 miliardë dollarë, dhe është e paqartë nëse qyteti, New York State, New Jersey dhe Kongresi do të bien dakord për të financuar bashkërisht projektin, i cili do të marrë 25 vjet për tu ndërtuar.

Edhe nëse ndërtimi do të shkonte pa probleme, kundërshtarët thonë, pengesa mund të vjetrohet brenda dekadave – sepse, thonë ata, vlerësimet e Korpusit për nivelin e detit në të ardhmen janë shumë të ulëta.

“Këto porta detare nuk do të jenë në gjendje të mbrojnë komunitetet nga përmbytjet e shkaktuara nga baticat në rritje dhe niveli i detit dhe pasi ato të ndërtohen”, tha Scott M. Stringer, zyrtar i New York City, i cili në një letër të fundit te Korpusi i nxiti ata të riformatojnë planet, duke i cilësuar opsionet e pengesave të rrezikshme.

Korpusi thotë se modelet e tij mund të modifikohen për dete më të larta. Përkrah murit të jashtëm të portit, ka katër propozime më pak masive. Tre përfshijnë kombinime të ndryshme të mureve më të vegjël të detit në grykat e rrugëve të ndryshme ujore të qytetit të Nju Jorkut, dhe një opsion i fundit përfshin vetëm masa të bazuara në bregdet.

“Nëse ka një zgjidhje ekonomikisht të qëndrueshme dhe ekologjikisht të shëndoshë që mund të zvogëlojë rreziqet për New York dhe New Jersey, ne duhet ta vendosim atë përpara”, tha Clifford S. Jones III, shefi i planifikimit për rrethin e New Yorkut, përcjell Telegrafi.

Diskutimi për mënyrat se si të mbrohet më së miri Nju Jork pasqyron sfidat që ndeshin qytetet e tjera të mëdha në vendosjen se si t’i përgjigjen ndryshimit të klimës. Zonat bregdetare jo vetëm që i japin shumë ekonomisë botërore, por ato gjithashtu strehojnë 40 për qind të popullsisë së saj.

Këto vende janë duke u këshilluar me Korpusin e Ushtrisë, dhe ende nuk duhet të marrin pozicione zyrtare për një zgjidhje. Kongresi duhet të pajtohet të financojë pjesën e mbetur të 65 për qind të kostos.

Debati për pengesat vjen pasi New York City ende po përpiqet t’i përgjigjet Sandy, dhe nevoja më e madhe për të riformuar me kujdes një infrastrukturë të tërë rajonit për t’u përshtatur me ndryshimet klimatike.

Në më shumë se shtatë vjet nga stuhia që vrau 72 njerëz dhe shkaktoi dëme 62 miliardë dollarë, agjensitë kanë shpenzuar vetëm 54 për qind të 14.7 miliardë dollarëve të alokuara nga qeveria federale për të ndihmuar qytetin të rimarrë veten dhe të përgatitet për stuhi të reja.

Gjithsesi, ende askush nuk është i sigurt nëse zgjidhjet më ambicioze dhe të kushtueshme inxhinierike do të funksionojnë në planin afatgjatë, dhe cilat mund të jenë ndikimet e tyre. /Telegrafi/